TÜRK DİN SOSYOLOJİSİNİN TEMEL SORUNLARI: LİSANSÜSTÜ TEZLER BAĞLAMINDA ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM -Cumhuriyet Üniversitesi Örneği-

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 1, 183 - 203, 20.06.2017

Şaban Erdiç

Öz

Bu
makale Cumhuriyet Üniversitesi örnekleminde din sosyolojisi anabilim dalına
bağlı olarak tamamlanmış lisansüstü tezlerin konu, metot ve kuram açısından bir
eleştirisini içermektedir. Dolayısıyla araştırma Türk din sosyolojisinin bu
anlamdaki sorunlarının anlaşılmasına pratik bir örneklemden hareketle katkı
yapmayı hedeflemiştir. Araştırmaya konu olan tezler özellikle son yıllarda konu
bakımından bir zenginleşme içine girmişse de bu konuda özgün ve sistematik bir
yaklaşım göze çarpmış değildir. Neredeyse tamamen ampirik olarak planlanmış bu
çalışmalar birer özel din sosyolojisi çalışması olmuştur. Öte yandan söz konusu
lisansüstü tezler metodoloji ve kuramsal yaklaşımlar bakımından da çok önemli
sorunlarla karşı karşıyadır. Bu çerçevede Batı’nın kendi toplumsal koşullarında
olgusallaştırdığı bir problemi, metodu ve kuramsal yaklaşımı kendi toplumunu
açıklamak üzere taklit etmesi bir tarafa, tezlerde araştırma süreçleriyle
ilgili bir özenin olmaması daha dikkat çekici olmuştur. Bu sebeple tezler genel
olarak araştırılan toplumla ilgisi olmayan, tarihsel, sosyolojik ve felsefi
arka planı bulunmayan bir fotoğraf ortaya koymuştur. Bu durum iki sorunu gün
yüzüne çıkarmıştır. Bunlardan biri tezlerin bugüne kadar görgül bir zenginlik
dışında alanın birikiminden geçinmeye devam etmesi, diğeri ise anlamı iyice
daraltılmış kavramların bu haliyle entelektüel bir katkıyı sağlamaktan oldukça
uzak olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Türk din sosyolojisi, Problem, Metodoloji, Kuram, Cumhuriyet Üniversitesi

Kaynakça

• -