Hasan Kafi Akhisari el-Bosnevi ve Ravzatu'l-Cennat fî Usuli'l-İtikadat Adlı Eseri

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 2, 295 - 320, 23.12.2018

Samer Alamaireh

https://doi.org/10.34082/islamiilimler.511596

Öz

İslamî ilimlerin her bir
dalında temayüz etmiş birçok âlim ve onların günümüze kadar ulaşan değerli
eserleri mevcuttur. Bunların hepsinden haberdar olmamız çeşitli nedenlerle tam
olarak mümkün olamamış, haberdar olabildiklerimiz ise sınırlı sayıda kalmıştır.
Tarihe mâl olmuş şahsiyetlerin görüşlerinin, hayatlarının ve kitaplarının
bilinmesi günümüz bilimsel çalışmalarına ışık tutması bakımından önem arz
etmektedir.

Söz konusu bu duruma örnek
olarak ve bu maksadı sağlamak amacıyla kelâm alanında tanınmış olan Hasan Kâfî
Akhisarî ve onun Kelâmcı kişiliği bu makalenin konusunu teşkil edecektir.

Bir süre İstanbul’da kalarak eğitim gören Hasan
Kafi, bir Osmanlı alimidir. Kelâm ilminde bilinen bir isim olarak Kafi,
Hanefi-Matüridiliğin Bosna’da yayılmasına katkıda bulunması ile ayrı bir payeye
sahip olmuştur. Kadılık görevinin yanı sıra pek çok esere imza atan Hasan
Kâfî’nin bu eserleri arasında “Ravzâtu’l-Cennat fî Usûli’l-İtikâdât” adlı eseri
kelâmi görüşlerini yansıtması bakımından dikkatimizi çekmiştir. Bu makalede
onun Kelâmcılığı ve bu alandaki görüşleri özellikle bu eseri bağlamında
değerlendirilecektir

Anahtar Kelimeler

Hasan Kafi, İman, Ravza

Kaynakça

• AHMED MUSTAFA FAYSAL. el-Furuk ve’l-Mezahibu’l-İslamiyye, Sabuni Yay. I. Baskı, 2010. AKHİSARÎ, Hasan Kâfî. Ravzatu’l-Cennât Fî Usûli’l-İtikâdât, Hacı Mahmud Efendi, nr. 297. 4 Süleymaniye Kütüphanesi; Bayezid nr. 2800, 3240 Beyazıt Devlet Kütüphanesi; Ali Emiri Efendi, nr. 1354,4343, Millet kütüphanesi. ARUÇİ, Muhammed. “Hasan Kâfi Akhisarî” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 16. İstanbul, 1994. EL-BAĞDADÎ, İsmail Paşa. İzâhu’l-Meknun, İstanbul: Vekaletü’l Mearif, 1945. ----------. Hediyyetu’l-Arifin, İstanbul: Vekaletü’l Mearif, 1951. EL-BAĞDADÎ, Ebu Mansur Abdulkahir b. Zahir et-Temimi. Usûli’d-Din, II. Baskı, Beyrut: 1980. ----------. el-Fark Beyne’l-Firak, thk. Muhammed Fethi’n-Nadi, I. Baskı. İskenderiye: Selam Yay., 2010. EL-CÜRCÂNÎ, Ebü’lhasan Seyyid Şerif Ali b. Muhammad b. Ali. et-Ta’rifat, İstanbul: el-Hac Halil Efendi Mat, tsz. EBÛ HANÎFE, Nu’man ibn-i Sâbit ibn Zevta. el-Fıkhü 'l Ekber, Hindistan: Meclisu Dairat’i’l-Maarifi’l-nizamiyye, h. 1321. EBU’L-FETH EŞ-ŞEHRİSTANİ. el-Milel ve’n-Nihal, I. baskı, Beyrut: İbni Hazm Yay. t.y. 2005. İBN HAZM, Muhammed b. Ali b. Saîd ez-Zahiri. el-Fasl fî’l-Milel ve’l-Ehva ‘n-Nihal, Kahire: Sabih Yay., 1964. İBN MANZUR, Cemaluddin Muhammed. Lisan’l-Arab, Beyrut: 1968. EL-İSFAHÂNÎ, el-Huseyn b. Muhammed er-Râgıb. el-Müfredat fî Garîbi’l-Kur’ân, İstanbul: 1986. KADI ABDULCEBBÂR. Şerhu Usûli’d-Din, thk. Abdulkerim Osman, Kahire: Vehbe Yay. 1965. KEHHÂLE, Ömer Rıza. Mu'cemu-l'müellifîn, Mektebetü’l Müsenna, Beyrut: el-Muthana Yay., tsz. EL-KESTELÎ, Muslihuddin Mustafa. Haşiyetü’l-Kesteli Ala Şerhi’l-Akaidi, İstanbul: Bahar Matbaası, 1963. EL-MAKDİSÎ, Muhammed b. Muhammed b. Ebi Bekr b. Ali b. Ebi Şerif Kemâleddin. el-Müsamere Şerhü’l-Müsayere fi’l-Akaidi’l-Münciye fi’l-Ahire, Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002/1423. EL-MATURİDÎ, Muhammed bin Mahmud Ebu Mansur al-Semerkandî. Kitabu’t-Tevhid, thk. Bekir Topaloğlu, Muhammad Aruçi, İstanbul: el-İrşad Yay. 2007. EL-MENAVÎ, Zeynüddin Muhammed Abdurrauf. Feyzü’l-Kadir Şerhu’l-Camiu’s-Sağir, Beyrut: Darül-Maarif. EN-NESEFÎ, Ebu’l-Muin Meymun b. Muhammed. et-Temhid fi Usuli’d-Din, thk. Abdulhayy Kabil, Kahire: 1408/1987. En-Nesefi, Ebu’l-Muin. Tabsiratü’l-Edille, Süleymaniye Kütüphanesi, Carullah kısımı, nr.1128. EN-NU’MAN b. Muhammed. Esasu’t-Te’vil, Beyrut: Amir Tamir Yay. 1960. ER-RAZÎ, Ebu Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer Fahreddin. Muhasselü’l-Efkari’l-Mutekaddimin ve’l-Müteahhirin, Kahire: Hüseyniyyetü’l-Mısriyye Yay. h.1323. ----------. Muhtaru’s-Sihah, thk. Mahmud Hatır, Beyrut: 1415/1995. ES-SABUNİ, Nureddin. el-Bidaye fi Usûli’d-Din, thk. Bekir Topaloğlu, 9. baskı, İstanbul, 2011. ŞEHRİSTANÎ, Ebü’l-Feth Taceddin b. Abdülkerim. Nihayetü’l-İkdam, thk. Alferd Guillaume, London: 1934. ET-TAFTAZANÎ, Sa’düddin. Şerhu’l-Akaidi’n-Nesefiyye, I. Baskı, Bağdat: el-Muthan Yay., 1329. ET-TEHÂNEVÎ: Muhammed b. A'la b. Ali el-Faruki el-Hanefi. Keşşâfu İstilâhâti’l-Funûn, İstanbul: Calcuta 1854 den Ofset, 1404/1984. WATT. Montgomery. İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri çev. Ethem Ruhi Fığlalı, III. Baskı, Ankara: Sarkaç Yayınları, 2010. YAVUZ, Yusuf Şevki. “Şefaat”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: XXXVII. YAZICIOĞLU, Mustafa Sait. “Fiil”, İstanbul. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XIII, 1987. ZİRİKLÎ, Hayreddin. el-A’lâm, 2 baskı, Kahire: 1954–1959