Tekvîr, İnfitâr ve İnşikâk Surelerinde Zikredilen Kıyametin Kopuş Tasvirlerinin Teolojik ve Lugavî İncelemesi

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 1, 243 - 260, 27.03.2022

Fehmi Soğukoğlu Muhammed Elnecer

https://doi.org/10.34082/islamiilimler.1093932

Öz

Âhiret hayatının başlangıcı olarak nitelenebilecek kıyametle ilgili Kur’ân-ı Kerîm’de birçok surede çeşitli bilgilere yer verilmektedir. İnanç temellerini oluşturmaya yönelik ifadelerin daha fazla yer aldığı Mekkî surelerde bu hususun daha fazla ön plana çıktığını kaydedebiliriz. Makalede Mekkî olan ve kıyamet tasvirlerinin yoğun bir şekilde yer aldığı Tekvîr, İnfitâr ve İnşikâk surelerinde geçen kıyametin kopuş anında veya yeniden diriliş zamanı yaşanacak hadiseler, Kelâm ve Arap dili disiplinleri ekseninde incelenmiştir. Bu üç sure arasında konu açısından bir bağlantı bulunduğu ve surelerin diziliş sıralamasının birbirini tamamladığı görülmektedir. Bu bağlamda bu surelerin birlikte ele alınmasının önemli olduğu kaydedilebilir. Üç surenin de إذا şart edatıyla başlaması belâgat açısından ilgi çekicidir. Zaman zarfı olan bu edat yaygın kullanım şeklinde ihtimal anlamı barındırsa da Allah’ın ilminin kuşatıcılığı dikkate alındığında ilahî haberler açısından kesinlik ifade etmektedir. Kıyamet anlatımlarında yer alan fiillerin daha çok geçmiş zaman oluşu bu hadiselerin muhakkak vâkî olacağıyla açıklanmaktadır. Çalışmada ayrıca ilgili sureler bağlamında kıyametin kopuşu esnasında yaşanacağı belirtilen hadiselerle yeniden diriliş anında olacağı bildirilen olaylar ayrıştırılarak tespit edilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Kelâm, Arap Dili, Tekvîr, İnfitâr, İnşikâk, Kıyamet, Belâgat, Kelâm, Arap Dili, Tekvîr, İnfitâr, İnşikâk, Kıyamet, Belâgat

Theological and Linguistic Analysis of the Doomsday Scenes Mentioned in the Surahs of Tekvîr, Infitâr and İnşikâk

Öz

Doomsday is the end of the life of this world and the beginning of the life of the hereafter, and various information is given in the Qur'an about it in many suras. The aim of the Meccan surahs is to establish the foundations of faith. Therefore, we can record that the information about the apocalypse is more in the Makki verses. In the article, the events that will occur at the break of the apocalypse or at the time of resurrection in the Makki Surahs of Tekvîr, Infitâr and İnşikâk, where the depictions of the apocalypse are intensely included, are examined. this study was carried out on the axis of Kalam and Arabic language disciplines. It is seen that there is a thematic connection between these three suras and the order of the suras complement each other. In this context, it can be noted that it is important to consider these three suras together. It is interesting in terms of rhetoric that all three suras begin with the conditional preposition (إذا). This preposition has the meaning of possibility in common usage. However, considering the encompassing knowledge of Allah, it is accepted as an envelope of time. It is seen that the verbs in the verses about the Day of Judgment are mostly used in the past tense and without mentioning the perpetrator. It is possible to explain this style by the fact that these events will definitely occur. On the other hand, God is not subject to time and space. In the study, it has also been tried to separate the events that will occur during the break of the apocalypse and the events of resurrection in the context of the relevant surahs.

Kaynakça

• Akdağ, Hasan. Arap Dilinde Edatlar. Konya: Tekin Kitabevi, 1999.
• Altın, Mehmet. "Kur’ân’ın Beyânî İ’câzı Bağlamında Hurûf-ı Mukattaa". Amasya İlahiyat Dergisi 16 (2021), 301-335.
• Arslan, Sinan. Kur'an'da kıyametin kopma ânının tasviri -Tekvir Suresi örneği-. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Aşçıoğlu, Osman. "Arap Dilinde Şart Kipi". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/4 (1992), 189-200.
• Aydın, Hüseyin. "Meydan Okumaları Bakımından Kur'ân Mucizesi". Kelam Araştırmaları Dergisi 8/1 (2010), 45-76.
• Bâḳıllânî, Ebû Bekr Muḥammed b Ṭayyib b Muḥammed. İ`câzü'l-Kur'ân. Mısır: Dârü'l-maârif, 1997.
• Biçer, Ramazan. "İtikadî Konular Halka Nasıl Sunulmalı". Kelam Araştırmaları Dergisi (2011/2), 1-18.
• Çakır, Numan. "Kur'ân'da Kıyamet İsimleri". Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (2018), 9-53.
• Deliçay, Tahsin. "Harf-i Cerlerin Fiile Anlam Kazandırması: Kur’an-ı Kerim Örneği". Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (BOZİFDER) 2/2 (2012), 37-61.
• Erdemci, Cemaleddin. "Kelâm İlminde Akıl ve Nakil Etkinliği Problemi". Kelâm İlminin Yeniden İnşasında Geleneğin Yeri. 329-344. Fırat Üniversitesi, 2004.
• Evci, Ömer. Kıyamet Suresi Bağlamında Kıyamet ve Ölüm Sahneleri. Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Gökçe, Mehmet Cüneyt. "Şemseddin es-Semerkandî'nin Sem'iyyât Konularına Bakışı". Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) 8/1 (2021), 191-204.
• Güler, Nurdane. "Kur'ân'da Kozmik Kıyamet İle Hesap Gününün İç İçeliği ve Yoruma Etkisi". Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 24/3 (2020), 1475-1496.
• Habenneke el-Meydânî, Abdurrahman. el-Belâgatü'l-Arabiyye. Beyrut: Dârü'l-kalem, 1996.
• Heysemî, Nureddin Ebü'l-Hasen. Mecmaü'z-zevâid ve menbaü'l-fevâid. 10 Kahire: Meketebü'l-kudsî, 1994.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir. et-Tahrîr ve't-Tenvîr. 30 Tunus: ed-Dârü't-Tunusiyye li'n-neşr, 1984.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânü'l-Arab. Kahire: Dârü'l-maârif, 1981.
• İbn Serrâc, Ebubekir. el-Usûl fi'n-nahv. Beyrut: Müessesetü'r-risâle,
• İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât Fî Garîbi'l-Kur'ân. Beyrut: Dârü'l-kalem, h. 1412.
• Kaçar, Halil İbrahim. "Arapça'da Meânî Açısından Atıf Edatları". Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/2 (2012), 163-191.
• Karataş, Yusuf. "Arapça'da Cer Harflerinin Birbirinin Yerine Kullanımı Olgusu". Nüsha 1/16 (2013), 109-140.
• Kayhan, Mustafa. "Kur'ân'da İdrâb Üslûbu". Tidsad 12 (2017), 116-146.
• Keskin, Mustafa. "Şart Anlamındaki إذا ve إن nin Arap Dili ve Belagati Açısından Değerlendirilmesi: Bazı Ayetler Örneğinde". Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/2 (2019), 525- 538.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Te'vîlât Ehli's-Sünne. Beyrut: Dârü'l-kutubi'l-ilmiyye, 2005.
• Mukâtil b. Süleyman, Ebu'l-Hasen. Tefsîr Mukâtil b. Süleyman. Beyrut: Dârü ihyâi't-turâs, 1423 h.
• Mücahid, Ebü'l-Haccâc. Tefsirü Mücâhid. Mısır: Dârü'l-fikri'l-İslâmî, 1989.
• Râzî, Fahreddîn. Mefâtihü'l-gayb. Beyrut: Dârü ihyâi't-turâsi'l-arabî, 1420 h.
• Taberî, İbn Cerîr. Câmiü'l-beyân an te'vîli âyi'l-Kur'ân. Mekke: Dârü't-terbiye ve't-turâs, Ty.
• Tuncer, Faruk. El-Hakka Suresi Tefsiri Denemesi ve Bu Suredeki Kıyamet Sahneleri. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1991.
• Yavuz, Yusuf Şevki. "İ`câzü'l-Kur'ân". TDV İslâm Ansiklopedisi. 21/403-406. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2000.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf. Beyrut: Dârü'l-kutubi'l-Arabî, 1407 h.