İşletmelerde Uygulanan Kurumsal Çevre Sorumluluğu Faaliyetlerinin Çalışanların Çevreci Davranış Performanslarına Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 57 - 71, 15.09.2022

Bekir Değirmenci

Öz

Bu çalışma kapsamında işletmelerde uygulanan Kurumsal Çevre Sorumluluk faaliyetlerinin çalışanların Çevreci Davranışlarına etkilerini inceleyen ve 2019-2021 yılları arasında yapılan akademik makalelerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma kapsamında nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda 9 yabancı ve 2 yerli çalışma olmak üzere 11 çalışmanın yapıldığı tespit edilmiştir. Yapılan çalışmaların 10’u nicel ve 1’i de nitel yönteme dayanmaktadır. Kurumsal Çevre Sorumluluğunun Çevreci Davranışlara etkisine yönelik 2019-2021 yılları arasında yapılan çalışmaları inceleyen bu çalışmada en fazla çalışmanın Pakistan’da yapıldığı tespit edilmiştir. Çalışma bulguları içerisinde en dikkat çeken bulgulardan birisi de sektörel bazda yapılan karşılaştırmalar olmuştur. Üretim sektöründe yapılan çalışmalar farklı birçok işkolunu kapsamakta iken hizmet sektöründe sadece konaklama işletmelerine yönelik yapılan çalışmaların ön planda olması dikkat çekicidir. Gelecekte yapılması planlanan çalışmaların sağlık, güvenlik, eğitim, finans gibi hizmet sektöründe yer alan farklı iş kollarında yapılması sayesinde literatüre olumlu katkılarının olacağı tahmin edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Kurumsal Çevre Sorumluluğu, Çevreci Davranışlar

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

The Effect of Corporate Environmental Responsibility Activities Implemented in Businesses on Environmental Behavior Performance of Employees

Öz

Within the scope of this study, it was conducted to examine the effects of Corporate Environmental Responsibility activities implemented in businesses on the Environmental Behaviors of employees and to examine the academic articles made between 2019-2021. The qualitative research method was used within the scope of the study. The obtained data were analyzed by the content analysis method. As a result of the analysis, it was determined that 11 studies, 9 foreign and 2 domestic studies, were carried out. 10 of the studies are based on the quantitative method and 1 is based on the qualitative method. In this study, which examines the studies on the effect of Corporate Environmental Responsibility on Environmental Behaviors between the years 2019-2021, it was determined that most studies were conducted in Pakistan. One of the most striking findings among the findings of the study was the comparisons made on a sectoral basis. While the studies carried out in the production sector cover many different business lines, it is remarkable that the studies carried out only for accommodation enterprises in the service sector are at the forefront. It is estimated that the studies planned to be done in the future will have positive contributions to the literature, thanks to the fact that they are carried out in different business lines in the service sector such as health, security, education, and finance.

Anahtar Kelimeler

Corporate Social Responsibility, Corporate Environmental Responsibility, Environmental Behaviors

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Afsar, B., & Umrani, W. A. (2020). Corporate social responsibility and pro‐environmental behavior at workplace: The role of moral reflectiveness, coworker advocacy, and environmental commitment, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(1), 109-125. https://doi.org/10.1002/csr.1777.
• Afsar, B., Al-Ghazali, B.M., Rehman, Z.U., and Umrani, W.A. (2020). The moderating effects of employee corporate social responsibility motive attributions (substantive and symbolic) between corporate social responsibility perceptions and voluntary pro-environmental behavior, Corp. Social Responsib. Environ. Manage. 27 (2), 769–785.
• Ahmad, N., Ullah, Z., Arshad, M. Z., waqas Kamran, H., Scholz, M., & Han, H. (2021). Relationship between corporate social responsibility at the micro-level and environmental performance: The mediating role of employee pro-environmental behavior and the moderating role of gender, Sustainable Production and Consumption, 27, 1138-1148. https://doi.org/10.1016/j.spc.2021.02.034.
• Ahmed, M., Zehou, S., Raza, SA., Qureshi, MA., and Yousufi, SQ (2020). Impact of CSR and environmental triggers on employee green behavior: The mediating effect of employee well-being, Corp Soc Responsib Environ Manag., 27: 2225–2239. https://doi.org/10.1002/csr.1960.
• Akgöz, B. & Engin, E. (2018). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çerçevesinde Çevresel Vatandaşlık, Erciyes İletişim Dergisi, 5 (3), 276-288. Doi: 10.17680/erciyesakademia.355334.
• Atagan Çetin, A. , Doğan, S. ve Çetin, O. İ. (2019). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ve Çevresel Sürdürülebilirlik İlişkisi: Marmara Bölgesindeki İşletmeler Örneği, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (2) , 625-640. Doi: 10.26468/trakyasobed.517534.
• Aytar, O. (2019). BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri Üzerine Bir İçerik Analizi, OPUS International Journal of Society Researches, 18. UİK Özel Sayısı, 320-340. Doi: 10.26466/opus.583811.
• Boğan, E. (2020). Turizm ve Ağırlama Sektöründe Çalışanların Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerine Yönelik Tepkileri Üzerine Bibliyometrik Bir Çalışma, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17 (1) , 87-102. Doi: 10.24010/soid.650712.
• Cheema S, Afsar B, and Javed, F. (2020). Employees' corporate social responsibility perceptions and organizational citizenship behaviors for the environment: The mediating roles of organizational identification and environmental orientation fit, Corp Soc Resp Env Ma., 27: 9–21. https://doi.org/10.1002/csr.1769.
• De Roeck, K., & Farooq, O. (2018). Corporate social responsibility and ethical leadership: Investigating their interactive effect on employees’ socially responsible behaviors, Journal of Business Ethics, 151(4), 923-939.
• Değirmenci, B. ve Aytekin, M. (2021). Çalışanların çevreye bağlılıkları ve çevre dostu davranışlar ilişkisi: Kurumsal sosyal sorumluluk algısının aracılık rolü, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 7(02), 25-38.
• Fernández-Gago, R., Cabeza-García, L., Godos-Díez, J.L., (2020). How significant is corporate social responsibility to business research? Corp. Social Responsib. Environ. Manage. 27 (4), 1809–1817.
• Islam, T., Ali, G., and Asad, H. (2019). Environmental CSR and pro-environmental behaviors to reduce environmental dilapidation, Manage. Res. Rev, 42 (3), 332–351 .
• Karassin, O., Bar-Haim, A. (2016). Multilevel corporate environmental responsibility, J. Environ. Manag., 183, 110e120. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2016.08.051.
• Khattak, S. R., Nouman, M., Fayaz, M., Cismaș, L. M., Negruț, L., Negruț, C. V., & Salem, S. (2021). Corporate Social Responsibility and Employee Green Behavior in the Hospitality Industry: A Cross-Country Study, Sustainability, 13(19), 10534.
• Ko, A., Chan, A., & Wong, S. C. (2019). A Scale Development Study Of CSR: Hotel Employees’ Perceptions, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 31(4), 1857-1884. https://doi.org/10.3390/su131910534.
• Lu, J., Ren, L., Zhang, C., Wang, C. , Ahmed, R.R., Streimikis, J., (2020). Corporate social responsibility and employee behavior: evidence from mediation and moderation analysis, Corp. Social Responsib. Environ. Manage., 27 (4), 1719–1728.
• Macit, N. ve Aytar, O. A. (2021). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çalışmaları Benzer Temalar Üzerine Mi Yoğunlaşmaktadır? Bist 100 Şirketleri Üzerine Bir Araştırma, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 43-66.
• Ones, D. S., Wiernik, B. M., Dilchert, S., & Klein, R. M. (2018). Multiple domains And Categories Of Employee Green Behaviours: More Than Conservation, In Research handbook on employee pro-environmental behaviour (pp. 13-38), Edward Elgar Publis.
• Opoku‐Dakwa, A., Chen, C. C., & Rupp, D. E. (2018). CSR Initiative Characteristics and Employee Engagement: An impact‐based perspective, Journal of Organizational Behavior, 39(5), 580-593.
• Radic, A., Arjona-Fuentes, J. M., Ariza-Montes, A., Han, H., & Law, R. (2020). Job Demands–Job Resources (JD-R) Model, Work Engagement, And Well-Being Of Cruise Ship Employees, International Journal of Hospitality Management, 88, 102518. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2020.102518.
• Raza, A., Farrukh, M., Iqbal, M. K., Farhan, M., & Wu, Y. (2021). Corporate Social Responsibility And Employees' Voluntary Pro‐Environmental Behavior: The Role Of Organizational Pride and Employee Engagement, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(3), 1104-1116. https://doi.org/10.1002/csr.2109.
• Su, L., & Swanson, S. R. (2019). Perceived Corporate Social Responsibility's İmpact On The Well-Being and Supportive Green Behaviors Of Hotel Employees: The Mediating Role of The Employee-Corporate Relationship, Tourism management, 72, 437-450. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2019.01.009.
• Suganthi, L. (2019). Examining The Relationship Between Corporate Social Responsibility, Performance, Employees’ Pro-Environmental Behavior at Work With Green Practices as Mediator, Journal of cleaner production, 232, 739-750.
• Tian, Q., and Robertson, J.L., (2017). How and When Does Perceived CSR Affect Employees' Engagement in Voluntary Pro-Environmental Behavior? J. Bus. Ethics 1e14. https://doi.org/10.1007/s10551-017-3497-3.
• Tuan, L. T. (2018). Activating Tourists' Citizenship Behavior for the Environment: The roles of CSR and Frontline Employees' Citizenship Behavior For The Environment, Journal of Sustainable Tourism, 26(7), 1178–1203. https://doi.org/10.1080/09669582.2017.1330337.
• Unsworth, K. L., Dmitrieva, A., & Adriasola, E. (2013). Changing Behaviour: Increasing the Effectiveness of Workplace Interventions in Creating Pro-Environmental Behavior Change, Journal of Organizational Behavior, 34(2), 211–229.
• Vatansever, Ç., Kılıç, N. Dinler, G. (2018). Çalışanların Sürdürülebilirlik Davranışları ve Sürdürülebilir Çalışma Yaşamı için İnsan Kaynakları Yönetimi: Türkiye’den İki Kesit, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 29(85), 7-39.