Ergenlerde Sosyal Medya Bağımlılığı ve Psikolojik Bozukluklar Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 237 - 247, 29.10.2018

Mehmet Bilgin

https://doi.org/10.23834/isrjournal.452045

Cited By: 20

Öz

Bu araştırmanın temel amacı bazı psikolojik
bozuklukların ve sosyal medya günlük kullanım süresinin ergenlerde sosyal medya
bağımlılığını yordama gücünü incelemektir. Bu amaçla somatizasyon, fobik
anksiyete, depresyon, kaygı, obsesif-kompulsif, kişilerarası duyarlılık,
paranoid düşünceler, psikotizm uyku ve yeme bozuklukları öfke-düşmanlık
duygularının ve sosyal medya günlük kullanım süresinin sosyal medya
bağımlılığını yordayıp yordamadığını test etmek için standart ve aşamalı çoklu
doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmaya 583 ergen katılmıştır.
Araştırmada Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği ve SCL-90 Belirti Tarama Testi
kullanılmıştır. Araştırma
bulgularına göre psikolojik bozuklukların ve sosyal medya günlük kullanım
süresinin sosyal medya bağımlılığını yordadığı görülmüştür. Sosyal medya
bağımlılığı ile en yüksek ilişki gösteren değişkenler sosyal medya günlük
kullanım süresi ile birlikte psikotizm, paranoid düşünceler, fobik anksiyete ve
öfke-düşmanlık duygularının olduğu belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre
sosyal medya bağımlılığı üzerinde en çok etkili olan değişken günlük sosyal
medya kullanım süresidir. Sosyal medya bağımlılığı ile günlük sosyal medya
kullanım süresi arasında pozitif ve yüksek bir ilişki bulunmaktadır. Günlük
sosyal medya kullanım süresi arttıkça sosyal medya bağımlılığı düzeyi
yükselmektedir. Sonuç olarak ergenlerde bazı psikolojik bozukluklar ile sosyal
medya bağımlılığı arasında bir ilişki bulunmaktadır. Ergenin psikolojik
bozukluklar düzeyinin artması sosyal medya bağımlılığının artmasında etkili
olmaktadır. Psikolojik bozukluklar sosyal medyada geçirilen sürenin artmasını
da etkilemektedir

Anahtar Kelimeler

ergen, Sosyal medya, Psikolojik bozukluklar, Sosyal medya bağımlılığı

The Relationship Between Social Media Dependence and Psychological Disorders in Adolescents

Öz

The purpose of this study is to examine the
relationship between social media dependence and mental disorders. For this purpose, standard and stepwise
regression tests were used to test whether social media dependence was
associated with somatization, phobic anxiety, depression, anxiety,
obsessive-compulsive, interpersonal sensitivity, paranoid ideation, psychotic
sleep and eating disorders and anger- analyzed. 583 adolescents participated in
the study. Social Media Dependency Scale and SCL-90 Symptom Screening Test were
used in the study. As a result of research, mental disorders predict social media
dependence. Variables that have the highest correlation with social media
dependency were found to be psychotism, paranoid thoughts, phobic anxiety and
anger-hostility feelings with the duration of social media daily use. According
to the data obtained, the most effective variable on the social media
dependency is the daily usage time of the social media. There is a positive and
high relationship between social media dependence and the duration of daily
social media use. Having certain mental disorders of the adolecents is
effective in increasing social media dependency. Mental disorders may also
affect the increase in the number of hours spent on social media

Anahtar Kelimeler

adolecents, social media, mental disorders, social media dependence

Kaynakça

• Acılar, A., ve Mersin, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin facebook kullanımı ile mahremiyet kaygısı arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (54), 103-114.
• Agosto, D.E., Abbas, J., & Naughton, R. (2012). Relationships and social rules: Teens’ social network and other ICT selection practices. Journal of the American Society for Information Science And Technology, 63 (6), 1108–1124.
• Ahn, J. (2011). Digital divides and social network sites: Which students participate in social media. Journal of Educational Computing Research, 45 (2), 147-163.
• Akçay, H. (2011). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında sosyal medya kullanımı: Gümüşhane üniversitesi üzerine bbir araştırma. İletişim Kuram Ve Araştırma Dergisi, 33(güz), 137-161.
• Apel, H., Gerlach, A.L., & Crusius, J. (2016). The interplay between Facebook use, social comparison, envy, and depression. Current Opinion in Psychology, 9, 44-49. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2015.10.006.
• Armağan, A. (2013). Gençlerin sanal alanı kullanım tercihleri ve kendilerini sunum taktikleri: bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 78-92.
• Ayas, T., ve Horzum, M.B. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma durumu. İlköğretim Online, 11(2), 369-380.
• Boyd, D., & Ellison, N. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13 (1), 210-230.
• Buunk, B.P., & Ybema, J.F. (2003). Feeling bad, but satisfied: The effects of upward and downward comparison upon mood and marital satisfaction. British Journal of Social Psychology, 42 (4), 613-628. https://doi.org/10.1348/ 014466603322595301.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., ve Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Calancie, O., Ewing, L., Narducci L.D., Horgan, S., & Khalid-Khan, S.(2017).Exploring how social networking sites impact youth with anxiety: A qualitative study of Facebook stressors among adolescents with an anxiety disorder diagnosis. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 11(4), article2 doi:10.5817/CP2017-4-2.
• Chen, W., & Lee, K. H. (2013). Sharing, liking, commenting, and distressed? The pathway between Facebook interaction and psychological distress. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16, 728-734. https://doi.org/10.1089/cyber.2012.0272
• Chou, H.T.G., & Edge, N. (2012). “They are happier and having beter lives than I am”: The impact of using Facebook on perceptions of others' lives. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking ,15(2), 117-121. https://doi.org/10.1089/cyber.2011.0324.
• Çalışır, G. (2015). Kişilerarası iletişimde kullanılan bir araç olarak sosyal medya: Gümüşhaneüniversitesi iletişim fakültesi öğrencilerine yönelik bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 10 (3), 115-144.
• de Vries, D.A., Peter, J., de Graaf, H., & Nikken, P. (2016). Adolescents’social network site use, peer appearance related feedback, and body dissatisfaction: testing a mediation model. Journal of youth and adolescence, 45(1), 211-224. https://doi.org/10.1007/s10964-015-0266-4.
• Dikme, G. (2013). Üniversite öğrencilerinin iletişimde ve günlük hayatta sosyal medya kullanım alışkanlıkları: Kadir Has Üniversitesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. http://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/adresinden edinilmiştir.
• Doğan, U., ve Tosun, N.İ. (2016). Lise öğrencilerinde problemli akıllı telefon kullanımınınsosyal kaygı ve sosyal ağların kullanımına aracılık etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (22), 100-128.
• Dönmez, F.İ., Günüç, S., Mısırlı, Ö., Ersoy, M., Kuzu, A., ve Odabaşı, F. (2012). Elementary school students’ views about social networks. Cypriot Journal of Educational Sciences, 7(4), 364-377.
• Eroğlu, Y. (2016). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı: İlişkisel-karşılıklı bağımlı benlik kurgusu ve dürtüselliğin yordama güçleri. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 1091-1114.
• Feinstein, B.A., Hershenberg, R., Bhatia, V., Latack, J. A., Meuwly, N., & Davila, J. (2013). Negative social comparison on Facebook and depressive symptoms: Rumination as a mechanism. Psychology of Popular Media Culture, 2(3), 161-170.https://doi.org/10.1037/a0033111.
• Gibbons, F.X., & Buunk, B.P. (1999). Individual differences in social comparison: Development of a scale of social comparison orientation. Journal of Personality and Social Psychology, 76 (1), 129-142. https://doi.org/10.1037/00223514.76.1.129.
• Gonzales, A..L, & Hancock, J.T. (2010). Mirror, mirror on my Facebook Wall: Effects of exposure to Facebook on self-esteem. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 14 (12), 79-83. https://doi.org/10.1089/cyber.2009.0411.
• Jelenchick, L.A., Eickhoff, J.C., & Moreno, M.A. (2013). “Facebook Depression?” socialnetworking site use and depression in older adolescents. Journal of Adolescent Health, 52 (1), 128-130. https://doi.org/10.1016/ j.jadohealth.2012.05.008.
• Karaatlı, M. (2006). Verilerin düzenlenmesi ve gösterimi. Ş. Kalaycıoğlu (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde (s. 3-47). İkinci Baskı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kılıç, M. (1989.) Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)’nin Geçerliği ve Güvenirliği. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(11), 45-52.
• Kross, E., Verduyn, P., Demiralp, E., Park, J., Lee, D. S., Lin, N., & Ybarra, O. (2013). Facebook use predicts declines in subjective well-being in young adults. PloS one, 8(8), 69-84. https://doi.org/10.1371/journal. pone.006984.
• Kwon, O., & Wen, Y. (2010) .An empirical study of the factors affecting social network service use.Computers in Human Behavior, 26(2), 254-263.
• Labrague, L. (2014). Facebook use and adolescents' emotional states of depression, anxiety, and stress. Health Science Journal, 8(1), 80-89.
• Landers, R.N., & Lounsbry, J.W. (2006). An investigation of Big Five and narrow personality traits in relation to Internet usage. Computers in Human Behavior, 22 (2), 283-293.
• Li, L., Li, G.Y., Wang,, Y.Y., & Zhang, S. Y. (2008). The effects of residential hospital treatment on 48 internet addiction patients. Journal of Psychiatry, 21, 356-360.
• Lin, M.F., Hoffman, E.S., & Borengasser, C. (2013). Is social media to social for class: A case study of Twitter use. Tech Trends, 57 (2), 39-45.
• Mason, M.J., Schmidt, C., Abraham, A., Walker..L, & Tercyak. K.(2009). Adolescents’social environment and depression: Social networks, extracurricular activity, and family relationship İnfluences. Journal of Clinical Psychology Med Settings , 16 (4), 346–354.
• McInttre, E., Wiener, K., & Saliba, A.J. (2015). Compulsive internet use and relations betweensocial connectedness, and introversion. Computer in Human Behavior, 48 (c), 569-574.
• Messias, E., Castro, J., Saini, A., Umsan, M., & Peeples, D. (2011) Sadness, suicide, and their association with video game and internet overuse among teens: Results from the Youth Risk Behavior Survey 2007 and 2009. Suicide and Life-Threatening Behavior, 41(2), 1-9.
• Muise, A., Christofides, E., & Desmarais, S. (2009). More information than you ever wanted: Does Facebook bring out the green-eyed monster of jealousy? Cyber Psychology and Behavior, 12 (4), 441-444.
• Pantic, I., Damjanovic, A., Todorovic, J., Topalovic, D., Bojovic-Jovic, D., Ristic, S., & Pantic, S.(2012).Association between online social networking and depression in high school students: Behavioral physiology viewpoint. Psychiatria Danubina ,24 (1), 90-93.
• Park, S.Y., & Baek, Y.M. (2017). Two faces of social comparison on Facebook: The interplay between social comparison orientation, emotions, and psychological well-being. Computers in Human Behavior, 79 (1), 83-93.
• Park, C.H., & Kim, Y.J. (2013). Intensity of social network use by involvement: A study of young Chinese users. International Journal of Business and Management, 8 (6), 22-33.
• Smith, R.H. (2000). Assimilative and contrastive emotional reactions to upward and downward social comparisons. In J. Suls, & L. Wheller (Ed.), Handbook of social comparison (p.173-200). New York: Plenum.
• Subrahmanyam K, & Greenfield P (2008) Online communication and adolescent relationships. The Future of Children 18(1): 119–146.
• Tahiroğlu, A.Y.,Çelik, G.G., Fettahoğlu, Ç., Yıldırım, V., Toros, F.,Avcı, A.,Özatalay,E.,ve Uzel, M. (2010). Psikiyatrik bozukluğu olan ve olmayan ergenlerde problemli internet kullanımı. Nöropsikiyatri Arşivi: İstanbul, 47 (3), 241-246.
• Türkiye istatistik kurumu. (2015). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2015, http://www.tuik.gov.tr/PreHaber Bultenleri.do?id= 18660, ET: 03.10.2015.
• Van den Eijnden, R.J.J.M., Lemmens, J.S., & Valkenburg, P.M. (2016). The social media disorder scale. Computer in Human Behavior, 61, 478-487. http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2016.03.038.
• Wills, T.A. (1981). Downward comparison principles in social psychology. Psychological Bulletin, 90 (2), 245-271. https://doi.org/10.1037/0033-2909.90.2.245.
• Wolfart, U., & Doll, J. (2001). Motives of adolescents to use the internet as a function of personality traits, personal and social factors Journal of Educational Computing Research , 24 (1), 13–27.
• Wood, J.V., Giordano-Beech, M., Taylor, K.L., Michela, J.L., & Gaus, V. (1994). Strategies of social comparison among people with low self-esteem: Self-protection and self-enhancement. Journal of Personality and Social Psychology, 67(4), 713-731.https://doi.org/10.1037/0022-3514.67. 4.713.
• Zhang, C., Sun, J., Zhu, X., & Fang, Y. (2010). Privacy and security for online social networks. Challenges and Opportunities. IEEE Network, 24 (4), 13-18.