Lojistik Pazarlama: Lojistik Hizmetleri Alanında Faaliyette Bulunan İşletmelerde Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 9, 29.02.2020

Yusuf Ersoy Ali Tehci

https://doi.org/10.23834/isrjournal.630544

Cited By: 2

Öz

    Günümüz rekabet koşullarında işletmelerin mevcut pazar paylarını korumaları ve yeni pazarlardan pay alabilmeleri için sürekli olarak performanslarını değerlendirmeleri gerekmektedir. Müşteri odaklı modern pazarlama kapsamında işletmelerin pazarlama ve lojistik faaliyetlerini etkin bir şekilde kullanmaları oldukça önemlidir. Bu çalışmada, FORTUNE 500 listesinde yer alan ve Türkiye’de lojistik hizmetler alanında faaliyet gösteren işletmelerin 2016 ve 2017 yılı için Veri Zarflama Analizi (VZA) ile etkinliğinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada üretim ve pazarlama bölümleri arasındaki önemli bir fonksiyon olan lojistik kavramı ve bu kavramın pazarlama ile olan ilişkisi açıklanmaya çalışılmıştır. Etkinlik analizinde 9 işletme değerlendirilmeye alınmıştır. Etkinlik analizi sonucunda 2016 yılında 3 işletme 2017 yılında ise 5 işletme etkin çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etkinlik, Lojistik, Lojistik Pazarlama, Veri Zarflama Analizi, Performans Değerlendirmesi

Logistic Marketing: Efficiency Measurement in Businesses Operating in Logistics Services with Data Envelopment Analysis

Öz

    In today's competitive conditions, businesses need to continuously measure their performance in order to protect their current market share and gain a share in new markets. It’s very important for businesses to use marketing and logistics activities effectively within the scope of customer-oriented modern marketing. The aim of this study is to measure the efficiency with Data Envelopment Analysis (DEA) of businesses in FORTUNE 500 list, which are operating in the logistics services in Turkey, for 2016 and 2017. In addition, in this study, The concept of logistics which is an important function between production and marketing departments and its relation with marketing has been tried to be explained. In the efficiency analysis, 9 enterprises have been measured. As a result of the efficiency analysis, 3 enterprises in 2016 and 5 enterprises in 2017 have been found to be efficient.

Anahtar Kelimeler

Efficiency, Logistics, Logistics Marketing, Data Envelopment Analysis, Performance Evaluation

Kaynakça

• Altın, F. G. (2014). Sağlık sektöründeki işletmelerin finansal kriz öncesi ve sonrası performanslarının veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 163-185.
• Altunışık, R., Özdemir, Ş. & Torlak Ö. (2012), Modern pazarlama, İstanbul: Değişim Yayınları.
• Aras, G. & Gencer, C. (2011). Muğla ilindeki mermer işletmelerine yönelik veri zarflama analizi örnek olayı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 13, (12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması, İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı), 139-153.
• Asker, V. & Battal, Ü. (2017). Operational efficiency measurement at selected airports International Journal of Management Economics and Businness, ICMEB17 (Special Issue), 351-368.
• Ateş, A., Esmer, S., Çakır, E. & Balcı, K. (2013). Karadeniz konteynır terminallerinin göreli etkinlik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-22.
• Aytekin, M. (2018). Üretim, lojistik ve pazarlama bölümleri arasındaki koordinasyonun işletme performansına etkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(4 ), 1121-1134.
• Babacan, M., (2003). Lojistik sektörünün ülkemizdeki gelişimi ve rekabet vizyonu, Ege Akademik Bakış, 3(2), 8-15.
• Barcik, R. & Jakubiec, M. (2013). Marketing Logistics. http://aak.slu.cz/pdfs/aak/2013/04/01.pdf (15.04.2019)
• Bartels, R. (1976). The history of marketing thought: The Meaning of Marketing, http://www.etcases.com/media/clnews/14224274041683537134.pdf (03.04.2019)
• Baysal, M. E., Uygur, M. & Toklu, B. (2004). Veri zarflama analizi ile TCDD limanlarında bir etkinlik ölçümü. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(4), 437-442.
• Charnes, A. & Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research, 2(6), 429-444.
• Cenger, H. & Poyraz, E. (2019). Firmaların göreli etkinlik (VZA) düzeylerinin pazarlama yoğunlukları ile ilişkisi: BIST’te bir alan araştırması. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(11), 402-423.
• Cenger, H. (2011). İMKB’de işlem gören çimento şirketlerinin performanslarının ölçülmesinde veri zarflama analizi yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 31-44.
• Cook, W.D. & Seiford, L. M. (2009). Data envelopment analysis (DEA) – Thirty Years on. European Journal of Operational Research, 192(1), 1-17.
• Cooper, W. W., Seiford, L.M. & Zhu, J. (2004). Handbook on data envelopment analysis. Springer (Kluwer Academic Publishers), Boston.
• Cooper, W.W., Seiford, L. M. & Tone, K. (1999). Data envelopment analysis. Kluwer Academic Publishers.
• Çetin, A. C. (2006). Türk tekstil sektörü ve Türk tekstil firmalarının etkinlik düzeylerinin belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 8(2), 255-278.
• Çevik, S. & Kaya, S. (2010). Türkiye’nin lojistik potansiyeli ve izmir’in lojistik faaliyetleri açısından durum (Swot) Analizi, İzmir Ticaret Odası Ar&Ge Bülten, 22-28.
• Demirci A. & Tarhan, D.B. (2017). Karayolu taşımacılığı optimizasyonu (veri zarflama analizi ile mersin ilinde bir uygulama). Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 112-131.
• Demirci, A. & Tarhan, D.B. (2016). Türkiye’de faaliyet gösteren liman işletmeleri ve bu işletmelerin etkinliklerinin veri zarflama analizi yöntemiyle ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 144-160.
• Doğan, N. Ö. & Ersoy, Y. (2018). Veri zarflama analizi ile konaklama işletmelerinde etkinlik ölçümü: Yozgat ili örneği. Mukaddime, 9(2), 119-134.
• Erkan, B. (2014). Türkiye’de lojistik sektörü ve rekabet gücü. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi (ASSAM - UHAD), 1, 44-65.
• Farrell, M. J. (1957). The measurement of productivity efficiency. Journal of the Royal Statistical Society, 120, 1957, 253-290.
• Gedik, A., Koçarslan, H. & Karaer, M. (2017). ISO 500 işletmelerinin malmquist-TFV endeksi ile etkinliğinin ölçülmesi: Otomotiv sektörü örneği. Journal of Social And Humanities Sciences Research, 4(15), 1917-1923.
• Grishchenko O. V., Kireev, V. S. Duprova, L. I., Yanenko, M. B. & Vakulenko, R. Y. (2016). Organization, planning and control of marketing logistics, International Journal of Economics and Financial Issues, 6(8), 166-172.
• Gürbüz, E. & Dumlu, H. (2018). BIST sürdürülebilirlik endeksindeki şirketlerin etkinliklerinin ölçülmesi: Veri zarflama analizi ile bir uygulama. Journal of Business Research Turk (İşletme Araştırmaları Dergisi), 10(2), 223-244.
• https://www.fortuneturkey.com/fortune500 (15.04.2019)
• Kahn, K.B. & Mentzer, J.T. (1998). Marketing integration with other departments, Journal of Business Research, 42(1), 53-62.
• Koçoğlu, D. & Sarıtaş, E. (2016). İhracat pazarlama faaliyetlerinde pazarlama karması adaptasyonu ve denizli tekstil sektöründe bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyla Bilimler Enstitüsü Dergisi 25(1), 124-134.
• Kotler, P. & Levy, S. J. (1969). Broadening the concept of marketing. Journal of Marketing, 33(1), 10-15.
• Kotler, P. (1999), Kotler ve pazarlama, pazar yaratmak, para kazanmak ve pazara egemen olmak, Kotler on Marketing, Çev: Ayşe Özyağcılar, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Lambert, D. M. & Cook, R. L. (1990). Integrating marketing and logistics for increased profit. Business,40(3), 22–29.
• Mentzer, J. T., Stank, T. P. & Esper, T. L. (2008). Supply chain management and its relationship to logistics, marketing, production, and operations management, Journal of Business Logistics, 9(1), 31-46.
• Mentzer, J. T., Stephen, M. R. & Matsuno, K. (1997). Application of the means-end value hierarchy model to understanding logistics service value. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 27(9/10), 630-642.
• Mollenkopf, D. Gibson, A. & Ozanne, L. (2000). The integration of marketing logistics functions: an empirical examination of New Zealand Firms, Journal of Business Logistics, 21(2), 89-90.
• Novack, R., Lloyd, R., & Michael, W. (1992). Rethinking concept foundations in logistics management, Journal of Business Logistics, 13(2), 233-267. Okursoy, A. & Özdemir, M. (2015). Veri zarflama analizinde homojen olmayan karar verme birimi problemi için kümeleme analizi yaklaşımı. Ege Akademik Bakış, 15(1), 81-90.
• Özel, G. (2014). Devlet üniversitelerinin etkinlik analizi: Türkiye örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 124-136.
• Pestane, B. C, Laurent, B., Nicolas, P., Elisabeth, R., Bernardin, S. & Assaf A. G. (2011). Performance of french destinations: Tourism attraction perspectives. Tourism Management, 32(1), 141-146.
• Ploos van Amstel, W. (2011). Integrated logistics concept”. Working Paper, 76-105.https://www.researchgate.net/publication/315456088_Integrated_logisticsconcept (01.04.2019)
• Schramm-Klein, H. & Morschett, D. (2006). The relationship between marketing performance, logistics performance and company performance for retail companies. International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 16(2), 277-296
• Stichhauerova, E. & Pelloneova (2019). An efficiency assesment of Selected German airport using the DEA model. Journal of Competitiviness, 11(1), 135-151.
• Tek, Ö. B. (2013). Marketing function and logistics revisited: revised dual sub-functional model approach. Logistics and Transport, 2(18), 51-66.
• Tuna, Ö. & Özer, D. (2002). Pazarlama faaliyetlerinde etkinliğin sağlanmasında üçüncü taraf jojistik hizmetlerinin rolü: Türkiye’ye yönelik bir delphi çalışması. 7. Ulusal Pazarlama Kongresi, 21. Yüzyılın Pazarlama Paradigması Bildiriler Kitabı, 171–172. Afyon.
• Vallee, F. (2011). Extended logistical factors for success in international trade. World Customs Journal, 5(2), 77-94.
• Yalama, A. & Sayım, M. (2008). Veri zarflama analizi ile imalat sektörünün performans değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 89-107.
• Yaşar, F. (2019). Veri zarflama analizi ile BIST100’de işlem gören imalat işletmelerinin etkinliklerinin ölçümü. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzincan.
• Zielińska, A .& Gałka, A. (2017). Marketing logistics. Litteris et Artibus, 254-255. http://ena.lp.edu.ua/bitstream/ntb/40419/2/2017_Zielinska_A-Marketing logistics_354-355.pdf (07.04.2019)