Kalkınmanın Yatay ve Dikey Bileşenleri Üzerinden Yeniden Tanımlanması

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 64 - 79, 29.02.2020

Eray Öztürk , Mustafa Eser Kurum , Suat Oktar

https://doi.org/10.23834/isrjournal.678726

Öz

Ülkelerin refahı ekonomi bir bilim olarak ortaya çıktığından beri ekonomistlerin en temel ilgi alanlarından biri olmuştur. İnsan yaşamı karmaşıklaştıkça yaşamın kalitesini belirleyen unsurlar da daha girift ve sayıca çok hale gelmiştir. Bu nedenle ekonomik refahı sadece kişi başına gelir gibi temel makroekonomik göstergeler üzerinden tanımlayan ve ölçen yaklaşımlar dar ve sığ kalmaya başlamıştır. Bu bağlamda kalkınma, ekonomik büyümeyi de kapsayan ve ancak onu aşan, odağına insanı almış yeni bir çalışma alanı olarak değerlendirilmelidir.
Bir toplumu kalkınmış kılan o toplumun sahip olduğu toplam ekonomik büyüklükten öte tek tek bireylerinin refahı toplamı ve yaşam standardını belirleyen seçenek setlerinin nitelik ve niceliğinin zenginliğidir. Bu yüzden demokrasi, özgürlük ve çevre gibi konular kalkınmanın dikey bileşenleri olarak bir ülkenin refahının ölçütleri arasında yer almalıdır. Öte taraftan toplumlarda bu bileşenleri mümkün kılacak toplumun değişikliklere açıklığı, bireyin kıymetinin kaynağı, bireyin doğaya ve kendine hâkimiyeti gibi kurumsal değerler ve mekanizmaların incelenmesi ise yine kalkınmanın yatay bileşenlerinin irdelenmesi anlamına gelir.
Bu çalışmayla kalkınmanın bu iki boyuttan bileşenleri ve bu bileşenlerin birbiri ile ilişkisi araştırılarak kalkınma için modern ve evrensel bir tanım önerilecek ve kalkınmanın anlamı bu bileşenler üzerinden tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kalkınma, Kurumsal İktisat

The Redefinition of Development Through Its Vertical and Horizontal Components

Öz

Countries’ welfare has been one of the most basic point of interest for economist’s science the economy has been emerged as a science. Science human beings’ life has become more complex the factors which determine the quality of that life have increased and also become more complicated. Therefore macroeconomic parameters that define and measure economic welfare only via personal income have become narrow and shallow. In that context economic development is to be approached as a field of study which contain and exceed economic growth and take human being at the centre of its focus.
What make a society developed is to be the individual’s life standard and the richness of quality and quantity of the choice set. So, issues like democracy, freedom and nature need to be evaluated among a country’s welfare criterion as development’s vertical component. Besides, studying institutional values and mechanisms that create these components like societies’ openness to change, individual’s domination on themselves and nature and the source of individuals’ value means studying development’s horizontal components.
In this study a modern and universal description of development will be suggested, development’s components and relationship between each other will be investigated and development’s meaning will be discussed though these components.

Anahtar Kelimeler

Development, Institutional Economics, Wealth

Kaynakça

• ACEMOĞLU, D., Robinson, J. A. (2014). Ulusların Düşüşü, Güç, Zenginlik ve Yoksulluğun Kökenleri, Faruk Rasim Velioğlu (çev.), İstanbul: Doğan Kitap.
• AKAT, A. S. (2009). İktisadi Analiz, 2. Basım, Ankara: Eflatun Yayınevi.
• BARBER, W. J. (1967). A History of Economic Thought, New York: Penguin Books.
• BARRY, N. P. (1988). The Invisible Hand in Economics and Politics A study in the Two Conflicting Explanations of Society:End-state and Process. London: The Institute of Economic Affairs.
• BERBER, M. (2006). İktisadi Büyüme ve Kalkınma: Büyüme Teorileri ve Kalkınma Ekonomisi, İstanbul: Derya Kitabevi.
• DANG, G., Pheng, L. S. (2015). Infrastructure Investments in Developing Economies. Springer Singapore.
• DONNELY, J. (1995). Teoride ve Uygulamada İnsan Hakları, M. Erdoğan ve L. Korkut (çev.), Ankara: Yetkin Yayınları.
• FLAMMANG, R. A. (1979). Economic Growth and Economic Development: Counterparts or Competitors?, Economic Development and Cultural Change, 28(1):47-61.
• GÖNEL, F. D. (2010). Kalkınma Ekonomisi. 1. Basım. Ankara: Efil Yayınevi.
• GÜRAN, T. (1999). İktisat Tarihi, İstanbul: Acar Matbaacılık.
• HAN, E., Kaya, A. A. (2013). Kalkınma Ekonomisi: Teori ve Politika, 8. Basım, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• HARARI, Y.N. (2014). Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi, Random House.
• KAYA, M. A. (2011). Türkiye’nin Eskiçağ Tarihi ve Uygarlıkları, İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• KAYNAK, M. (2011). Kalkınma İktisadı, 4. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• KINDLEBERGER, C. P. (1965). Economic Development, 2. Basım, Tokyo: Tosho Printing.
• KUZGUN, Y. (1972). Kendini gerçekleştirme, Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 10(1):162-178.
• MAIR, L. (1984). Anthropology and Development, London: Macmillan Press.
• MEIER, G. M. (2004). Biography of a Subject: An Evolution of Development Economics, Oxford University Press.
• NAFZIGER, E. W. (2012). Economic Development, 5. Basım, New York: Cambridge University Press.
• NORTH, C. D. (2002). Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Performans, G. Ç. Güven, (çev.), İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
• SEERS, D. (1969). The Meaning of Development, Institute of Development Studies.
• SEN, A. (1983). Development: Which Way Now?, The Economic Journal, 93: 745-762.
• TEZEL, Y.S. (2003). İktisadi Büyüme, Ankara: İmaj Yayınevi.
• UNDP (2016). Human Development Report 2015: Work for Human Development.
• UNDP (2016a). Human Development Index, http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-hdi, (Erişim Tarihi: 10.03.2016).
• ÜNSAL, E. (2001). Makro İktisat, 4. Basım, Ankara: İmaj Yayıncılık.
• ÜNSAL, E. (2001a). Mikro İktisat, 4. Basım, Ankara: İmaj Yayıncılık.