Meclis Tutanaklarında İmar Affı Tartışmaları

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: Ek, 66 - 81, 31.12.2022

Emre Cengiz

https://doi.org/10.23834/isrjournal.1195329

Cited By: 3

Öz

Türkiye'de 1940'lı yıllardan itibaren yaşanmaya başlanan tarımda makinalaşma ve devamında gerçekleşen sanayi atılımları; günümüzde dahi çözüme kavuşturulmayı bekleyen sorunları beraberinde getirmiştir. Sorunların en önemlilerinden bir tanesi yaşanan göçlerle ortaya çıkan konut sorunudur. 1950'li yıllarda yoğun göç alan kentlerde özellikle büyük kentlerde hızlı bir kentleşme sürecine girilmiştir. Kentlerin artan nüfusu ve kentleşme politikalarının yetersizliği nedeniyle problemler yaşanmaya başlamıştır. Kentleşme hızının artmasından günümüze kadar olan süreçte gecekondu sorunu tüm kentlerde ve özellikle büyük kentlerde görünür hale gelmiştir. Nitekim gecekondular 1990’lı yıllara gelindiğinde kentlerdeki nüfusun yarısından fazlasının barınmak için kullandığı konutlar haline gelmiştir.
Barınma ve konut sorunu dönemin önemli sorunları olarak karşımıza çıkmaktadır. Göç eden nüfusun, barınma sorununa bulduğu çözüm “gecekondular” olmuştur. Çoğunlukla sanayileşme süreci sonrası yaşanmaya başlanan ve o günden günümüze artan bir şekilde devam eden yasadışı yapılaşmaya karşı devletin geliştirdiği refleks “imar afları” olmuştur. İlki 1948 yılında Ankara için gerçekleştirilen ve 1953 yılı itibari ile tüm Türkiye'de uygulanan imar afları ile kaçak ve yasadışı yapılaşmanın önüne geçilme düşüncesi başarılı olamamış ve süreç zarfında kaçak ve yasadışı yapılaşma devam etmiştir. Türkiye’nin kentleşme tarihinin en önemli sorunlarından biri olan imar aflarının çözümü için toplam 19 tane imar affının gerçekleştirildiğini görmekteyiz. İmar aflarının çıkarılması; gecekondu ve konut sorununu çözemeyip, sorunun büyümesini engelleyememiştir. Bu çalışma ile Türkiye'de geçmişten günümüze çıkarılan imar afları dönemsel olarak ele alınıp, imar aflarının meclisteki tartışmalarda nasıl değerlendirildiğini açıklamaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İmar Barışı, İmar Affı, Yasadışı Yapılaşma, Meclis Tartışmaları

Zoning Amnesty Discussions in Parliamentary Minutes

Öz

Mechanization in agriculture, which started to be experienced in Turkey since the 1940s, and the industrial breakthroughs that followed; Even today, it has brought with it problems that are waiting to be solved. One of the most important problems is the housing problem that has emerged with the migrations. In the 1950s, a rapid urbanization process was entered in the cities that received intense immigration, especially in the big cities. Problems have started to be experienced due to the increasing population of the cities and the inadequacy of urbanization policies. In the process from the increase in the rate of urbanization to the present day, the problem of slums has become visible in all cities and especially in big cities. As a matter of fact, slums (gecekondu) have become residences used by more than half of the population in cities for shelter in the 1990s.
Shelter and housing problem are the important problems of the period. The solution that the migrating population found to the problem of accommodation was "slums". The reflex "zoning amnesties" developed by the state against illegal construction, which started to be experienced mostly after the industrialization process and has been continuing increasingly since then. The idea of preventing illegal and illegal construction with the zoning amnesties, the first of which was carried out for Ankara in 1948 and applied throughout Turkey as of 1953, did not succeed and illegal and illegal construction continued throughout the process. 19 zoning amnesties were issued for the slum problem, which is considered as one of the most important problems of Turkey. Issuance of zoning amnesties; It could not solve the problem of slums and accommodation. Zoning amnesties and problems could not be prevented from growing.. With this study, the zoning amnesties issued from the past to the present in Turkey are handled periodically and it tries to explain how the zoning amnesties are evaluated in the debates in the parliament.

Anahtar Kelimeler

Zoning Amnesty, Zoning Peace, Unlicenced Building, Parliamentary Minutes

Kaynakça

• “Artık gecekondu yapılmıyor”, (2013, Kasım) https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/artik-gecekondu-yapilmiyor/202883, (Erişim Tarihi:14.01.2022)
• “Gecekondu patlaması”, (2021, Kasım) http://arsiv.ntv.com.tr/news/42048.asp?cp1=1 (Erişim Tarihi 10.12.202)
• 8470 Bina Yapımını Teşvik ve İzinsiz Yapılan Binalar Hakkında Kanun, (29.07.1953) Resmi Gazete (Sayı 8470), Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/8470.pdf
• Akalın M. (2018), Kente Karşı İşlenen Suçların Faili İmar Afları, İksad Yayınları
• Bina Yapımı Teşvik Kanunu, (28.06.1948) Resmi Gazete (Sayı 1950) Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/6950.pdf
• Cumhuriyet Senatosu Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Cilt 28, 05.05.1976
• Cumhuriyet Senatosu Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Cilt 28, 06.05.1976
• Cumhuriyet Senatosu Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Dönem 1, Cilt 36, 20.07.1966
• Danışma Meclisi Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Yasama Yılı 2, Cilt 11, 01.11.1982
• İskan Kanununun Bazı Maddelerinin Kaldırılmasına, Değiştirilmesine Ve Bu Kanuna Yeniden Bazı Madde Ve Fıkralar Eklenmesine Dair Olan 5098 Sayılı Kanunun Geçici İkinci Maddesinin Bir Numaralı Bendinin Değiştirilmesine Ve Bu Maddeye Bazı Hükümler Eklenmesine Dair Kanun, (06.07.1948) Resmi Gazete (Sayı 6950) Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/6950.pdf
• Keleş R.(2010), Kentleşme Politikası, 11. Baskı, Ankara, İmge Kitabevi
• Keleş R.(2014), Kentleşme Politikası, 14. Baskı, Ankara, İmge Kitabevi
• Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Dönem 2, Cilt 5, 24.03.1966
• Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Dönem 4, Cilt 18, 02.03.1976
• Polat Z. A. (2019), “Analysis of the Regulation of “Zoning Reconciliation” in Local Governments”, Planlama, 29(3), ss. 202-209
• Torlak S. E. (2003), “Gecekondulaşmanın Gelişimi, İmar Afları ve Islah İmar Planları”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 12(1), ss. 64-73
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Devre 11, Cilt 9, 20.07.1959
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Dönem 8, Cilt 12, 07.06.1948.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Dönem 8, Cilt 12, 14.06.1948
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Dönem 9, Cilt 24, 22.07.1953
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Tutanak Dergisi, Dönem 26, Cilt 73, 09.05.2018
• Türksoy H. C. (1996), “İmar Affı Mı?, Planlama, 1(4), ss.9-14