Sosyal bilgiler dersinde film kesitleri kullanımıyla empati becerisinin geliştirilmesi

Yıl 2023, , 91 - 120, 30.06.2023

Aslı Avcı Akçalı , Burak Karaçam

https://doi.org/10.47615/issej.1227094

Öz

Bu araştırmada sosyal bilgiler dersinde film kesitlerinin kullanımıyla öğrencilerin empati becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında İzmir Bergama Yukarıbey Ortaokulu’nda 7. sınıf öğrencisi olan 22 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden eylem araştırmasına dayanmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında ölçek, öğrenci günlükleri, gözlem ve görüş formundan oluşan nicel ve nitel veri toplama araçları kullanılmıştır. Katılımcılara uygulama öncesinde empatik eğilim ölçeği uygulanmıştır. Araştırma süresince film kesitleriyle oluşturulmuş ve sosyal bilgiler dersi kazanımları ile ilişkilendirilmiş etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Her bir etkinliğin ardından katılımcılardan Empati Günlüğüm adlı formdaki soruları cevaplamaları istenmiştir. Araştırma sonunda empatik eğilim ölçeği son test olarak tekrar uygulanmıştır. Uygulama sürecinde araştırmacı tarafından gözlem yapılmış, uygulama sonunda ise öğrencilerden yapılan etkinliklere dair görüşler görüş formu aracılığıyla alınmıştır. Toplanan nicel verilerin analizinde istatistiksel analiz yöntemleri, nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi sonucunda sosyal bilgiler dersinde film kesitleriyle yapılandırılmış etkinliklerin katılımcıların empati becerilerinin gelişimini olumlu yönde etkilediği, öğrencilerinse etkinliklerle ilgili büyük oranda olumlu görüş belirttikleri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler, film, empati

Destekleyen Kurum

Dokuz Eylül Üniversitesi BAP Birimi

Proje Numarası

SYL-2022-2643

Developing empathy skills with the use of movie sections in social studies lesson

Öz

This research aimed to improve the empathy skills of the students by using film sections in the social studies course. The study group consists of 22 participants who are 7th-grade students at Yukarıbey Secondary School in Bergama/İzmir, in the 2021-2022 academic year. The research is based on the action research design, one of the qualitative research designs. Quantitative and qualitative data collection tools consisting of scale, student diaries, observation, and opinion forms were used to collect the research data. The empathic tendency scale was applied to the participants before the application. During the research, activities created with film sections and associated with social studies course attainments were carried out. Then the participants were asked to answer the questions in the form called My Empathy Diary for each activity. At the end of the study, the empathic tendency scale was applied again as a post-test. During the application process, observations were made by the researcher. At the end of the applications, students' opinions on the activities were carried out through the opinion form. Statistical analysis methods were used in the analysis of the quantitative data, and descriptive analysis and content analysis methods were used in the analysis of the qualitative data. As a result of the analysis of the research data, it was revealed that the activities structured with film sections in the social studies course positively affected the development of the empathy skills of the participants, and the students mostly expressed positive opinions about the activities.

Anahtar Kelimeler

social studies, film, empathy

Proje Numarası

SYL-2022-2643

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya.
• Bektaş-Öztaşkın, Ö. (2013). Sosyal bilgiler derslerinde belgesel film kullanımının akademik başarıya ve bilinçli farkındalık düzeylerine etkisi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 147-162.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Coşkun Keskin, S. (2007). Sosyal Bilgiler derslerinde empati becerilerine dayalı öğretim tekniklerinin kullanılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler.
• Dökmen, Ü. (2004). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem.
• Efe, Ü. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde filmlerin kullanımı. International Journal of Social Science Research, 3(2), 53-68.
• Elikesik, M. (2013). Sosyal Bilgiler öğretiminde empati ve Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin empatik becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Gillham, B. (2000). Case study research methods. London and New York: Continuum.
• Kabapınar, Y. (2004). İlköğretimdeki hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde kullanılacak bir öğretim etkinliği olarak resim çizimi yoluyla empati. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(20), 85-100.
• Kabapınar, Y. (2005). Uygulama ve değerlendirme ölçütleriyle hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretiminde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak empati. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(9), 119-142.
• Kabapınar, Y. (2002). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde öğrencinin toplumsal duyarlılık becerilerinin geliştirilmesinde kullanılacak bir öğretim yöntemi olarak sosyal empati. Yaşadıkça Eğitim, 76, 29-34.
• Karaçalı Taze, H. ve Dilek, G. (2018). Kendinizi bizim yerimize koyup düşünmenizi istiyorum: Kadın haklarının öğretimi üzerine bir tarihsel empati çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1737- 1750.
• Kaya, A., ve Siyez, D. M. (2010). KA-Sİ çocuk ve ergenler için empatik eğilim ölçeği: Geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(156), 110-125.
• Konuk Y. ve Yıldırım T. (2018). Empati becerisine dayalı etkinliklerle desteklenen sosyal bilgiler öğretiminin öğrencilerin çevre bilincine ve akademik başarılarına etkisi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(2), 57-69.
• Marshall, E. (t.b.). The Statistics Tutor’s Quick Guide to Commonly Used Statistical Tests. http:// www.statstutor.ac.uk/resources/uploaded/tutorsquickguidetostatistics.pdf adresinden, 06.03.2022 tarihinde erişildi.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2005a). Sosyal Bilgiler 4.-5. sınıf programı. Ankara.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2005b). Sosyal Bilgiler 6.-7. sınıf programı. Ankara.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2018). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. Ankara.
• Özpınar, İ. & Aydoğan Yenmez, A. (2019). Eylem (aksiyon) araştırması yöntemi. Ed. H. Özmen ve Ö. Karamustafaoğlu (Ed.) Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss.318-343) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. M. Bütün ve S.B. Demir) Ankara: Pegem Akademi.
• Plantinga, C. (1999). The scene of empathy and the human face. C.Plantinga and G.M. Smith (Ed.). Passionate views: Film, cognition, and emotion içinde (ss. 239-256). Baltimore: John Hopkins.
• Rogers, C. R., ve Akkoyun, F. (1983). Empatik olmak, değeri anlaşılmamış bir varoluş şeklidir. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(1), 103-124.
• Sarı, T. O. (2014). Film izleme, empati ve zihin kuramı: Asperger sendromlu bireyle yapılan vaka çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 2146-9199.
• Teymuroğlu, B. ve Oruç, Ş. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde çizgi film kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 2(2), 92-106.
• Timuçin, A. (2004). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Bulut.
• Türkgeldi S. K. (2019). İzleyici-karakter ilişkisi bağlamında empati ve sempatinin içkinliği: “Arka Pencere” örneği. Sinefilozofi Dergisi, 4(7), 74-88.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, S. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde empati. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 1-19.
• FILMLER Aryasb Feiz, “Mr. Indifferent”, 2018.
• Chris Renaud, “Lorax”, 2012.
• Çağan Irmak, Bora Gökşingöl, “Dedemin İnsanları”, 2011.
• Jill Cutton, “Abominable”, 2019.
• Lana and Lilly Wachowski, “Animatrix”, 2003.
• Robert Valley, Philip Gelatt, “Zima Blue”, 2019.
• Peter Farrelly, “Green Book”, 2018.
• Thor Freudenthal “Diary of A Wimpy Kid”, 2010.
• Tim Burton “Charlie and the Chocolate Factory”, 2005.
• Wes Anderson, “Grand Budapest Otel”, 2014.