Öğretmen Adaylarının Cümle Bilgisi Dersine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 90 - 111, 31.12.2018

Seçil Hirik

Öz

Türkçe
Eğitimi ve Sınıf Öğretmenliği bölümleri başta olmak üzere ilkokul kademesinden
lise kademesine kadar öğretmen yetiştiren pek çok lisans eğitim programında Türkçe dersi yer almaktadır. İlkokul ve
ortaokul kademesi için Türkçe olan
ders adı lise kademesi için Türk Dili ve
Edebiyatı şeklinde Millî Eğitim Bakanlığı müfredatında görülmektedir.
Türkçe yazılmış eserlerle birlikte Türkçe dil bilgisinin ana dil konuşurlarına
öğretimi, müfredat ve kazanımlarla desteklenmektedir. Dolayısıyla Türkçe
dersinin bu denli önem kazandığı ders programlarında öğretmen adaylarının tam
öğrenmeyi gerçekleştirmiş olarak hazır bulunmaları önemli görünmektedir.

Türkçe
dersinin içeriğini oluşturan dil bilgisi; ses, şekil, kelime, cümle ve anlam
bilgisi gibi faklı alt kategorilerden oluşmaktadır. Bu çalışmanın kapsamını ise
cümleyi oluşturan ögeler, kelime grupları, cümle türleri gibi daha alt
kategorileri içeren cümle bilgisi oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Nevşehir Hacı
Bektaş Veli Üniversitesi, Eğitim Fakültesindeki Türkçe Eğitimi ve Sınıf
Öğretmenliği Bölümü öğrencilerinin dil bilgisinin inceleme alanlarından biri
olan Cümle Bilgisi dersine karşı
tutumları ele alınmaktadır. Söz konusu bölümlerdeki öğrencilerin algılarının
tespiti için 100 öğrenciye Cümle Bilgisi
dersine yönelik görüş ve tutumlarıyla ilgili nicel araştırma modellerinden
anket uygulaması yapılmıştır. Anketin sonucunda ulaşılan bilgiler ışığında
öğrencilerin Dil Bilgisi derslerinden olan Cümle Bilgisi dersine yönelik tutum,
beklenti ve algıları ortaya konmuştur. Çalışma, araştırmacılara ve üniversite
öğretmenlerine dersin anlatımına ilişkin olarak da yöntem ve yaklaşım modelleri
konusunda fikir verecek ve ufuk açacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dil Bilgisi, Cümle Bilgisi, Türkçe Eğitimi, Sınıf Öğretmenliği

Evaluation of Teacher Candidates Thoughts about Syntax Lesson

Öz

Many undergraduate programs include Turkish language
lessons such as Department of Turkish Education, Department of Primary School
Education which educate teacher candidates from primary school to high school.
The name of the lesson which is Turkish for the elementary and seconday school
level is seen in the curriculum of the Ministry of National Education in the
form of Turkish Language and Literature for the high school level. It is
supported by teaching, curriculum and achievements to native speakers of
Turkish grammar along with works written in Turkish. Therefore, it seems
important for the prospective teachers to be present as full-fledged teachers
in the curriculum in which Turkish language is so important.

The grammar that constitutes the content of Turkish
lesson; phonology, morphology, syntax, and semantic. The scope of this study
constitutes sentence information including subcategories such as phrases, word
groups, sentence types that constitute the Syntax lesson.

In this study, the attitudes of the students of
Nevşehir Haci Bektaş Veli University, Department of Turkish Education and
Classroom Teaching in the Faculty of Education towards Syntax lesson are
discussed. In order to determine the perceptions of the students in these
departments, questionnaires were applied from the quantitative research models
related to opinions and attitudes towards 100 students about Syntax lesson. As
a result of the questionnaire, the attitudes, expectations and perceptions of
the students on the Syntax lesson were revealed. The study will provide insight
into the methodology and approach models for the explanations of the lesson to
researchers and university teachers, and will open the new horizon.

Anahtar Kelimeler

Syntax, Turkish Education, Primary Education

Kaynakça

• Alyılmaz, S., Şengül, K. (2018). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dil Öğrenme Stratejilerine Dayalı Etkinliklerin Dil bilgisine Yönelik Başarıya ve Kalıcılığa Etkisi. Dil Dergisi, 169/1, 67-110.Bıyıklı, C. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dersine Yönelik Tutumları ve Akademik Benlik Kavramları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 231-254.Demircan, Ö. (2013). Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Der Yayınları.Demirel, M. V. (2011). Türkçe Üçüncü Sınıf Öğrencilerinin Yabancılara Türkçe Öğretimi Dersine İlişkin Görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 128-138. Dilidüzgün, Ş. (2017). Metindilbilimi ve Türkçe Öğretimi: Uygulamalı Bir Yaklaşım. Ankara: Anı Yayıncılık.Erdem, M. D., Karataş, M., Hirik, E. (2015). Yeni Türk Dili. Ankara: Maarif Mektepleri. Fidan, M., Eren, A. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dersine Yönelik Tutum Görünümleri ile Eğitime İlişkin Motivasyonları Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 32(2), 480-493. Göçer, A. (2017). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri: Öğrenci Merkezli-Etkileşimli-Metin İşleme ve Çözümleme Süreçli. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.Güneş, F. (2014). Türkçe Öğretimi: Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.Güven, A. Z. (2013). Dil Bilgisi Konularının Öğretim Sorunları. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(6), 1-10.Işıksalan, S. N. (2016). Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerinin Fen-Edebiyat ile Eğitim Fakültesindeki Eğitim-Öğretim Süreçlerine İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulama Bağlamında Türkçe Öğretimi. (Ed. Selahattin Dilidüzgün). Ankara: Anı Yayıncılık.Karataş, M. (2013). Üniversitelerdeki Türk Dili Dersi ve Türkçe Konusundaki Tutumlar. Turkish Studies, 8(1), 1881-1898. Kavcar, C. (2016). Etkili Türkçe ve Edebiyat Öğretimi. Kuram ve Uygulama Bağlamında Türkçe Öğretimi, (Ed. Selahattin Dilidüzgün). Ankara: Anı Yayıncılık.Kavcar, C., Oğuzkan, F., Sever, S. (1995). Türkçe Öğretimi: Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin. Ankara: Engin Yayınları.Melanlıoğlu, D. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dersi Algılarına Yönelik Yaptıkları Çizimler. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları. 3(1), 27-38.Ünalan, Ş. (2001). Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Yıldırım, A., Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.Yıldız, C., Okur, A., Arı, G., Yılmaz, Y. (2008). Yeni Öğretim Programına Göre Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. (Ed. Cemal Yıldız). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.