Orta Öğretim Öğrencilerinin Coğrafya Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Düzeylerini Ölçme Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 35 - 46, 30.06.2019

Aslı Deniz

Öz

Öğrenme
süreci öncesinde ve sırasında en önemli birkaç faktörden biri de motivasyondur.
Motivasyonun olumlu yönde geliştirilebilmesi için öncelikle ölçülebilmesi
gerektiği düşünülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada ortaöğretim öğrencilerinin
coğrafya öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerinin ölçülmesi amaçlanmıştır.
Araştırmanın odak grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Nevşehir-Avanos
ilçesinde bir devlet okulunda öğrenim gören 9. 10. ve 11. sınıf öğrencileri
oluşturmaktadır. Grupta 98’i kız, 71’i erkek olmak üzere toplamda 169 orta
öğretim öğrencisi bulunmaktadır. Çalışmada nicel araştırma modeli, betimsel
araştırma yöntemi ve veri toplama aracı olarak Coğrafya Öğrenmeye Yönelik
Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır.  Bu
ölçek 22 maddeden oluşan 5’li likert tipi anket formundadır. Veri analizi
çeşitli değişkenler göz önüne alınarak (yüzde, frekans ve cinsiyete ilişkin
fark olup olmadığı gibi) SPSS programında bağımsız örneklemler t-testi
yapılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda kitap seçerken coğrafya
konulu kitapların tercih edildiğine, arkadaşlar arasında coğrafyayla ilgili
bilgi alışverişi yapılmak istendiğine, 
coğrafya dersi sınavında en yüksek notun alınmak istendiğine, coğrafya
dersi kitabındaki bütün soruları çözebilmek istendiğine, coğrafya dersinde
kimsenin bilmediği sorulara cevap verilmek istendiğine yönelik sorularda
anlamlı bir farklılık bulunmuş olup bu farklılık da sadece kitap seçerken
coğrafya konulu kitapların tercih edildiği sorusunda erkek öğrenciler daha
fazla olup; diğer sorularda ise kadın öğrenciler çoğunluğu oluşturmaktadır.
Bunun nedeni kadın öğrenci sayısının erkek öğrenci sayısından daha fazla olması
olabilir. Beraberinde kadın ve erkek öğrencilerin verdiği cevaplara göre
maddeler arasında çok önemli bir farklılık görülmemektedir. Sonuç olarak
öğrenciler çoğunlukla coğrafya öğrenimine karşı ilgi belirten sorulara
(coğrafya biliminin konusu ilgimi çeker vb.) ve bilgi edinmeyi belirten
sorulara (coğrafya biliminde yaşanan gelişmeler
hakkında bilgi edinmek isterim vb.) olumsuz cevaplar verip, performansa
yönelik sorulara (coğrafya dersi sınavında en yüksek notu
almak isterim vb.) ise olumlu cevaplar vermişlerdir. Öğrencilerin coğrafya
öğrenmeye yönelik motivasyonlarının bu derse ilgi duymak, öz gelişim sağlamak,
günlük hayatta kullanabilmek değil, bu derste sonuç olarak başarılı olabilmek,
iyi not alabilmek şeklinde olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

coğrafya eğitimi, motivasyon

A Study On Measurement Of Motıvatıon Levels Of Secondary Educatıon Students For Geographıcal Learnıng

Öz

One of the most important factors before and during
the learning process is motivation. In order to improve motivation positively,
it is thought that it should be measured firstly. Thus, in this paper, it is
aimed to measure the motivation levels of secondary school students towards
learning geography. The focus group
of the research consists of 9^th, 10 ^th , and 11 ^th
grade students studying in a public school in the district of Nevşehir-Avanos
in the academic year 2018-2019. There are a
total of 169 students in focus group, 98 of 169 are girls and 71 of 169 are
boys.
In the
study, quantitative research model, descriptive research method and Geography
Learning Motivation Scale were used. This scale is a 5-item Likert type
questionnaire consisting of 22 questions. Data
analysis was conducted by independent samples t-test in SPSS program by
considering various variables (such as percentage, frequency and gender
differences). As a result of the analysis of the data, it is seen that
there is no signifcant difference in following preferances; books on geography
are preferred when choosing books, it is desired to exchange information about
geography among friends, it is desired to take the highest grade in geography
lesson exam, it is wanted to be able to solve all questions in geography lesson
book, and it is desired to answer questions that nobody knows in geography
lesson. There is a exceptional preferance in choosing books, male students are
more likely to choose books in geography. in other questions, the majority of
female students constitute. This may be
because the number of female students is higher than the number of male
students.
According to the answers given by the male and female
students, there is no significant difference between the substances. As a result, students gave negative answers to questions
indicating their interest in geography learning and to gave positive answers to
questions about performance. It is
determined that students' motivation to learn geography is not to be interested
in this course, to provide self-development or to be able to use in daily life.
Their motivation is mostly about to be successful in this course and to take
good grades.

Anahtar Kelimeler

geography education, motivation

Kaynakça

• Doğanay, H. (2002), Coğrafya Öğretim Yöntemleri, Aktif Yayınevi, 5. Baskı, Erzurum.
• Efe, R. (1997), Coğrafyada Yeni Yaklaşımlar, Coğrafya Eğitiminde Çağdaş Metod ve Teknikler. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:1.
• Kara, A. (2008). İlköğretim birinci kademede eğitimde motivasyon ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Ege Eğitim Dergisi, 9(2), 57-78.
• Kaya, M. F. (2013). Coğrafya öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği geliştirme çalışması. Doğu Coğrafya Dergisi, 30, 155-173.
• Öztürk, M. (2007). Coğrafya: Gelişimi, İçeriği, Eğitimi, (Ed. Servet Karabağ ve Salih Şahin), Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Şahin, Y. T., Yıldırım, S. (1999), Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara, Anı Yayıncılık.
• Şengül, N. (2007). KKTC’deki liselerde coğrafya eğitiminde öğrencilerin coğrafya dersine olan ilgi ve tutumları, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Turan, İ. (2002). Lise coğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2).
• Wolters, C.A. & Rosenthal, H. (2000). The Relation Between Students' Motivational Beliefs And Their Use of Motivational Regulation Strategies. International Journal of Educational Research, 33, 801–820.