SINIF ÖĞRETMENLERİNİN SOSYAL KATILIM BECERİSİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 375 - 412, 31.12.2022

Ülkühan Şahin , Kadir Karatekin

https://doi.org/10.47615/issej.1165622

Öz

Bu çalışmada sınıf öğretmenlerinin sosyal katılım becerisi ile öğrencilerinin sosyal katılım becerisi kazanma durumları hakkındaki görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması şeklinde yürütülmüştür. Araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan yarı yapılandırılmış öğretmen görüşme formu 2019/2020 eğitim öğretim yılı, Ankara ili merkez ilçelerinde MEB’e bağlı devlet ve özel ilkokullarında görev yapmakta olan 48 sınıf öğretmenine uygulanmıştır. Yapılan görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde, içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, sınıf öğretmenlerinin sosyal katılım becerisinin alt boyutlarına fazla değinmedikleri, sosyal katılım becerisini daha çok sınıf ve okul içinde algılanan bir kavram olarak gördükleri, sosyal katılım becerisinin en çok sosyalleşme ve iletişim boyutuna değindikleri görülmüştür. Öğretmenlerin, öğrencilerine sosyal katılım becerisi kazandırmada karşılaştıkları sorunların başında öğrencilerin utangaç ve çekingen olmaları gelmektedir. Araştırmanın sonuçlarına göre öğrencilerde sosyal katılım becerisinin geliştirilmesi için hem okulda hem de ailede kendilerini özgürce ifade edebildikleri ve güvende hissettikleri demokratik bir ortamın oluşturulmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal katılım becerisi, beceri, sosyal bilgiler, sınıf öğretmeni

OPINIONS OF CLASS TEACHERS ON SOCIAL PARTICIPATION SKILLS

Öz

In this study, it is aimed to determine the views of classroom teachers about social participation skills and their students' social participation skills. The study was carried out as a case study, one of the qualitative research methods. The semi-structured teacher interview form developed by the researcher was applied to 48 primary school teachers working in public and private primary schools in the central districts of Ankara province in the 2019/2020 academic year. Content analysis technique was used in the analysis of the data obtained from the interviews. According to the results obtained from the study, it was seen that the classroom teachers did not mention the sub-dimensions of the social participation skill much, they saw the social participation skill as a concept perceived in the classroom and the school, and they mostly mentioned the socialization and communication dimension of the social participation skill. One of the problems faced by teachers in helping their students gain social participation skills is that their students are shy and shy. According to the results of the research, it is thought that it would be beneficial to create a democratic environment in which students can express themselves freely and feel safe, both at school and in the family, in order to develop social participation skills.

Anahtar Kelimeler

Social participation skill, skill, social studies

Kaynakça

• Adler, R. P. ve Goggin, J. (2005). What do we mean by civic engagement? Journal of Transformative Education, (3), 236-252. Akbaba, B. ve Aksoy, B. (2019). Sosyal bilgilerde beceri eğitimi. İçinde B. Aksoy, B. Akbaba ve B. Kılcan (Ed.) Giriş. (s. X-XVİİ). Ankara: Pegem Akademi.
• Alabaş, Ç. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında (1968-2018) sosyal katılım becerisinin yerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Altınok, A. (2012). Sosyal katılım faaliyetlerinin 12-14 yaş grubu öğrencilerinin sosyal problemlere olan duyarlılıklarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Serhatoğlu, B. (2012). Sosyal becerilerin kazanımı sürecinde örtük programın işlevi. Yayınlanmamış doktora tezi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aksaray.
• Ceylan, Ö. (2017). Anne baba tutumları ile çocuğun sosyalleşme süreci arasındaki ilişki: okul öncesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Coşkun, D. (2020). Ortaokul sosyal bilgiler dersinde ve okul uygulamalarında sosyal katılım becerisinin geliştirilmesi sürecinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2. Press). USA: SAGE Publications. Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 969-990.
• Deveci, H. (2005). Sosyal bilgiler dersinde gazete kullanımı. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4 (3), 159-166.
• DeRosier, M.E., Gilliom, M. (2007). Effectiveness of a Parent Training Program for Improving Children’s Social Behavior. J Child Fam Stud, 16, 660–670 doi.org/10.1007/s10826-006-9114-1
• Erdoğan, E. (2019). Sosyal Bilgilerde Beceri Eğitimi. İçinde. B. Aksoy, B. Akbaba ve B. Kılcan (Ed.). Gözlem (s.199-219). Ankara: Pegem Akademi.
• Gallant K., Smale B. ve Arai S. (2010). Civic engagement through mandatory community service: implications of serious leisure. Journal of Leisure Research, 42(2), 181-201.
• Genç, S. ve Eryaman, Y. M. (2008). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 89-102.
• Göğer, G. (2018). Ebeveynlerin kişilik özellikler ile çocuklarının sosyal beceri ve problem davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hasdemir, A. (2005). Sosyal Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. beceri eğitiminin lise öğrencilerinin utangaçlık düzeylerine etkisi.
• Hayırsever, F. (2010). Sosyal bilgiler ders, öğretmen kılavuz ve öğrenci çalışma kitaplarının sosyal bilgiler öğretim programında kazandırılması hedeflenen temel beceriler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kara Yılmaz, G. (2017). İşbirlikli öğrenmenin ortaokul 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin akademik başarısına ve sosyal katılım becerisine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Karatekin K., Kuş, Z. ve Merey, Z. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarının çözümünde sosyal katılımları. Elementary Education Online, 13 (2), 345‐361.
• Kaya, B. ve Ersoy, F. (2011). Geleneksel sınıflarda sosyal bilgiler dersinde zaman içinde bilim ünitesinde aktif öğrenme yönteminin öğrenci başarısı ve tutumu üzerine etkisi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 2(1), 92-103.
• Koster, M., Pijl, S. J., Nakken, H. ve Houten, E. V. (2010). Social Participation of Students with Special Needs in Regular Primary Education in the Netherlands. International Journal of Disability, Development and Education, 57(1), 59-75, doi: 10.1080/10349120903537905.
• Kozanoğlu, T. (2006). Utangaçlıkla baş edebilme sosyal beceri eğitim programının ergenlerin utangaçlık düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
• Krantz, M. (1982) Sociometric awareness, social participation, and perceived popularity in preschool children. Child Development, 53(2), 376-379.
• Ludlow, K. W (1993). Social Studies via Social Participation: Crossing The Rubicon. 10 Temmuz 2022 tarihinde http://www.mun.ca/educ/faculty/mwatch/vol2/ludlow.html. adresinden erişilmiştir.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4. 5. 6. ve 7. sınıflar). Ankara: MEB.
• MEB. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4.-5. sınıflar öğretim programı (Taslak Basım). Ankara: MEB.
• Memişoğlu, H. ve Tarhan E. (2016) Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kavram öğretimine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,5(2), 6-20.
• Mutluer, C. (2013). Sosyal bilgiler programlarında yer alan beceriler hakkında sosyal bilgiler öğretmen görüşleri (izmir menemen örneği). Turkish Studies- International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(7), 355-362.
• Ocakcı, E. ve Samancı, O. (2018, Ekim). İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Katılım Becerilerinin Değerlendirilmesi. 7. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu ‘nda sunulmuş bildiri, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir.
• Öcal, A. ve Altınok A. (2012, Nisan). Sosyal bilgiler eğitiminde bir sosyal duyarlılık aracı olarak aktif sosyal katılım. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, İstanbul.
• Özyürek, A. (2015). Okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ile anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, (206), 106-120.
• Samancı O. ve Diş, O. (2014). Sosyal becerileri zayıf olan ilkokul öğrencilerinin tutum ve davranışlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 573-590.
• Sazak Pınar, E. (2014). Özel eğitim okullarında ve sınıflarında görev yapan öğretmenlerin sosyal beceri öğretimine ilişkin bilgi düzeyleri. New World Sciences Academy- Education Sciences, 9 (1), 73-86.
• Seyhan, O. (2014). Sosyal katılım kavramına ilişkin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının metafor durumları. Researcher: Social Science Studies,2(2), 34-43.
• Shuler, L. O. (2010). Paths to active citizenship: the development of and connection between civic engagement ınvolvement and attitudes in college students. Yayınlanmamış doktora tezi. Boston College.
• Sömen, T. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğrencilere sosyal katılım becerisi kazandırma durumları. Yayınlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24(24), 543-559.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.