Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal katılıma yönelik düşüncelerinin belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 147 - 170, 30.06.2023

Rukiyye Öğdür , Abdulkadir Uzunöz

https://doi.org/10.47615/issej.1291061

Öz

Sosyal katılım, bireylerin toplumun geleceğini ve koşullarını iyileştirmek maksadıyla gönüllü hizmet faaliyetlerine katılmasıdır. Sosyal bilgiler dersi açısından sosyal katılım becerisi, toplumun yetiştirmek istediği birey yapısı açısından önemli bir noktadadır. Bu nedenle yapılan bu çalışmanın amacı, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının sosyal katılma yönelik düşüncelerini belirlemektedir. Araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılında bir devlet üniversitesinde, Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda öğrenim gören ve herhangi bir sivil toplum kuruluşunda veya üniversite topluluklarında aktif olarak faaliyet gösteren 6 Sosyal Bilgiler öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenoloji tarama deseni kullanılmıştır ve veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen görüşme verilerin MAXQDA 12 paket programı ile içerik analizleri yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, sosyal bilgiler öğretmenleri sosyal katılımı bir kuruluşta veya toplulukta etkin olarak yer almak olarak tanımlarken; katılım haklarında, en fazla temel haklar, ifade özgürlüğü ve seçme ve seçilme belirtilmiştir. Sosyal katılım ile bireylerin düşüncelerini özgürce ifade etmesi açısından önemine vurgu yapmışlardır. Ve sosyal katılımı seminerler ve konferanslar, nitelikli eğitim, teşvik edici aktivitelerin destekleyeceğini ifade ederken sivil toplum kuruluşlarına katılma motivasyonlarını ise topluma hizmet ve duygusal tatminlik olduğunu ifade etmişlerdir

Anahtar Kelimeler

Sosyal katılım, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayları, Sosyal Bilgiler

Determining social science teacher candidates’ thoughts on social participation

Öz

Social participation is the participation of individuals in voluntary service activities in order to improve the future and conditions of society. In terms of social studies course, social participation skill is an important point in terms of the individual structure that society wants to raise. Therefore, the purpose of this study is to determine the thoughts of pre-service social studies teachers about social participation. The study was conducted with 6 pre-service social studies teachers who were studying in the Department of Social Studies Education at a state university in the 2021-2022 academic year and were actively involved in any non-governmental organization or university community. Phenomenology survey design, one of the qualitative research methods, was used in the study and a semi-structured interview form prepared by the researcher was used as a data collection tool. Content analysis of the interview data was conducted with MAXQDA 12 package program. According to the findings of the study, social studies teachers defined social participation as taking an active part in an organization or community, and the rights of participation were mostly mentioned as fundamental rights, freedom of expression, and the right to vote and be elected. They emphasized the importance of social participation for individuals to express their thoughts freely. They also stated that seminars and conferences, quality education, incentive activities would support social participation, while their motivation to participate in non-governmental organizations was service to society and emotional satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Social participation, Social Studies, social science teacher candidates’

Kaynakça

• Adler, R. P., & Goggin, J. (2005). What Do We Mean By “Civic Engagement”? Journal of Transformative Education, 236-252.
• Altınok, A. (2012). Sosyal katılım faaliyetlerinin 12-14 yaş grubu öğrencilerinin sosyal problemlere olan duyarlılıklarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Aksaray Üniversitesi.
• Bachen, C., Raphael, C., Lynn, K.-M., & McKee, K. A. (2008). Civic engagement, pedagogy, and information technology on Web sites for youth. Political Communication, 25(3), 290-310.
• Baykal, D. (1970). Siyasal katılma; bir davranış incelemesi. Sevinç Matbaa.
• Butler, A. (2009). Service learning, civic responsibility, and attitudes of secondary students. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Walden Universitesi.
• Christians, C. G. (2005). Ethics and politics in qualitative research. Y. S. Lincoln, & N. K. Denzin içinde, The Sage Handbook of Qualitative Research Third (s. 139-164).
• Coşkun, D. (2020). Ortaokul sosyal bilgiler dersinde ve okul uygulamalarında sosyal katılım becerisinin geliştirilmesi sürecinin değerlendirilmesi. Denizli: Yayımlanmamış doktora tezi. Pamukkale Üniversitesi.
• Coşkun, D., Kodal, T., & Ersoy, A. (2021). Ortaokul sosyal bilgiler dersinde ve okul uygulamalarında sosyal katılım becerisinin geliştirilmesi sürecinin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 129-154. https://doi.org/10.9779/pauefd.953313
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. Sage. Sage.
• Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: Öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 969-990.
• Dilber, F. (2013). Siyasal Katılıma etki eden psikolojik faktörlerve seçmen tercihine etkisi; karaman seçmenleri üzerine bir alan. Akademik Bakış Dergisi(35).
• Doğanay, A. (2009). Öğretmen adaylarının vatandaşlık algısı ve eylemlerinin siyasal toplumsallaşma bağlamında değerlendirilmesi. I. Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu, (28-30 Mayıs),Uşak Üniversitesi.
• Doğanay, A., Çuhadar , A., & Sarı, M. (2007). Öğretmen adaylarının siyasal katılımcılık düzeylerine çeşitli etmenlerin etkisinin demokratik vatandaşlık eğitimi bağlamında incelenmesi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yöntemi, 213 - 246.
• Doğanay, A., Çuhadar, A., & Sarı, M. (2007). Öğretmen adaylarının siyasal katılımcılık düzeylerine çeşitli etmenlerin etkisinin demokratik vatandaşlık eğitimi bağlamında incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi(50), 213-246.
• Gray, M. J., Ondaatje, E. H., Fricker Jr, R. D., & Geschwind, S. (2000). Assessing service-learning: The benefits of community service for students. Change, 32(2).
• Hunter, S., & Brisbin, R. (2000). The impact of service learning on democratic and civic values. Political Science and Politics, 623.
• ISSP Group Research . (2016). International social survey programme: citizenship II - ISSP 2014. GESIS Data Archive, doi:10.4232/1.12590.
• Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi. Pegem Yayıncılık.
• Kahraman, B. (2002). Siyasal katılıma etki eden sosyolojik faktörler (Isparta Uygulaması). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleymen Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Marvasti, A. B. (2004). Qualitative research in sociology. SAGE Publication.
• Memişoğlu, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal katılıma ilişkin görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 621 - 640.
• Merey, Z., Karaatekin, K., & Kuş, Z. (2012). İlköğretimde vatandaşlık eğitimi: karşılaştırmalı kuramsal bir çalışma. GEFAD / GUJGEF.
• Merkez, B. M. (2013). Türkiye’de gönüllülük(gönüllülüğün rolünün ve katkılarının keşfedilmesi).
• Merkez, Birleşmiş Milletler Gönüllüleri (UNV) Programı Türkiye & GSM Gençlik Servisleri. (2013). Türkiye’de gönüllülük (gönüllülüğün rolünün ve katkılarının keşfedilmesi).
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. John Wiley & Sons Inc. Montgomery, K., Gottlieb-robles, B., & Larson, G. O. (2004). Youth as e-citizens: engaging the digital generation. Center for Social Media.
• Önal, G. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının toplumsal katılımla ilgili haklarının kullanımına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün , & B. S. Demir, Çev.) Pegem Akademi.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research and evaluation methods. (M. Bütün, & B. Demir, Çev.) Pegem Akademi.
• Sarıtepeci, M. (2016). Ortaokul düzeyinde dijital hikaye anlatımının yansıtıcı düşünme becerisi üzerindeki etkisinin incelenmesine yönelik deneysel bir çalışma. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. doi: 10.14686/buefad.337772
• Seyhan, O. (2013). “Sosyal katılım” kavramına ilişkin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının metafor durumları. Researcher: Social Science Studies.
• Sezgin, F., & Tınmaz, A. (2017). Okulun sosyal sorumluk hakkında okul müdürü, sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Türk Bilim Araştırma Vakfı, 10(2), 77-92.
• Sömen, T., & Bilgili, A. S. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğrencilere sosyal katılım becerisi kazandırma durumları. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 403-426.
• Şimşek, H., & Yıldırım , A. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Şeçkin Yayıncılık.
• Taşkıran, C., Baş, K., & Bulut , B. (2016). The level of acquired social studies specific skills. Journal of Social Sciences, 6(11), 1-19.
• Tuncay, S. (1995). Batı demokrasilerinde siyasal katılma ve açıklık,. İzmir: Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.