Coins Anatolian Seljukian Period in Side Museum: Periods of II. Izzeddin Keykavus, IV. Rükneddin Kılıçarslan, II. Alaeddin Keykubad

Yıl 2018, , 47 - 67, 30.06.2018

Mustafa Yıldırım , Ali Tekin

https://doi.org/10.31591/istem.414165

Öz

The history of civilization is one of
the most important invention of the first commercial life and an indispensable
element of coins, history, art and culture are important elements of interaction. The first silver coins in Anatolian
Seljukian was minted in II. Kılıçarslan (1156-1192) period. Tululuth script
used II. İzzeddin Keykavus, IV. Rükneddin Kılıçarslan ve II. Alaeddin Keykubad
period coins. This period as a form of coins, the circle and the pearl drop used
in the border circle. As decoration, herbal motifs and star motifs are in density. This essay includes silver coin samples
from Side Museum which were issued in the periods of II. İzzeddin Keykavus, IV.
Rükneddin Kılıç Arslan, II. Alaeddin Keykubad.

Anahtar Kelimeler

Anatolian Seljukian, Konya, Sivas, Coin, Script.

SİDE MÜZESİ’NDEKİ ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ SİKKELERİ: II. İZZEDDİN KEYKAVUS, IV. RÜKNEDDİN KILIÇARSLAN, II. ALAEDDİN KEYKUBAD DÖNEMİ

Öz

Uygarlık tarihinin en önemli
buluşlarından olan ve başta ticaret hayatının vazgeçilmez unsuru olan sikkeler
tarih, sanat ve kültür etkileşiminin önemli unsurlarındandır. Anadolu Selçuklu’da ilk gümüş sikkeler
II. Kılıçarslan zamanında (1156-1192) darp edilmiştir. II. İzzeddin Keykavus,
IV. Rükneddin Kılıçarslan ve II. Alaeddin Keykubad dönemi sikkelerinde sülüs
yazı kullanılmıştır. Bu dönem sikkelerinde form olarak, düz daire ve inci
dizisi bordür daire kullanılmıştır. Süsleme olarak ise bitkisel motifler ve
yıldız motifleri ağırlıktadır. Bu makale, Side Müzesinde bulunan II.
İzzeddin Keykavus, IV. Rükneddin Kılıç Arslan, II. Alaeddin Keykubad
dönemlerinde bastırılan gümüş sikke örneklerini kapsamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu Selçuklu, Konya, Sivas, Sikke, Yazı.

Kaynakça

• Akdağ, Mustafa, Türkiye'nin İktisadi ve İctimai Tarihi I (1243-1453), İstanbul, 1995.
• Altıntaş, Ahmet, “Selçuklu Türkiye’sinde Para”, Türkler, ed. H.C. Güzel-K. Çiçek-S. Koca, c. 7, Ankara, 2002, s. 386-392.
• Artuk, İbrahim-Artuk, Cevriye, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Teşhirdeki İslami Sikkeler Kata-loğu, c. I, II, İstanbul, 1970.
• -------, “Sikke”, İslâm Ansiklopedisi (İslâm Âlemi Tarih, Coğrafya, Etnografya ve Biyografya Lugatı), c. 10, İstanbul, 1977, s. 621-640.
• -------, “Ala el-Din Keykubad’ın Meliklik Devri Sikkeleri”, Belleten, c. XLIV, 174, Ankara, 1980, s. 265-271.
• -------, “II. Keyhüsrev’in Üç Oğlu Adına Kesilen Sikkeler”, Malazgirt Armağanı, Ankara, 1993, s. 269-286.
• Aykut, Şevki Nezihi, Türkiye Selçuklu Sikkeleri I, İstanbul, 2000.
• Çaycı, Ahmet, Selçuklularda Egemenlik Sembolleri, İstanbul, 2008.
• Erkiletlioğlu, Halit-Güler, Oğuz, Türkiye Selçuklu Sultanları ve Sikkeleri, Kayseri, 1996.
• Eser, Erdal, “Anadolu Selçuklu Dönemi’nde Sultani Pul: Sikke II. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi Figürlü Sikkeleri”, IX. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araş-tırmaları Sempozyumu 21-23 Nisan 2005, Erzurum, 2006, s. 239-248.
• İzmirlier, Yılmaz, “Anadolu Selçuklu Sikkeleri”, Anadolu’da Paranın Tarihi, ed. Bülent Arı, Ankara, 2011.
• Kafesoğlu, İbrahim, “Selçuklular”, İslâm Ansiklopedisi (İslâm Âlemi Tarih, Coğrafya, Etnografya ve Biyografya Lugatı), c. 10, İstanbul, 1977, s. 353-416.
• Koca, Salim, “Türkiye Selçuklu Devleti Hükümdarlarının Aldıkları ve Kullanılan Hakimiyet ve Hükümdarlık Sembolleri”, III. Milli Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Semineri Bildirileri 20-22 Mayıs 1993, Konya, 1994, s. 149-161. Morrisson, Cecile, Antik Sikkeler Bilimi Nümismatik Genel Bir Bakış, İstanbul, 2002.
• Mülayim, Selçuk, “Selçuklu Sikkelerinde Yazı-Dışı Unsurlar”, Antalya 5. Selçuklu Semineri bildiriler ve Seçkiler, Antalya, 1998, s. 12-15.
• Ögel, Semra, Anadolu Selçukluları’nın Taş Tezyinatı, Ankara, 1966.
• Parlar, Gündegül, Anadolu Selçuklu Sikkelerinde Yazı Dışı Figüratif Ögeler, Ankara, 2001.
• -------,“Anadolu Selçuklu Sikkelerinde Bitkisel Bezemeler Rumi ve Palmet Motifleri”, Prof. Dr. Zafer BAYBURTLUOĞLU Armağanı Sanat Yazıları, Kayseri, 2001, s. 479–493.
• Sahillioğlu, Halil, “Dirhem”, DİA, c. 9, İstanbul, 1994, s. 368-371.
• Tekin, Oğuz, “Eski Yunan, Roma ve Bizans Altın Sikkeleri”, Altının İktidarı, İktidarın Altın-ları: Yapı Kredi Altın Sikke Koleksiyonu (ed. Şennur Şentürk, Selahattin Özpalabıyıklar), 2004, s.39-67.
• Turan, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, İstanbul, 1969.
• Turan, Osman, “Kılıçarslan IV”, İslâm Ansiklopedisi (İslâm Âlemi Tarih, Coğrafya, Etnografya ve Biyografya Lugatı), c. 6, İstanbul, 1977, s. 703-707.
• Tüfekçioğlu, Abdülhamit, Erken Dönem Osmanlı Mimarisinde Yazı, Ankara, 2001.