ABBÂSÎ COĞRAFYASINDA BİR NESEB ÂLİMİ: ABBÂSÎ COĞRAFYASINDA BİR NESEB ÂLİMİ: ZÜBEYRÎ (236/851) VE KİTÂBU NESEBİ ZÜBEYRÎ (236/851) VE KİTÂBU NESEBİ KUREYŞ’İNE GÖRE KUREYŞ’İNE GÖRENESEB BİLİMİ USUL, MUHTEVA NESEB BİLİMİ USUL, MUHTEVA VE İFADE ŞEKİLLERİ

Yıl 2008, Sayı: 12, 127 - 152, 01.12.2008

Gülgûn Uyar

Öz

Mus‘ab ez-Zübeyrî, bilim tarihinin önemli neseb uzmanlarından biridir. Abbâsîler döneminde yaşamıştır. Nesebü’l-Kebîr ve Kitâbu Nesebi Kureyş adlı iki eseri bilinmektedir. Bu eserlerinden Kitâbu Nesebi Kureyş bugüne ulaşmış ve neşredilmiştir. Bu eser, doğrudan Kureyş kabilesinin nesebine aittir. Bu eserde Kureyş kabilesi başlangıcından müellifin yaşadığı döneme kadar kişiler bazında tanıtılmıştır. Müellif, başta Hz. Peygamber ve ailesinin mensup olduğu Hâşim oğulları olmak üzere, Kureyşliler’in soy kütükleri hakkında ayrıntılı bilgiler verir. Ayrıca bu kişilerle ilgili bazı önemli olaylara da değinir. Eser bilhassa Câhiliye, Asr-ı saâdet, Hulefâ-yi Râşidîn, Emevîler ve Abbâsîler’in ilk dönemi açısından kaynak olma özelliğini taşımaktadır

Anahtar Kelimeler

Hz. Muhammed, Neseb, Ensâb, Zübeyrî, Kureyş

A Genealogist in the Period of Abbasid: Zubayri (23 A Genealogist in the Period of Abbasid: Zubayri (236/851) and the 6/851) and the Method, Content and Expression Forms of Ansab according to his Book Kitabu Nasabi Quraysh Kitabu Nasabi Quraysh

Öz

Mus‘ab al-Zubayri is one of the famous genealogists in the history of science. He has two important books: Nasab al-Kabir and Kitabu Nasabi Quraysh. The latter is in our hands today and published. This book is directly about the geneology of Quraysh. The tribe of Quraysh is analyzed in the book on the bases of persons. At the beginning of the book, the author gives detailed information about the family tree of Prophet, and his tribe Ebu Hashim. Additionally he gives references about the important events concerning them. The book is very important source on pre-Islamic term (Jahiliyya), the period of the life of the Prophet (al-Asr al-Saada), the first four rightly guided caliphs (al-Hulafa alRashidin), Umayyads and the first period of the Abbasids

Anahtar Kelimeler

Prophet Mohammad, Nasab, Ansab, Zubayri, Quraysh

Kaynakça

• Kaynaklar: Kaynaklar: Kaynaklar:
• » Bekr Ebû Zeyd, Tabakâtü’n-Nessâbîn, Dârü’r-Rüşd, Riyad 1987.
• » Fayda, Mustafa, “Ensâb”, DİA, XI, 244-248.
• » Önkal, Ahmet, Ensâb İlmi ve Ensâb’la İlgili Eserler, Konya 1984 (yayınlanmamış).
• » ez-Zübeyrî, Ebû Abdullah el-Mus‘ab b. Abdullah, Kitâbu Nesebi Kureyş, thk. E. Lévi– Provençal, Dârü’l-Maârif, 3. bs., Kahire 1982. → →