İSLÂM TARİHİNDE BİRARADA YAŞAMA TECRÜBESİ (ASR-I SAÂDET VE ENDÜLÜS ÖRNEĞİ)

Yıl 2009, Sayı: 14, 41 - 59, 01.12.2009

İsmail Hakkı Atçeken

Öz

Dünya üzerindeki şiddet ve terör olaylarında dinlerin rolünün olup olmadığı, dinlerin dünya barışına ve bir arada yaşama tecrübesine katkıları dikkat çeken bir konudur. Farklı ırk, din ve kültürlerin bir arada yaşadığı XXI. yüzyıl dünyasında farklı inanç mensupları arasında barış, uzlaşma ve hoşgörüye her zamankinden daha fazla ihtiyaç hissedilmektedir. Bir arada yaşama tecrübesinin en güzel örneklerini İslâm’ın ilk dönemlerinden başlayarak Osmanlılar dönemi sonuna kadar İslâm tarihinin farklı devirlerinde bulmak mümkündür. Bu makalede inceleyip değerlendireceğimiz Asr-ı Saâdet ve Endülüs örnekleri, Müslümanların diğer inanç mensuplarıyla -istisna sayılabilecek bazı uygulamalar dışında- bir arada yaşama tecrübesi açısından güzel örnekler sunduğunu, farklı inanç mensuplarına adaletli, saygılı ve hoşgörülü davrandıklarını gözler önüne sermektedir

Anahtar Kelimeler

Endülüs, Asr-ı Saâdet, Birarada Yaşama Tecrübesi

Experience of Living Together in the Islamic History (Case Study for Asr al-Saadah and Andalusia)

Öz

It is an interesting topic whether the religions have an act on terror attack at the world or not. It is also interesting their contributions to world peace and living together. At the XXIst century in which different culture, religion and race live together, peace, agreement and tolerance are important necessities among the groups that have different beliefs. It is possible that we can find excellent examples of living together during the Islamic History -from the time of Prophet Muhammad to the end of Ottoman Empire-. It is possible to give more examples of living together in the Islamic History. The examples of Asr al-Saadah and Andalusia which we will deal with in this article provide us with good examples of Muslims’ living together with other members of belief alongside with some exceptional practices

Anahtar Kelimeler

Andalusia, Asr al-Saadah, Experience of Living Together

Kaynakça

• Kaynaklar Kaynaklar Kaynaklar » Abdullah Enîs et-Tabba’, İbnu’l-Kûtiyye’nin Târîhu İftitâhi’l-Endelüs adlı eserine Medhal, Beyrut, 1994. » Afzalurrahman, Sîret Ansiklopedisi, çev: Komisyon, İstanbul, 1996. » Ahmed b. Hanbel, Müsned, İstanbul, 1982. » Arnold, T.W., İntişâr-ı İslâm Tarihi, çev: Hasan Gündüzler, 2. baskı, Ankara, 1982. » Atçeken, İsmail Hakkı, “Bazı Oryantalistlere Göre Asr-ı Saâdet’te Yahudiler”, İSTEM, yıl: 2 ,
• sayı: 4, Konya, 2004, s.105-128. » ………., İsmail Hakkı, “İlk Endülüs Valisi Abdülazîz b. Mûsâ b. Nusayr ve Öldürülmesi”,
• S.Ü.İ.F.D., sayı: 14, Konya, 2002, s.65-87. » ……….., İsmail Hakkı, Endülüs’ün Fethi ve Mûsâ b. Nusayr, Ankara, 2002. » ……….., İsmail Hakkı, Hz. Peygamber’in Yahudilerle Münâsebetleri, İstanbul, 1996. » Aycan, İrfan, “Müslüman Yönetimlerde Birarada Yaşama Tecrübeleri (Emevî Modeli)”, İslâm
• ve Demokrasi (Kutlu Doğum Sempozyumu), Ankara, 1998, s.31-39. » Buhârî, Sahîhu’l-Buhârî. » Bulaç, Ali, “Birarada Yaşamanın Mümkün Projesi: Medine Vesikası”, Bilgi ve Hikmet,
• Kış/1994, sayı: 5, s.3-15. » Cahen, Claude, Doğuşundan Osmanlı Devleti’nin Kuruluşuna Kadar İslâmiyet, çev: Esat
• Yüzyıllar Arası)”, İslâm ve Demokrasi, (Kutlu Doğum Sempozyumu), Ankara, 1998, s. 85- 93. » ……….., Mehmet, “Endülüs”, DİA, İstanbul, 1995, XI, 211. » ……….., Mehmet, “Gayr-i Müslimlerin Dinî Hayatı Açısından Müslüman Fatihlerin Endü
• lüs’teki Uygulamaları”, A.Ü.İ.F.D., C: XXXIII, Ankara, 1992, s.203-238. » ………..,Mehmet, “İspanya Krallığı’nın XVI. Yüzyılda Endülüs Müslümanlarını Hıristiyanlaş
• tırma Politikası”, A.Ü. İ.F.D., C: XXXV 1996, s. 243-284. » ……….., Mehmet, Endülüs Müslümanları-1, Ankara, 1994. » Özkuyumcu, Nadir, “Asr-ı Saâdet’te Hıristiyanlarla İlişkiler”, Bütün Yönleriyle Asr-ı Saâdet’te
• İslâm, ed: Vecdi Akyüz, İstanbul, 1994, C: II. » Öztürk, Levent, “İslâm Toplumunda Hıristiyanlara Gösterilen Hoşgörü Örnekleri: İlk Beş
• Asır”, SA.Ü.İ.F.D, sayı: 4, Sakarya, 2001, s.25-37. » ……..., Levent, “Kur’an’a Göre (Hac, 22/40) Hıristiyan Mabetlerine Gösterilmesi Gereken
• Saygı”, SA.Ü.İ.F.D, sayı: 5, Sakarya, 2002, s. 71-86. » Rodrigo de Zayas, “Endülüs’te Yüzbinlerce Müslüman Katledildi”, Endülüs’ten İspanya’ya, Ankara, 1996. » Seven, Ahmet, Tarihin Anlattıkları, İstanbul, 1997. » Sıbâî, Mustafa, İslâm Medeniyetinden Altın Tablolar, çev: M. Said Şimşek-Nezir Demircan,
• baskı, Konya, tsz. » Sırma, İhsan Süreyya, “Medine Vesîkasının Mevsûkiyeti ile İlgili Bazı Veriler”, Bilgi ve Hik
• met, Kış / 1994, sayı 5, s.46-54. » Tabbâra, Afif Abdülfettah, el-Yehûd fi’l- Kur’an, Beyrut, 1966. » Tantâvî, Muhammed Seyyid, Benû İsrâil fi’l-Kur’an ve’s-Sünne, Mısır, 1987. » Tuğ, Salih, İslâm Ülkelerinde Anayasa Hareketleri, İstanbul, 1969. » Umerî, Ekrem Ziya, Medine Toplumu, çev: Nureddin Yıldız, İstanbul, 1988. » Yâkût el-Hamevî, Mu’cemu’l-Büldân, thk: Ferîd Abdülazîz el-Cündî, Beyrut, 1990. » Yaman, Ahmet, “Hukukun Üstünlüğü Bağlamında Çok Hukukluluk Tartışmalarına Fıkhî Bir
• Yaklaşım”, İslâmî Araştırmalar, C. 14, sayı: 2, 2001, s.285-290.