MUHÂCİRÛN-ENSÂR KARDEŞLİĞİNİN SERÜVENİ

Yıl 2010, Sayı: 15, 61 - 77, 01.12.2010

Mehmet Akbaş

Öz

Hz. Peygamber, Medine’ye hicretinden sonra Mekkeli ve Medineli Müslümanları kardeş ilan ederek çok önemli bir proje gerçekleştirdi. Bu proje Mekkeli muhâcirûn ve Medineli ensârın hayatları boyunca İslâm’a hizmette kardeşlik bilinciyle hareket etmelerini temin etmiştir. Onları bir arada tutan husus iman ekseninde gerçekleştirdikleri kardeşlik duygusu olmuştur. Bu kardeşliğe dair bize ulaşan isimler doksan civarındadır. Kimin kiminle kardeş olacağını bizzat Hz. Peygamber belirlemiştir. Ensâr ve muhâcirûn, geride kardeşliğe dair güzel hatıralar bıraktılar. Bu hatıralar beraber bulunma, ziyaretleşme ve sevgi ekseninde olmuştur. Medineli sahâbîler Mekkeli kardeşlerini evlerinde misafir edebilmek için yarışa girmişler ve neticede bunun için kura çekmek zorunda kalmışlardır. Evlerini muhâcirlere tahsis etme hususunda Sa’d b. Heysem ve Külsûm b. Hidm gibi sahâbîler ön plana çıkmıştır. Bu makalede başlangıcından sonuna dek muhâcirûn-ensâr kardeşliğinin geçirdiği serüveni incelemeye çalışacağız

Anahtar Kelimeler

Muhâcirûn, Ensâr, Hicret, Medine, Kardeşlik

The Venture of Muhajirs and Ansar Fraternity

Öz

After the hijra (emigration) of the Prophet Muhammad to Medina, he came true a very important project by declaring the Muslims of Mecca and Medina brothers. This project ensured that Muhajirs (immigrants) of Mecca and Ansar (citizens from Medina who helped Muhammad and his companions) of Medina to act with the sense of brotherhood throughout their lives in service to Islam. It was the brotherhood sense -realized in the frame of faith- that hold them together. The names that we know in relation with this fraternity is about ninety. The Prophet himself determined who would be the brother with whom. Ansar and the Muhajirs left behind beautiful memoirs of their fraternity. These memoirs were in the axis of living together, visits and love. The Medinan companions had entered into a race to host their brothers from Mecca at their houses, and eventually were forced to draw lots for it. As regards the allocation of their homes to muhajirs, the companions like Sa’d b. Heysem and Qulsum b. Hidm came to the forefront. In this article, we will study the story of MuhajirAnsar fraternity from the beginning to the end

Anahtar Kelimeler

Muhajirs, Ansar, Hijra, Medina, Fraternity

Kaynakça

• Kaynaklar Kaynaklar Kaynaklar::::
• » Algül, Hüseyin, “Ensâr”, DİA, XI, İstanbul 1995, ss. 251-252.
• » ……., “Muhâcir-Ensâr Üzerine Bir Araştırma” Uludağ Ün. İlahiyat Fak. Dergisi, cilt 5, sayı: 5, 1993, s. 46.
• » ……., “Hamza”, DİA, XV, İstanbul 1997, ss.500-502.
• » Azimli, Mehmet, “Hicret Sonrası Medine’de Meydana Gelen Bazı Olaylar Üzerine Mulahazalar” Dicle Üniv. İlahiyat Fak. Dergisi, 2008, c. 10, sayı: 1, ss.19-37.
• » Buhârî, İsmail b. İbrahim, Sahih, I-VIII, İstanbul: Çağrı yayınları 1992.
• » Demircan, Adnan, Nebevi Direniş Hicret, İstanbul: Beyan yayınları 2000.
• » Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdullah el-İsbehanî (430/1038), Hilyetu’l-Evliyâ ve Tabakâtü’l- Esfiyâ, I-X, Beyrut ts.
• » Gökçe, Cüneyt, “İslâm Kardeşliğinin Temelleri” Harran Ün. İlahiyat Fak. Dergisi, yıl: 1998, sayı: 1, ss. 22-28.
• » Hammâş, Necde, eş-Şâm fi sadri’l-İslâm, Dımaşk: Daru Tallas, 1987.
• » İbn Asâkir, Ebu’l-Kasım Ali b. Hasan (571/1170), Tarihu Medineti Dımaşk, I-LXXX, nşr. Muhibbuddin Ebû Saîd Ömer b. Garame el-Amravî, Beyrut: Daru’l-Fikr 1995-1998.
• » İbn Hacer, el-Hafız Ahmed b. Ali el-Askalânî, (852/1448), el-İsâbe fi Temyizi’s-Sahâbe, Lüb- nan: Beytu’l-Efkâri’d-Devliyye: 2004.
• » İbn Hişam, Ebû Muhammed Abdulmelik, (218/833), es-Sîretü’n-Nebeviyye, Mustafâ es- Sekkâ, ve diğerleri, Beyrut: Daru’l-Fikr 1999.
• » İbn Kesîr, İsmail b. Ömer, (774/1372), el-Bidâye ve’n-Nihâye, I-II, editör: Hassan Abdulmennan, Lübnan: Beytu’l-Efkari’d-Devliyye, 2004.
• » İbn Sa'd, Muhammed, (230/844), et-Tabakâtü’l-Kübrâ, I-IX, nşr. İhsan Abbas, Beyrut: 1968.
• » İbnü’l-Cevzî, Cemaluddin Ebu’l-Ferec, (579/1201) Sıfatü’s-Safve, I-IV, nşr. Mahmud Fahûrî, Beyrut: Daru’l-Maarif 1979.
• » İbnü’l-Esîr, İzzüddin, (630/1236), Üsdü’l-Gâbe fi Ma’rifeti’s-Sahâbe, I-VII, y.y. 1970
• » Kula, H. M. Naci, Hucurat Sûresi 10. “Ayet Çerçevesinde Kardeşlik İlkesi ve Ruh Sağlığı Açı- sından Önemi” EKEV Akademi Dergisi, c. 1, sayı: 2, yıl: 1998, ss. 49-56.
• » Önkal, Ahmet, “Hicret”, DİA, XVII, İstanbul 1998, ss. 458-466.
• » Sancaklı, Saffet, “Hz. Peygamber’in Medine Döneminde Tesis Ettiği Kardeşleştirme (Muâhat) Projesinin Bireysel ve Toplumsal Hayat Açısından Önemi ve Analizi” Sünnetin Bireysel ve Toplumsal Değişimdeki Rolü Sempozyumu, 11-12 Mayıs 2007 Konya, Baskı: Konya İlahiyat Derneği Yayınları, Mayıs 2008 Konya, ss. 52-72.
• » Ramazanoğlu, Mahmud Sâmî, Ashâb-ı kiram, İzmir: Ts.
• » Sırma, İ. Süreyya, İşte Önderimiz Hz. Muhammed, Beyan yay. İstanbul: 2007.
• » Suyûti, Celaluddin Abdurrahman b. Ebû Bekir, Tarihu’l-Hulefâ, Beyrut; Dâru’s-Sekafe, ths.
• » Zehebî, Muhammed b. Ahmed b. Osman, Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ, I-III, Lübnan: Beytu’l- Efkari’d-Devliyye: 2004.