TÜRK MŪSİKÎSİNDE ĀHENKLER

Yıl 2013, Sayı: 22, 131 - 144, 01.12.2013

Emrah Hatipoğlu

Öz

Türk mūsikîsinde āhenk konusunun bazı musikişinaslarca yeterince kavranılamadığı düşünülmektedir. Musiki camiasında olanlar her zaman şu söylemlere tanık olurlar; "nereden çalacağız?" , "bir ses Rast‘tan dört ses Uşşâk‘a geçiş yapılacak" veya "dört ses pest kaldı, bir ya da bir buçuk ses yapalım"… İcranın içinde yıllardır bulunan sazendelerin dışında bu tür ifadelere muhatap olan yeni sazendeler, ister istemez sazlarında yeni nisbetleri düşünmek durumunda kalırlar. Bunun yanında Türk mūsikîsinde kullanılan bazı sazlar arasındaki oktav farklılıkları, āhenklerin saz ve seslere göre batı notasındaki asıl yerlerinin tespiti de yine yeterince kavratılamayan konular arasındadır. Bu makalede mümkün oldukça anlaşılır bir dille āhenk konusu ele alınmış, āhenk çeşitleri ve Türk müziği sazlarındaki durumu açıklanarak batı notasında asıl yerlerinde gösterilmiştir

Anahtar Kelimeler

Türk Mûsikîsi, Sazende, Ahenk

The Ahenks in Turkish Music

Öz

Subject Ahenk in Turkish music always has been a confusing issue. The musicians always witness these statements; "which tons are we going to play", "a voice Rast to four voice Uşşak transition will be" or "four voices yet, one or one and a one-half voice"... Except for the master players who were in this area for many years, the new players who are addressed to this kind of statements are confused and inevitably begin to account new ratios in their instruments. In addition, the octave differences between some instruments used in Turkish music and the determination of the actual place of ahenks in Western notes according to the instruments and the human voice are among the issues which can not be comprehended sufficently. In this article, the issue of harmony has been discussed clearly. The types of harmony and its position in the instruments of Turkish music have been explained and shown in the original locations of the Western notes as well

Anahtar Kelimeler

Turkish Music, Player, Ahenk

Kaynakça

• » Yekta, Rauf, “Türk Musikisi Nazariyatı”, Mahmut Bey Matbaası, İstanbul, 1924
• » Devellioğlu, Ferit “Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat”, Aydın Kitabevi Yayınları, 11.baskı, Ankara, 1993
• » Mehmet Nuri Uygun, “Safiyyüddin Abdülmü‟min Urmevi ve Kitabü‟l-Edvarı”, Kubbealtı Neş- riyatı, İstanbul, 1999
• » Kutluğ, Yakup Fikret, “Türk Musikisinde Makamlar”, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2ooo
• » Tura, Yalçın, ―Kantemiroğlu Kitābu ‗İlmi‘l-Mūsıkî ‗alâ vechi‘l-Hurūfat‖, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2001
• » http://www.nkfu.com/diyapazon-nedir-ozellikleri-nelerdir/ ————
• Rauf Yekta Bey, a.g.e., s.53