The Bride Price Practices in Afghanistan and Its Analysis from the Point of Islamic Law

Yıl 2015, Sayı: 25, 177 - 189, 01.12.2016

Mehtarkhan Khwajamir

Öz

The bride price practice is common in Afghanistan like a lot of other countries. This practice is contrary to Islamic Law as well as it makes the marrige difficult, tickers dispute between the families of married couples, leads to domestic violence and finally causes to violence against women. In this article, the mentioned practice have been briefly indroduced and analyzed in terms of Islamic Law

Anahtar Kelimeler

Afghanistan, Bride Price, Women, Islamic Law, Analysis

AFGANİSTAN’DA BAŞLIK PARASI UYGULAMALARI VE FIKHÎ TAHLÎLİ

Öz

Günümüz Afganistan’ında başlık parası alma uygulaması birçok diğer ülkede olduğu gibi yaygındır. Söz konusu uygulama, İslamî bir dayanağının olmadığı ve adeta mehrin yerini aldığından İslam hukukuyla aykırı olmasının yanı sıra, evlenmeyi zorlaştırma, evlenen çiftlerin aileleri arasında anlaşmazlık çıkartma, aile içi şiddete yol açma ve nihayet kadınlara karşı şiddete sebep olma gibi birçok sorunlara neden olabilmektedir. Bu makalede uygulama tanıtılmış, söz konusu sorunlara değinmiş ve İslam hukuku açısından kısaca tahliline değinilmiştir

Anahtar Kelimeler

Afganistan, Başlık Parası, Kadınlar, İslam Hukuku, Tahliller

Kaynakça

• » 1924 tarihli Nizamnam-i Nikâh Arûsî ve Hatne Sûrî, Matbaa-ı Daire-ı Tahrirât-ı Meclis-i Âli-yi Vüzerâ, Kabil 1303hş./1924 m.
• » 1934 tarihli Usulname-i Merasim-i Nikâh, Arûsî ve Hatne Sûrî-yi Afganistan, Riyaset-i Umumî-yi Metâbı’ı Kabul, Kabil 1939.
• » 1949 tarihli Usulname- Nikâh, Arûsî ve Hatne Sûrî-yi Afganistan, Matbaa-ı Umumî-yi Kabil, 1328 hş. /1950 m.
• » Akgündüz, Ahmet, “Başlık”, DİA, V, 131-133, İstanbul 1992.
• » Ataî, Muhammed İbrahim, Tarih-i muasır-i Afganistan, (Far. çev. Cemillurrahman Kamgar), Bingah İntişarat Matbaa-i Meyvend, Kabil 2005/1426.
• » Beğavi, Ebu Muhammed el-Hüseyn b. Mesud (ö. 516/1122), Meâlimü’t-Tenzil, I-VIII (thk. Abdullah Nemir vd.), Daru Tayyibe, yy. 1417/1997.
• » Buhâri, Muhammed b. İsmail b. İbrahim (ö. 256/870), el-Camiu’s-Sahih, 1. bs., I-IX, (thk. Muhammed Zehîr b. Nasır en-Nasır), Daru Tavkı’n-necat, yy 1422/2001.
• » Dârimî, Abdullah b. Abdirrahman ed-Dârimî es-Semerkandî (ö. 255/869), Sünenü’d- Dârimî=Müsnedü’d-Dârimî, (thk. Hüseyin Selim Esed ed-Dârânî), I-IV, Dâru’l-Müğnî, Suûdî Arabistan1412/2000.
• » Ebu Davud, Süleyman b. Eş’as es-Sicistanî (ö. 275/889), es-Sünen, (thk. Şuayb el-Arnavut ve Muhammed Kamil Kara Belbeli), I-VII, Daru’r-risaleti’l-âlemiyye, yy. 1430/2009.
• » Ferman-ı Şumara-yı 7. Der Bare-yi Masarıfı Arusi, RC, Özel Sayı, (Seri no: 409), 1978, (14- 16).
• » Fikrî, Ataullah, “Şiğâr de İslam Le Nazara” Mecelle-i Qaza, sayı: 9. (89-94) 2006.
• » İ’lamiye-yi Matbuati Kabul- WCLRF (Women And Children Right Foundation), 2009, http://www.wclrf.org/dari/Dari_pages/Researches/Press%20release%20%20report%20 on%20violence%20against%20women.pdf (06/07/2010).
• » İbn Hanbel, Ebu Abdillah Ahmet b. Muhammed eş-Şeybanî (ö. 241/855), el-Müsned, (thk. Şuayb el-Arnavut vd.), I-L, Müessisetü’r-Risale, yy. 1420/1999.
• » İbn Kesir, Ebü'1-Fidâ' İmâdüddîn İsmâîl b. Ömer (ö. 774/1373), Tefsiru’l-Kur’an’ı’l-Azîm, (thk. Muhammed Huseyn Şemsuddin) Daru’l-kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1419/1998.
• » İbn Mace, Ebu Abdillah Muhammed bi Yezid el-Kezvini (ö. 273/886), es-Sünen, (thk. Şuayb el-Arnavut vd.), I-V, Daru’r-risâleti’l-âlemiyye, Dımaşk, 1430/2009.
• » Kanun-i İzdivac, RC, sy: 9 (190), yıl 1971.
• » Kanun-i Medeniy-ı Afganistan, (1976 tarihli Afganistan Medeni Kanunu). İntişarat-tı Kuds, Tehran 1384 hş./2006 m.
• » Kazıcı, Ziya, Bir Osmanlı Arşiv Belgesi Işığı Altında Evlilikte Başlık Problemi Üzerine Bazı mü- lahazalar, (Ed) İbrahim Canan, İslam' da Aile ve Çocuk Terbiyesi (Il), (s. 109-116), Kar- mat, İstanbul 2005.
• » Khwajamir Mehtarkhan, İslam Hukuku İle Mukayeseli Olarak Günümüz Afganistanı’nda Ka- dınların Maruz Kaldığı Bazı Uygulamalar, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2010.
• » KMHBA (Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyunu) Rapor-ı Tahkikati.Guzarış-ı Tahkiki Der Barey-i Avamıl-ı Hud-kuşiy-i Zenan Der Hevzey-i Cunub Garb-ı Afganistan, http://www.aihrc.org.af/2010_Dari/Dri_Pages/Reports/Researches/Researches/Repor t_V_A_W.pdf (06/07/2010).
• » KMHBA, Rapor-ı Tahkikati, Vaz’ıyet-i Zenan-ı Afganistan der Salı 2008 miladi, http://www.aihrc.org.af/2010_Dari/Dri_Pages/Reports/Researches/Researches/Wom_ situation_n_2008.pdf (06/07/2010).
• » Mevsılî, Abdullah b. Muhmud b. Mevdud (ö. 683/1284), el-İhtiyâr li ta’lili’l-muhtâr, I-V, Çağı- rı Yayınları, Gündoğdu Matbaası, İstanbul 1996.
• » Müslim, Ebu’l-Huseyin Müslim b. Haccac el-Kuşeyri en-Nişapurî (ö. 261/875), el-Camiu’s- sahih, (thk. Muhammed Fuad Abdulbaki), I-V, Dâru İhyai’t-Türası’l-Arabi, Beyrut ts.
• » Nehhas, Ebu Ca’fer Mısrî ( 38/1122), Meâni’l-Kur’an el-Kerim, I-IV (thk. Muhammed Ali Sa- bunî) Ümmü’l-Kura Üniversitesi, Mekketü’l-Mükerreme, 1409/1989.
• » Nesaî, Ebu Abdurrahman Ahmet b. Şuayb b. Ali (ö. 303/916), es-Sünen, I-IX, Mektebu’l- Matbûâtı’l-İslamiyye, Halep, 1406/1986.
• » S. Bahgam, W. Mukhatari, Study on Child Marriage in Afghanistan, Medika Mondiale. 2004,http://www.medicamondiale.org/fileadmin/content/07_Infothek/Afghanistan/Afg hanistan_Child_marriage_medica_mondiale_study_2004_e.pdf (06/07/2010).
• » Tirmizi, Ebu İsa Muhammed b. İsa b. Sevre (ö. 297/909), es-Sünen, I-V, (thk. İbrahim Ûtve Âvz), Şirketu Mektebe ve matbaa Mustafa el-Babi, Mısır 1382/1962.
• » Türkmeni, Nesrin, Vaz’ıyet-i Zenân-ı Cevân Der Hane-vade, KMHBA (Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyunu) 2009.
• » WCLRF (Women and Children Legal Research Foundation) Rapor-ı Tahkikatî İzdıvachay-ı Pîş ez Vakt Der Afganistan, 2008.
• » WCLRF (Women and Children Legal Research Foundation) Rapor-ı Tahkikatî, Nazari ber Kadaya-yı Ferar ez Menzil, Matbaa-ı Ta’limi-yi Pohentun-ı Nibraska, Kabil 2006.
• » Yılmaz, Aliye, Afganistan’da Kadının Sosyal Statüsü ve Din Eğitimi, Basılmamış Yüksek Li- sans Tezi, İsparta 2005.
• » Tezcan, Mahmut, “İlkel Toplumlarda Başlık Parası Geleneği”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bi- limleri Fakültesi Dergisi, cilt: 9, sayı: 1, 1976, (s. 415-426)