Ba'rûr Inn Based on the Results of Archaeological Excavations and Cleaning Works

Yıl 2020, Sayı: 36, 457 - 488, 31.12.2020

Mustafa Güler

https://doi.org/10.31591/istem.849358

Öz

Located at a distance 67 kms from the province of Urfa and 23 kms away from Harran district, Ba‛rûr Inn is in the Tek Tek Mountains region of Harran district. It is the only known Ayyubî Inn built in 619 H.-1219-1220 A.D.
Ba‛rûr Inn consists of a large rectangular courtyard near the square in the middle of the architecture and the spaces around this courtyard and the entrance on the north side. There is an entrance iwan on the north side of the courtyard and the main iwan on the south side of the building. There is a masjid on the east side of the entrance iwan, and a room on the west side which is thought to belong to the inn staff. There is also a well opposite the entrance door of the inn and a small building ruin on the east side of the well and a large building ruin on the northwest side of the inn.
Since the Ba‛rûr Inn was included in the repair program by the Ministry of Culture in 2018, before the repair began, the archaeological excavation and cleaning works, which started in October 2018, were completed in February 2019.
Today in the abandoned Ba‛rûr Inn, the archaeological excavation and cleaning works have been carried out in the courtyard, in the spaces in the form of a wide corridor on both sides of the courtyard and around the entire structure, in the niches opening to these spaces, in the corner places of the building, on the south and east facades.
As a result of the archaeological excavations and cleaning works carried out in Ba‛rûr Inn, the unknown and missing parts of the building and the material properties of the building were tried to be determined by exposing the rubble and the underground parts.
With this study, it was not aimed to evaluate and introduce Ba‛rûr Inn in terms of its history, architectural features and architectural history; rather it is aimed to evaluate the results of the archaeological excavations and cleaning works in Ba‛rûr Inn.

Anahtar Kelimeler

Inn, Ba‛rûr Inn, 13th Century, Ayyubî, Harran

Arkeolojik Kazı ve Temizlik Çalışmaları Sonucunda; Ba'rûr Hanı

Öz

Urfa ilinden 67 km. Harran ilçesinden ise 23 km. uzaklıkta bulunan Ba‛rûr Hanı, Harran ilçesinin Tek Tek Dağları bölgesindedir. H. 619 M.1219-1220 yılında inşa ettirilmiş olan ve günümüzde Anadolu sınırları içerisinde kalmış, bilinen tek Eyyubî hanıdır.
Ba‛rûr Hanı, mimari olarak ortadaki kareye yakın büyük dikdörtgen bir avlu ile bu avlunun etrafındaki mekânlardan ve kuzey tarafındaki giriş kısmından oluşmaktadır. Avlunun kuzey tarafında giriş eyvanı, güney tarafında ise yapının ana eyvanı yer almaktadır. Giriş eyvanının doğu tarafında mescid, batı tarafında han görevlilerine ait olduğu düşünülen bir oda bulunmaktadır. Ayrıca hanın giriş kapısının tam karşısında, bir kuyu ile kuyunun doğu tarafında küçük bir yapı kalıntısı ve hanın kuzeybatı tarafındaki büyükçe bir yapı kalıntısı bulunmaktadır.
Ba‛rûr Hanı, 2018 yılında Kültür Bakanlığı tarafından onarım programına alındığından yapıda onarıma başlanmadan önce, 2018 yılının ekim ayında başlanmış olan, arkeolojik kazı ve temizlik çalışmaları 2019 yılının şubat ayında tamamlanmıştır.
Günümüzde metruk durumda bulunan Ba‛rûr Hanı’nda, avluda, avlunun her iki tarafında bulunan ve yapının tamamına yakınını dolaşan genişçe bir koridor şeklindeki mekânlarda, bu mekânlara açılan nişlerde, yapının köşe mekânlarında, güney ve doğu cephelerinde olmak üzere, yapının yaklaşık olarak tamamında arkeolojik kazı ve temizlik çalışmaları yapılmıştır.
Ba‛rûr Han’da, yapılan arkeolojik kazı ve temizlik çalışmaları sonucunda, moloz ve toprak altında kalan kısımları açığa çıkarılarak, yapının bilinmeyen ve eksik kısımları ile malzeme özellikleri kesinleştirilmeye çalışılmıştır.
Bu çalışmayla Ba‛rûr Han’ın tarihçesi, mimari özellikleri ve mimarlık tarihi açısından değerlendirmesi ve tanıtılması amaçlanmamış, Ba‛rûr Han’ında yapılan arkeolojik kazı ve temizlik çalışmalarının sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Han, Ba‛rûr Hanı, 13. Yüzyıl, Eyyubî, Harran

Kaynakça

• Ayverdi, İlhan. Kubbealtı Lügati. 2.Cilt. İstanbul: Mas Matbaacılık, 2006.
• Erguvanlı, Kemal. Mühendislik Jeolojisi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası, 1973.
• Güler, Mustafa. Han El Bağrur Kervansarayı’nın Restitüsyonu. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994,
• Güler, Mustafa. “Günümüzde Anadolu Sınırları İçerisinde Kalmış Bilinen, Tek Eyyûbî Hanı (Kervansarayı): Ba‛rûr Han”, İslâm Tarihi ve Medeniyetinde Harran, (2018), 407-448.
• Güler, Mustafa-Güler Gül. Ba‛rûr Hanı. Ankara:Sage Yayınları, 2018.
• Sauvaget, Jean.“Caravanserails Syriens Du Moyen-Age”, Ars Islamica, The Research Siminary In Islamic Art, 6/1 (1939), 49-55.
• Sauvaget, Jean “Caravanserails Syriens Du Moyen-Age”, Ars Islamica, The Research Siminary In Islamic Art, 7/2 (1940), 1-19.