Türk Komutanı İhtiyârüddin Muhammed’in Bengal Bölgesinin Fethi ve Buna dair Tabakat-ı Nasıri’deki Rivayetlerin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Sayı: 40, 473 - 482, 31.12.2022

Abdur Rahman Fuad

https://doi.org/10.31591/istem.1227131

Öz

Bu çalışmanın ele alınma sebebi, Türk kumandanı İhtiyârüddin Muhammed tarafından Bengal bölgesinin fethi, ardından aynı döneme denk gelen Minhac-i Sirâc tarafından buna dair kaleme aldığı kaynağın, bazı hususi bilgilerinin yeniden değerlendirilmesidir. Mesela; on sekiz süvari ile İhtiyarüddin’in Bengal bölgesinin fethi, fethi anında kral Lakshmana Sena’nın saraydan kaçtığına dair bilgisi, Bengal askerlerinin kaleyi müslüman askerlerine müdafaasiz teslim etmeleri gibi bazı önemli noktalar burada yer almaktadır. Bunun gibi hususların günümüz bilimsel araştırma açısından incelenmesi gerekir. Çünkü Minhac-i Sirâc’ın aktardığı bilgiler çok kısa, bazen tarihi bilgilere aykırı ve bazen de mantıksız olduğu için araştırmacılar zorlanmaktadır. Ayrıca bu Tabakat’taki Bengal’in fethiyle ilgili cildi farklı dillerde tercüme edilmemesi ve Türkçe bir çalışmanın olmaması bize bu çalışmayı ele alma fırsatı vermiştir. Öte yandan, Tabakat-ı Nasıri’nin çeşitli dillerde tercümeleri bulunmasına rağmen bu bölgeye dair bilgileri incelemekten kaçınması da, bu araştırmanın bir diğer odak noktasıdır. Yukarıda beyan edilen noktalar neticesinde nitel araştırma yöntemleri takip edilerek konu incelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca konuya dair çeşitli kaynaklardan faydalanılarak çalışma farklı yorumlarla zenginleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bengal’in Fethi, Budistler, İhtiyârüddin Muhammed, Kral Lakshmana Sena, Minhâc-i Sirâc, Tabakat-ı Nasırî., Conquest of Bengal, Buddhists, Ikhtiyar Uddin Muhammad, King Lakshmana Sena, Minhaz-i Siraj, Tabakat-i Nasiri.

The Conquest of Bengal Under the Turkish Commander Ikhtiyar Uddin Muhammad and the Evaluation of the Tabakat-i Nasiri

Öz

The primary concern of this study is the conquest of the Bengal region by the Turkish commander Ikhtiyaruddin Muhammad and the re-assessment of some relevant sources written by Minhaz-i Siraj around the same period. For instance, during the eighteen-cavalryman assault of Bengal, King Lakshmana Sena had fled the palace at the time of the conquest, and most of the Bengali warriors turned the castle over to the Muslim soldiers without defending it are most of them. These issues need to be investigated in light of recent scientific studies. Because of his information's potential to be more succinct, occasionally at odds with historical narratives, and occasionally irrational, where researchers find it challenging. In addition, Tabakat was translated into many languages. However, the part of Bengal has yet to be discovered in Tabakat, which needs to be considered here a bit. Moreover, the lack of research in Turkish encouraged us to consider this study. The points mentioned above were all made by using qualitative methods of research. Additionally, the study was enhanced with numerous interpretations by employing a variety of relevant sources.

Anahtar Kelimeler

Conquest of Bengal, Buddhists, Ikhtiyar Uddin Muhammad, King Lakshmana Sena, Minhaz-i Siraj, Tabakat-i Nasiri.

Kaynakça

• Ali, Mohammad Mohar. History of the Muslims of Bengal. Dhaka: Islamic Foundation, 1A, 2003.
• Barua, Pranab Kumar. Bangladesher Bauddhadharma o Sankskriti. Dhaka: Bangla Academy, 2007.
• Chowdhury, Abdul Momin. Dynastic History of Bengal. Dacca: The Asiatic Society of Pakistan, 1967.
• Debnath, Kunal. “Radical-Pragmatic Debate over Reservation: A Study of the Naths of West Bengal and Assam”. E-journal of the Indian Sociological Society 4/1 (2020), 135-48.
• Gupta, Parameshwara Lal. “The Date of Bakhtiyar Khalji’s Occupation of Gauda”. Journal of the Varendra Research Museum, 5 (1975-76), 21- 33.
• History of Bengal. Cilt 2. Dacca: Dacca Üniversitesi, 1948.
• Khan, Mohammad Mojlum. The Muslim Heritage of Bengal. Londra: Kube Publishing Limited, 2013.
• Konukçu, Enver. “Halaç”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 15/228-229. İstanbul, TDV Yayınları, 1997.
• Minhac-i Sirâc. Tabakat-i Nasıri, Naşr. Abul Kalam Muhammed Zakariya, Dhaka: Bangla Academy, 1983.
• Özcan, Azmi. “Muhammed Bahtiyâr Halacî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30/503-504. Ankara, TDV Yayınları, 2020.
• Uddin, Minhaz. Tabakat-i Nasiri. Naşr. H.G. Raverty, Cilt-1, Kalküta: Oriental Books Reprint Corporation, 1970.