TAŞERON ÇALIŞANLARIN İŞ GÜVENCESİ ALGILARINA İLİŞKİN ALAN ARAŞTIRMASI ve 375 SAYILI KHK 23. Ve 24. MADDE SONRASI DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 8, 74 - 117, 15.12.2018

Mehmet Çelik Mustafa Öztürk Hamza Kandemir

Öz

Hazırlanan çalışma ile tarihten bu yana iş güvencesinin emek piyasasındaki yeri hakkında, endüstri psikolojisi ve yasal düzenlemeler çerçevesinde bilgi
verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda iş güvencesi ve taşeron işçilik sistemi hakkında kavramsal tanımlamalar yapılmıştır. Çalışma kapsamında kamu üniversitesinde çalışan taşeron işçilerin iş güvencesi algısı ölçülmüştür. Araştırmaya 71 taşeron işletme çalışanı katılmıştır. Araştırmaya katılan taşeron çalışanlara iş güvencesi hakkında bazı ifadelere katılım düzeylerinin ne olduğu sorularak iş güvencesi algısının puanları ortaya çıkarılmıştır. Araştırmada, araştırma sorularına ilişkin olarak cinsiyet, yaş, meslekte çalışma süresi, çalışılan işin niteliği, eğitim seviyeleri bakımından farklılık olup olmadığı istatistiki yöntemlerle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda cinsiyet, yaş, meslekte çalışma süresi, çalışılan işin niteliği, eğitim seviyeleri bakımından bazı ifadelerin farklılıklar gösterdiği tespit edilmiş ve bu sonuçlar ayrıca tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Güvencesi, Taşeron Çalışma Sistemi

Kaynakça

• Acar, E. Ö. (2016). Türkiye'de Yapısal Dönüşüm Ve İşgücü Piyasaları Üzerine Bir İnceleme. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute/Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25). Akpınar, T., & Akpınar, Ş. (2015). Emek Sürecinde Yeni Arayışlar. Calisma ve Toplum, 47(4). Bakan, İ., ve Büyükbeşe, A. G. T. (2004). Çalışanların iş güvencesi ve genel iş davranışları ilişkisi: Bir alan çalışması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (23). Candan, M. A. (2015). Ülkemizdeki İş Güvencesi Tartışmaları Ve İş Güvencesi Yasa Tasarısı Üzerine. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi (MSG), 3(9). Çelik, N. (2009). Is Hukuku Dersleri, 22. Basim. Istanbul: Legal, (s 164). Çakır, G. Esneklik: Sermayenin Bir Sınıf Taarruzu. Çakır, Ö. İşini Kaybetme Kaygısı: İş Güvencesizliği. Çakmak, D. (2007). Toplumsal Uzlaşma Belgesi: 1936 tarihli İş Kanunu. Çekmecelioğlu, H. G. (2014). Göreve ve İnsana Yönelik Liderlik Tarzlarının Örgütsel Bağlılık, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Çetin, H., Zetter, S. A., Taş, S., & Çaylak, M. İş Doyumu Ve Çalışanların Demografik Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi: Antalya Atatürk Devlet Hastanesi Örneği. Çoban, B. (2013). Sendikal Örgütlenmede Yeni Deneyimler ve Değişen Stratejiler. Çalışma ve Toplum, 38, 375-412. Davis, S. J. (2008). The decline of job loss and why it matters. The American Economic Review, 98(2), 263-267. Demircan, Ç. (2010). Üçüncü Yol ve Yolun Sonu. Memleket, Siyaset ve Yönetim, 5(12), 201-228. Demirtaş, B. Ö. (2009). Türk Hukukunda Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma (Doctoral dissertation, Sosyal Bilimler Enstitisü). Dereli, B. (2012). İş güvencesizliği kavramı ve banka çalışanlarının iş güvencesizliğine yönelik algılarının demografik özelliklerine göre incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 11 Sayı: 21 Bahar 2012 / 1 s.237-256 Dulay, D. (2016). Karar İncelemesi İşverenin Gözetim Borcunun Kapsamına İşçinin Ahlaki Değerlerinin Korunmasının Gireceğini Öngören Bir Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi. Calisma ve Toplum, 48(1). Engin, E. M. (2013). 6356 Sayılı Yasa'da Toplu İş Sözleşmesi Yetkisi. Calisma ve Toplum, 39(4). Erçetin, Ö. Z., & Baykoç, Ö. F. (2004). Tedarikçi Seçimi Problemine Karar Teorisi Destekli Uzman Sistem Yaklaşımı. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(3). Gong, Y., Law, K.S., Chang, S., ve Xin, K.R. (2009). Human Resources Management And Firm Performance: The Differential Role Of Managerial Affective And Continuance commitment. Journal of Applied Psychology, 94(1), 263. Güler, Ş. Kamudaki Alt İşverenlerin Kamu İşveren Sendikalarını Yetkilendirmeleri, Ortaya Çıkan Sorunlar Ve Çözüme Yönelik Bir Değerlendirme. Karatahta, 79. Güneş, F. (2016). Toplumsal Yeniden Üretim Ve Karşılığı Ödenmeyen Emek. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi (MSG), 15(57). Holmlund, B., & Storrie, D. (2002). Temporary work in turbulent times: the Swedish experience. The economic journal, 112(480). http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Employment_statistics http://www.hakis.org.tr/uploads/yayinlar/yayin-pdf-26.pdf (Erişim Tarihi: 08.11.2018) http://www.hurriyet.com.tr/gundem/taseron-maaslari-ne-kadar-olacak-taseron-kadro-sureci-kitler-icin-nasil-ilerleyecek-40792923 (Erişim Tarihi: 07.11.2018) http://www.turkis.org.tr/Taseron-Iscılerı-Bılgılendırme-Toplantısı-Gerceklestırıldı-D14712 (Erişim Tarihi: 07.11.2018) https://disk.org.tr/2017/12/taseron-isciler-buyuk-magduriyet-yasayacak-ayrimsiz-ve-esit-kadro-istiyoruz/ (Erişim Tarihi: 07.11.2018) https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa61.htm Kaya, G. (2015). Kamudaki Taşeron İşçiler Üzerine Bir Alan Araştırması: Adıyaman Örneği. Electronic Journal of Social Sciences, 14(55). Koç, M. (2016). Kamuda bir istihdam modeline dönüşen alt işverenlik. Koç, Y. (2002). İş Güvencesinin Öyküsü. Mülkiye Dergisi, 26(236), 131-178. Kurt, R., & Koç, M. (2001). 1475 Sayılı İş Kanununda İş Güvencesi. Mali Çözüm Dergisi, 54. Kuzgun, İ. K. (2007). Türkiye’de Firma Açısından Esnekliğe Dayalı İstihdam Stratejisi. Journal of Yaşar University, 2(8), 841-861. Liu, X., Huang, Q., Wang, H., ve Liu, S. (2017). Employment security and employee organizational citizenship behavior: does an ‘iron rice bowl’make a difference?. The International Journal of Human Resource Management, 1-20. Mütevellioğlu, N. (2013). İşsizlik Korkusu, Sendikaların İşlevselliği Ve Sendikal Örgütlenme Hakkı. Nishat Faisal, M., & A. Al-Esmael, B. (2014). Modeling the enablers of organizational commitment. Business Process Management Journal, 20(1), 25-46. Nurol, B., & Ünal, B. (2017). Kamu Şeker Fabrikalarında Esnek İstihdam ve Taşeron İşgücü Kullanımı. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(3). Öğüt, A., Akgemci, T., ve Demirsel, M. T. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Örgütlerde İş gören Motivasyonu Süreci, Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13 Ören, K., Acar, H., & Kandemir, H. Refah Devleti Paradoksu Olarak Kamuda Taşeron Çalışma Sistemi: Isparta Örneği. Özdemir, C. S. (2018). Taşeron İşçi Düzenlemesi. Mali Cözüm Dergisi, 28, 265-277. Özkan, Ç., & Gümüş, M. (2013). Ege Bölgesindeki 4-5 Yıldızlı otel işletmelerinde örgüt kültürünün iş değerlerinin dönüşümüne etkileri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2013(2), 1-14. Özkan, Ç., & Gümüş, M. (2013). Ege Bölgesindeki 4-5 Yıldızlı otel işletmelerinde örgüt kültürünün iş değerlerinin dönüşümüne etkileri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2013(2), 1-14. Özkaplan, N., & Selamoğlu, A. (2005). Amerika Birleşik Devletleri’nde Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Eğitimi Üzerine,”. İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(1). Özkaraca, E. (2013). 6356 Sayılı Kanunda Sendikal Güvenceler. Çalışma ve Toplum, 38(3). Özpınar, Ş., Demir, Ö., & Keskin, S. (2011). Türkiye’de İstihdamın Yapısının Değerlendirilmesi (2000-2010). Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(2). Öztürk, F. (2011). Türk hukukunda iş güvencesi uygulamalarının istihdamın enformelleşmesine etkileri. Özveri, M. (2012). Güvencesiz Çalışmanın Hukuki Dayanakları. Çalışma ve Toplum, 2(33), 147-172. Papatya, G. (2017). İşletme Verimlilik Stratejileri ve Uygulama Yöntemleri Üzerine Bir Değerlendirme, Journal of Strategic Research in Social Science, 3(1) Poyraz, K., ve Kama, U. B. (2008). Algılanan iş güvencesinin, iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2). Sığrı, Ü. (2006). Japonların kültürel özellikleri bağlamında; yönetsel, ekonomik ve sosyal süreçlerinin analizi. Şafak, C. 4857 Sayılı İş Kanunu Çerçevesinde Taşeron (Alt İşveren) Meselesi. Şahlanan, F. (2013). 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun Sendikalara İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi. Calisma ve Toplum, 39(4). Şeker Selen, Çalışanlarda İş Güvencesı̇zlı̇ği ve Tükenmişlik İlişkisi:
Tıbbı̇ Tanıtım Sorumlularına Yönelı̇k Bı̇r Alan Araştırması Dokuz Eylül Ünı̇versı̇tesı̇
Sosyal Bı̇lı̇mler Enstı̇tüsü
Çalışma Ekonomı̇sı̇ Ve Endüstrı̇ İlişkileri Anabı̇lim Dalı İnsan Kaynakları Programı
Yüksek Lı̇sans Tezı̇ Tayfun, A., & Tekbalkan, M. (2014). Dış Kaynaklardan Yararlanan Otel İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık Ve İş Doyumu: Ankara’da Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1(1), 63-78. Tiyek, R. (2014). Devletin Endüstri İlişkilerindeki Rolü Ve Taşeron Çalışma. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(7). Top, M., Akdere, M., & Tarcan, M. (2015). Examining transformational leadership, job satisfaction, organizational commitment and organizational trust in Turkish hospitals: public servants versus private sector employees. The International Journal of Human Resource Management, 26(9), 1259-1282. Turunç, Ö., Tabak, A., Şeşen, H., ve Türkyılmaz, A. (2010). Çalışma yaşamı kalitesinin prosedür adaleti, iş tatmini, iş stresi ve işten ayrılma niyetine etkisi. Uğurlu, A. A., ve Tuncer, İ. (2017). Türkiye’de Sanayi ve Hizmet Sektörlerinin Büyüme ve İstihdama Katkıları: Girdi-Çıktı Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1). Uyanik, Y. (2008). Neoliberal küreselleşme sürecinde işgücü piyasaları. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 1-16. Ünlüönen, K., ve Şahin, S. Z. (2011). Turizmde İstihdam. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 37(37). Yıldırım, B. I., & Yirik, Ş. İşgörenlerin İş Güvencesi Algıları ve İşten Ayrılma Niyetleri İlişkisi: Belek Bölgesi Beş Yıldızlı Otel Çalışanları Örneği. Yıldırım, E., & Uçkan, B. (2010). İşverenlerin Sendikasızlaştırma Modelleri ve Türkiye Örneği. Çalışma ve Toplum, 2(25), 163-184. Yiğit, Y. (2013). 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre işçi sendikası üyeliğinin kazanılması. Yorgun, S. (2013). Sosyal Politika Açısından 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu. Calisma ve Toplum, 39(4). Yücesan-Özdemir, G. (2010). Despotik emek rejimi olarak taşeron çalışma. Çalışma ve Toplum, 27(4), 35-50.