DEMOGRAFİK YAPI İÇİNDE YAŞLI NÜFUSUN GÖRÜNÜMÜ VE AKTİF YAŞLANMA YAKLAŞIMI PERSPEKTİFİNDE POLİTİKA ÖRNEKLERİ
Öz
On sekizinci yüzyıldan itibaren dünya nüfusunda meydana gelen hızlı artış ve modernleşme olgusu ile birlikte toplumların yaşlılara olan yaklaşımları, yaşlılara verilen değer ve yaşlıların toplum içindeki pozisyonları derin bir şekilde etkilenmiştir. Endüstrileşme olgusu ile başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere gelişen sağlık koşulları, teknolojik ilerlemelerle birlikte demografik geçiş teorisi adı altında açıklanan düşük doğurganlık ve düşük ölüm oranlarına geçiş süreci, nüfusun yaş yapısında birtakım değişimlerin yaşanmasına neden olmuştur. Özellikle dünya genelinde yaşlı nüfusun artması ve nüfusun yaşlanmasının getirdiği sosyal ve ekonomik sorunlar ülkelerin sosyal güvenlik sistemlerini, sağlık harcamalarını, kamu emeklilik sistemlerini, işgücü piyasalarını, istihdamı ve sürdürülebilir gelişmeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Yaşlanma sorunlarına bakıldığında, genellikle kronik hastalıklar, yalnızlık, toplumsal statü kaybı, sosyal dışlanma, yaş ayrımcılığı ve iş kaybı gibi konularla bağdaştırıldığı görülmektedir. Bununla birlikte söz konusu bilimsel çalışmalar ve araştırmalarda yaşlanan bireyin ilerleyen süreçte karşılaşacağı entelektüel yeterlilik ya da sağlık kaybı diye nitelendirdiğimiz toplumsal rol kayıpları yaşlılığın tanımlanmasında yapı taşı olmaya başlamıştır. Bütün bu bilgiler ışığında aktif yaşlanma kavramı (active aging), çalışmanın kilit noktalarından birini oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü aktif yaşlanmayı 1990’lı yıllarda gündeme getirmeye başlamış ve aktif yaşlanmayı insanların yaşlanma sürecinde yaşam kalitesinin artırılması için sağlık, güvenlik ve katılım fırsatlarının optimum seviyeye çıkarılması süreci olarak tanımlamıştır. Bu çalışmanın amacı; yaş, yaşlı, yaşlanma, yaşlılık ve aktif yaşlanma kavramlarını inceleyerek, günümüzde ve gelecekte yaşlılıktan dolayı olumsuz yönde oluşabilecek sosyal, kültürel, ekonomik, siyasi ve demografik potansiyel girdaplara dikkat çekmek ve bu doğrultuda çözüm önerileri sunmaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aközer, M., Nuhrat, C. ve Say, Ş. (Ekim-Kasım-Aralık 2011). ‘’Türkiye’de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler Araştırması‘’. Aile ve Toplum Dergisi, 7(29).
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2011). Türkiye’de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları (Birinci Basım).
- Gündoğan, N. (2014). ‘’İşgücünün Yaşlanması ve İşgücü Piyasalarına Etkileri‘’. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56(4).
- Günsoy, G. ve Tekeli S. (2015). ‘’Nüfusun Yaşlanması ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Analiz‘’. Amme İdaresi Dergisi, 48(1).
- Gökbunar, A.R. ve Koç Ö. E. (2009). ‘’Demografik Değişimlerin Sosyal Güvenlik Kurumlarına Etkisi ve Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumlarının Mali Yapısının Analizi‘’. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1).
- Metin, B. (2016). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlanma Sorunu: Yaşlanan Toplum ve Aktif Yaşlanma. Ankara: Gazi Kitapevi.
- Kalkınma Bakanlığı, Onuncu Kalkınma Planı (2014). Yaşlanma, Özel İhtisas Komisyonu Raporu 2023, Ankara.
- Klinger, A. (2002). Labour Marke Responses to Population Ageing And Orteh Socio-Depographic Change, Unıted Nations Economic Commission For Europe, Agenda Item 2.
- Sayılı, U.(2017). ‘’Türkiye ve OECD Ülkelerinin Sağlık Göstergeleri ve Sağlık Harcamalarının Karşılaştırılması‘’. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3).
- United Nations Economic Commission for Europe (2010). Health Promotion and Disease Prevention. UNECE Policy Brief on Ageing, No(6), (April).
- United Nations Economic Commission for Europe (2011). Cooperation on Ageing Policies in the UNECE Region. UNECE Policy Brief on Ageing, No(11), (November).
- United Nations Economic Commission for Europe (2012). Active Ageing. UNECE Policy Brief on Ageing, No(13), (June).
- United Nations Economic Commission for Europe (2013). Abuse of Older Persons. UNECE Policy Brief on Ageing, No(14), (October).
- United Nations Economic Commission for Europe (2017). Realizing the Potential of Living Longer. UNECE Policy Brief on Ageing, No(19), (September).
- Uyanık, Y. (2017). ‘’Yaşlılık, Yaşlanan Nüfus ve Sosyal Politika‘’. İş ve Hayat Dergisi, S:5.
- Uyanık, Y. (2017). ‘’Nüfus Yaşlanmasının İşgücü Piyasaları Üzerindeki Etkileri‘’. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1).
- World Health Organisation (2002). Active United Nations Economic Commission for Europe (2009). Mainstreaming Ageing. UNECE Policy Brief on Ageing, No(1), (November).
- İnternet Kaynakları
- Türk Dil Kurumu (1969). Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü, Web: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&view=bilimsanat&kategori=terim&hng=md&kelime=tan%C4%B1m, Erişim: 16.12.2017
- OECD (2017). Panorama de pensions 2017, Où se situe la France?, Web: http://www.oecd.org/els/oecd-pensions-at-a-glance-19991363.htm, Erişim: 18.5.2018
- OECD (2017). Pensions at a Glance 2017, How does Germany compare?, Web: http://www.oecd.org/els/oecd-pensions-at-a-glance-19991363.htm, Erişim: 18.5.2018
- OECD (2017). Pensions at a Glance 2017, How does Japan compare?, Web: http://www.oecd.org/els/oecd-pensions-at-a-glance-19991363.htm, Erişim: 18.5.2018
- United Nations Department of Economic and Social Affairs Population Division, Web: http://www.un.org/en/development/desa/population/theme/ageing/WPA2017.shtml, Erişim:30.12.2017
- World Health Organisation (2002). Active Ageing - A Policy Framework, Web: http://www.who.int/ageing/publications/active_ageing/en/, Erişim: 11.5.2018
- World Health Organisation (2007). Ageing And Life Course, Family And Community Health, Global Age-Friendly Cities: A Guide, Web: http://www.who.int/ageing/publications/Global_age_friendly_cities_Guide_English.pdf, Erişim: 13.5.2018
- World Health Organisation (2008). Ageing And Life Course, Family And Community Health, Global Report on Falls Prevention in Older Age, Web: http://www.who.int/ageing/publications/Falls_prevention7March.pdf, Erişim: 13.5.2018
- Vatandaş, S. (2013). AB Nüfusunda Yaşlanma Sorunu ve Çözüm Seçenekleri. Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM), Web: http://www.bilgesam.org/incele/64/-ab-nufusunda-yaslanma-sorunu-#.WowLZExuLIU, Erişim: 20.2.2018
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 4 Sayı: 8 |
