POLİTİK SİNEMADA İŞÇİ SINIFI TEMALARININ İŞLENİŞİ: KEN LOACH SİNEMASI

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 10, 34 - 57, 30.12.2019

Müzeyyen Gümüş Mustafa Öztürk

Öz

“Politik Sinemada İşçi Sınıfı Temalarının İşlenişi: Ken Loach Sineması” başlıklı hem biyografik hem de teknik çalışmada, sinema ve politika kavramlarının kısa bir tarihçesine değinildikten sonra, işçi sınıfının Ken Loach sinemasına yansımaları detaylı biçimde irdelenmiştir. Çalışma, genel hatlarıyla üç bölüm halindedir. İlk bölümde ideoloji, iktidar, politika olgularının tarihsel gelişimi geniş biçimde tanımlandıktan sonra sinemada politik yaklaşımla eserler vermiş olan ilk dönem kuramcıların filmleri kısaca incelenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda S.M. Eisenstein’ın Stacka (Grev) filmi, Fritz Lang’ın Metropolis filmi, Charlie Chaplin’in Modern Times (Modern/Asri Zamanlar) filmi, Vittorio De Sica’nın Ladri Di Bicciclette (Bisiklet Hırsızları) filmi ve Elio Petri’nin La Classe Operaia Va In Paradiso (İşçi Sınıfı Cennete Gider) filmi çalışmanın başında kapsamlı bir biçimde ele alınan filmler arasındadır. İkinci bölümünde ise yönetmenin hayatına genel anlamda bir bakış yapıldıktan sonra onun sinemasını farklı kılan nitelikler ortaya konulmuştur. Son bölümde ise Loach’un işçi sınıfının sorunlarını bariz biçimde tema olarak kullandığı filmler arasından örneklem olarak seçilen Kes, Riff-Raff, Land And Freedom, Bread And Roses, The Navigators, It’s A Free World, Looking For Eric, I, Daniel Blake adlı filmleri metinsel bir tahlil metoduyla değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İdeoloji, Politika, Politik Sinema

Kaynakça

• BAKIR, Seren, “Bir Politik Sinema Örneği Olarak Ken Loach Sineması: “Riff-Raff” (Ayaktakımı) ve “I, Daniel Blake” (Ben, Daniel Blake) Filmlerinde İşçi Sınıfının Sunumu”, (Bitirme Projesi), Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü, Elâzığ-2017. BAŞARAN, F., İşçi Filmleri, Öteki “Sinemalar”, 1.Basım, Yordam Kitap, İstanbul: Nisan- 2015. BAUDRİLLARD, J., Üretimin Aynası ya da Tarihi Materyalist Eleştiri Yanılsaması, (Çev. Oğuz Adanır), 1.Baskı, Dokuz Eylül Yayınları, İzmir: Nisan-1998. CLAUSEWİTZ, C. V., Savaş Üzerine, (Çev. Şiar Yalçın), May Yayınları, Nisan-1975, [Eriş Yayınları tarafından düzenlenmiştir, 2003]. ERDOĞAN, İ., “Futbol ve Futbolu İnceleme Üzerine”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı:26, Kış-Bahar-2008, ss.1-58. ERBAŞ, H. ve ALİOĞLU TÜRKER, Ö. “Göç Filmleri Bağlamında Sınıf, Yoksulluk ve Dayanışma Üzerine Bir Tartışma”, (Der. Mehmet Fatih Elmas, Metin Becermen), Yoksulluk, Dayanışma ve Adalet başlıklı Uludağ Üniversitesi IV. Uluslararası Felsefe Kongresi Bildiri Kitabı, 13-15 Ekim-2016, ss.298. GÜRBÜZ, ERBALABAN, N., “İşçi Sınıfı Cennete Gider Filminde Çalışma İdeolojisinin Eleştirisi Olarak ‘Yabancılaşma’ ve ‘Şeyleşmenin’ Temsili”, SineFilozofi Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, 2016, ss.113-132. KAPANİ, Münci. (1988). Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, Ankara: Eylül-2007. KAPLAN, F. N., Global Kültür ve Kimlik, Birinci Basım, Umuttepe Yayınları, Kocaeli, 2013. KAPLAN, F. N., “Kültürel Hegemonyanın Kıskacında Yeni İnsan: Bir Kültür Eleştirisi Olarak Ken Loach Sineması”, Journal of Current Researches on SocialSciences (JoCReSS), Cilt:7, Sayı:1, 2017, ss.365-378. KAPLAN, N. ve KAPLAN, A. B., “Mücadele ve Direnişin” Cesur Ajanı Ken Loach’un Sinemasında İnsanın “Özgürleşme” Sorunu: Psikanalitik Yöntemle “Ülke ve Özgürlük” Filmi Analizi, Marmara İletişim Dergisi, Sayı:18, Ocak-2011, ss.131-137. KARABAĞ SARI, Ç., “12 Eylül Filmlerinin Üniversiteli Gençler Tarafından Alımlanması”, (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo, Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, Ankara-2012. LOTMAN, Y. M., Sinema Estetiğinin Sorunları: Filmin Semiotiğine Giriş, (Çev. Oğuz Özügül), Birinci Basım, De Yayınevi, Ankara: Mart-1986. MARX, K., Yabancılaşma, (Çev. Kenan Somer-Ahmet Kardam-Sevim Belli-Arif Gelen-Yurdakul Fincancı-Alaattin Bilgi), Beşinci Baskı, Sol Yayınları, Ankara, 2013. OKYAY, S., vd., Avrupalı Yönetmenler: “Proletaryanın Şairi: Ken(neth) Loach”, Birinci Basım, Kitle Yayınları, Ankara: Ekim-1997. ONARAN, A. Ş., Sinemaya Giriş, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1986. ORHANGAZİ, O. N., “Politik Sinema Kavramı Üzerine Bir İnceleme: Demiryolculardan Postacılara Ken Loach Sineması”, (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara-2012. OYLUM, R., Dünya Yönetmenlerinden Sinema Dersleri, Seyyah Kitap, İstanbul: Şubat-2016. TÜL, Z. ve AKBAL S., Sinema Araştırmaları: Kuramlar, Kavramlar, Yaklaşımlar: “Marksizm ve Sinema: Hacimde İlmek Atmak”, (Der. Murat İri), 2. Basım, Derin Yayınları, İstanbul: Ağustos-2011. YÜCEL, V., “Orta Sınıf Olma Komedisi: Little Britain ve Vicky”, TRT Akademi Hakemli Dergi, Cilt:03, Sayı:06, Temmuz-2018, ss.542- 561. https://www.sinemalar.com/filmleri/25931/ken-loach ,(Erişim Tarihi:01.02.2018)
• https://www.intersinema.com/ulke-ve-ozgurluk-filmi/ (Erişim Tarihi:05.02.2018)