YAŞLILIK , YAŞLANAN NÜFUS VE SOSYAL POLİTİKA

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 5, 67 - 100, 15.06.2017

Yücel Uyanık

Öz

Tüm dünyada başta gelişmiş ülkeler olmak üzere toplam nüfus giderek yaşlanmaktadır. Yapılan projeksiyonlara göre; Türkiye’de dâhil olmak üzere; gelişmekte olan ülkeler nüfusun yaşlanması ile beraber bu sürecin sosyoekonomik etkilerini yaşamaya başlayacaklardır. Demografik göstergeler, toplumun ve
yaşlı nüfusun yapısı ile politikalar incelendiğinde, bu dönüşümün toplumun tüm katmanlarını ve milli ekonomiyi derinden etkileyeceğini göstermektedir.
Bu çalışma nüfusu hızla yaşlanan Dünyada ve Türkiye’de sağlık, sosyal ve ekonomik politikaların gözden geçirilerek yeniden şekillendirilmesine, somut
ve uygulanabilir çözümlerin ortaya konulması gerekliliğini vurgulamaktadır. Bunun yanında, yaşlı nüfus oranının artışı başta sosyal politika tedbirleri olmak üzere, yapısal düzenlemelerin gerçekleştirilmesi mecburiyetini ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışma, ileriye yönelik demografik projeksiyonlar ışığında, makro boyutta, yaşlanma ile, sosyoekonomik alanda ortaya çıkan/çıkması muhtemel etkileri ortaya koymaya çalışmaktadır. Özellikle; yaşlı nüfus oranının genişlemesi ile birlikte; henüz yaşlanma sürecini tamamlamadığı için gündemde yeterli seviyede yer almayan yaşlı sorunlarının, sosyal politikalara yön veren temel faktörler ışığında bütünsel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi ve literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nüfus, Yaşlılık, Sosyal Politika, aktif yaşlanma

Kaynakça

• ABAY, . R.; “Türkiye’de Kamusal Sosyal Hizmetlerin Algılanması ve Uygulanması Sorunu”, I. Sosyal Hizmetler Şurası, T.C. Başbakanlık SHÇEK, 2004. AKDEMİR, N., ÇINAR, F., GÖRGÜLÜ, Ü., “Yaşlılığın algılanması ve Yaşlı Ayrımcılığı” Türk Geriatri Dergisi, C.10, S4, 2007. ALTAN, Ö.Z.; Sosyal Politika, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2006. AVRAMOV, D., CLIQUET, R. (t.y.) Integrated Policy on Gender Relations, Ageing and Migration in Europe, Lessons from the Network of Integrated European Population Studies (NIEPS) was found by the European Commission, 2003. AYKAN,H.,WOLF,D.A., Traditionality Modernity on Household Composition, Research on Ageing, Vol.22,No:4, 2000. Yaşlılık, Yaşlanan Nüfus ve Sosyal Politika 97 AYSOY, M.; Sosyal Devlet Üzerine, Ankara, 2007. BARAN,A.G. ‘Yaşlılık Sosyolojisi’ Yaşlılık-Disiplinlerarası Yaklaşım: Sorunlar-Çözümler,(Ed. V.Kalınkara), Odak,Ankara-2004. BECCAR, L.and MAKJARIN, R., B.; “Implicit Ageism” Ageism Streotyping and Prejudice Against Older Presons, (Ed. Todd D Nelson), First MH Pres Paperback Edition, 2004, Massachusetts Institute of Technology 2002. BİLGİNER, B., TUNCER, A., APERİ, E.; “Adana Huzurevi ve Yenibaraj Sağlık Ocağı Bölgesindeki 65 Yaş ve Üzeri Yaşlıların Demografik Özellikleri, V. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Bildiri Kitabı, İstanbul, 1996. BM “Dünya Nüfus Projeksiyonları: 2006”, 2007. www.un.org. CASTEL, R.; Sosyal Güvensizlik”, Çev. Işık Ergüden, İletişim Yayınları, I. Baskı, İstanbul, 2004. CUMMINS, R. A., “A Psychometric Evaluation of the Comprehensive Quality of Life Scale – Fifth Edition”, Urban Quality of Life-1999. ÇİLİNGİROĞLU, N., DEMİREL, S.; Yaşlılık ve Yaşlı Ayrımcılığı, Ceriatri, 2004: 7 (4); 225-230. DEIVITT, Mc, THOMAS, M., (US Bureau of the Cencus Report WP/96) “World Population Profile: 1996”, U.S. Government Printing Office, Washington DC, 3, 1996. DÖNER, B., Demografik Dönüşüm ve Bakım Hizmetleri, 2006. DPT ,Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı,Soyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No. DPT. 2741. 2007. DURGUN,B.,TÜMERDEM,Y. ‘Kentleşme ve Yaşlılara Sunulan Hizmetler’ Geriatri Dergisi, C.2,S.3, 1999. Dünya Sağlık Örgütü; dibd.saglık.gov.tr/yayınlar, 1999. (Erişim Tarihi: 25.04.1999). EC; “Communication from the Commission Green Paper”, Confronting Demografic Change: A New Solidatirty between the Generations (COM 2005), Frizel Brussels, 2005. ERDEMİR, F.; “Sağlıklı Yaşlı ve Yaşlılıkta Yaşam Kalitesinin Önemi”, I. Usulas Geriatri Kongresi Kongre Kitabı, Türk Geriatri Vakfı, Ankara, 2002. GIDDENS, A.; Sosyoloji, Çev. H. Özel, C. Güzel, Ankara: Ayraç Yayınevi, 2000. İş ve Hayat 98 GÖRGÜLÜ, Ü., AKYAR, İ., AKDEMİR, N., KAPUCU, S.; “Dünyada ve Ülkemizde Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar”, Türk Fiz Rehabilitasyon Dergisi, 2010. HERMANN, P., “Empowerment: The Core of Social Quality” European Journal of Social Quality Vol: 5, Issue: 1-2 HIGUICHI, K.; “Women in an ageing society”, In Added Years of Life in Asia: Current Situation and Future Challenges”, Asian Population Studies Series, Bangkhok: Economic Commission for Asia and the Pasific, 1996. HUTCHENS, R.M.; “Employer Survey, Employer Policies, and Future Demand for Older Workers, Prepared for a Roundtable on the Demand for Older Workers, Sponsored by the Retirement Research Consortium, The Brookings Institution, March, 2001. HUTCHISON, T. / MORRISON, P./ MIKHAILOVIC, K, “A Review of The Liteature on Active Ageing” Prepared for The Australian Goverment Department of Healht and Ageing by The Healthpoet Research Centre for Health Promotion, September, 2006. ILO ; World Employment and Social Outlook 2016: Trends for youth, Geneva: ILO, 2016. İÇLİ, Gönül; “Huzurevinde Kalan Yaşlılar Üzerine Bir Araştırma”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Sosyoloji Derneği, Türkiye, 2004. JOHNSON, P., C. E. Zimmerman; “Labor Markets in an Ageing Europe”, Cambridge, Cambridge University Press, 1993. KARAMAN, A. “Sürdürülebilir Çevre Kavramı Çerçevesinde Ekolojik Planlama Yaklaşımı Bir Yöntem”, MSÜ Mimarlık Fakültesi Şehir Bölge Planlama Bölümü Kentsel Tarıma Ekolojik Yaklaşım Sempozyumu, MSÜ, 12-13 Mayıs 1994. KINSELLA, K., GIST, Y.J.; “Older Workers, Retirement and Pensions: A Comperative International Chartbook”, United States Bureau of the Census, Washington D.C., 1995. KINSELLA, K., PHILIPS, D.D.; “Global Ageing: The Challenge of Success”, Population Bureau, Population Bulletin, Vol. 60, No: 1, 2005. KONGAR, Emre; Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1981. KOÇ, İ.,ERYURT, M. A., ADALI, T. ve SEÇKİNER, P. (2010).Türkiye’nin Demografik Dönüşümü. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı, DPT ve TÜBİTAK. Yaşlılık, Yaşlanan Nüfus ve Sosyal Politika 99 KONAK, A., ÇİĞDEM, Y.; “Yaşlılık Olgusu: Sivas Huzurevi Örneği”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Mayıs 2005, C. 29, No. 1. KORAY, M., TOPÇUOĞLU, A.; Sosyal Politika, Bursa: Ezgi Kitabevi, 1995. LEFEBVRE, M., “Population Ageing and Consumption Demand in Belgium”, CREPP-University of Liege,2006. Mooney, L. A., Knox, D. ve Schact, C. ,Unserstanding Social Problems, 9th edition, Stamford, Cengage Learning,2014. NEWMAN, P., KENWORTHY, J, “Sustainability and Cities”, Cercoming Aıtomibile Dependence, Island Pres, Washington D.C.-1999. MURAT, S.; Bütünleşme Sürecinde Türkiye ve AB’nin Karşılaştırmalı Sosyal Yapısı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2000. OKTİK, N.; Huzurevinde Yaşam ve Yaşam Kalitesi, Muğla Örneği, Muğla Üniversitesi Yayını, Muğla, 2004. ONAT, Ü.; “Sosyal Politikalar Açısından Yaşlılık”, Yeşim Gökçe Kutsal, Geriatri Kitabı, H.Ü. Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, Ankara, 2002. ÖNAL, A.E.; Geratoloji Demografik Özellikler Epidemiyolojik Ölçütler, İstanbul Tıp Fakültesi, HSADD, 2006. ÖZ, F., “Yaşlılıkta Psikososyal Özellikler”, Sosyal Hizmetler Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 9, 1999. ÖZTOP, H.; “Yaşlı Kadınların Ekonomik ve Psiko Sosyal Sorunları, Türk Geriatri Dergisi, 2006. POWELL, L.J.; Aging and Familiy Policy: A Sociological Excursion, Journal of Sociology and Sociowelfere, June, 2005. SEYHUN, Ömer K.; “AB’ndeki Demografik Dönüşümün Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Üyeliği Çerçevesinde İşgücü Piyasalarına Yansıması, TCMB Uzmanlık Tezi, TCMB Dış İlişkiler Gen. Md. Yayınları, Ankara, 2006. SEYYAR, A.; Sosyal Siyaset Terimleri, Ansiklopedik Sözlük, 1. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2002. SEYYAR, A.; Teorik ve Pratik Boyutlarıyla Sosyal Bakım, Ankara: SHÇEK Yayınları, 2004. SEYYAR, A.; Sosyal Güvenlik Terimleri, İstanbul: Papatya Yayıncılık, 2005. İş ve Hayat 100 SEZGİN, G.; “Yaşlılık, Yaşlanmaya Hazırlık”, Sosyal Hizmetler Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 10, 1999. TAMIRISA, N.T., H. FORUGEE; Macroeconomic Effects and Policy Challenges of Population Agening, IMF Working Paper, 2006. TOSUN, M.S.; Global Aging and Migration; A Political Economy Perspective College of Business and Economics, West Virginia University, 2002. TOURAINE, A., Return o the Actor Social Theory in Post Industrial Society, Minesota Press, Minesota, 2004. TUFAN, İsmail; Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık, Aykırı Yayıncılık, İstanbul, 2002. TÜİK, 2007 Yılı İşgücü İstatistikleri, 2007. UĞURLU, M., BURYAN, T., ÇAKIR, B., KAPLAN, Y., EKŞİ, A:, SOYLU, M.; Yaşlılık ve Beslenme, Burgaz Matbaası, Ankara, 2005. UN, DESA; World Population to 2300, ST/ESA/SER.A/236, New-York, 2004. UN, World Population Ageing, 2009, ESA/P/WP/212/ December 2009, New- York. UN; International Plan of Action of Agening, Madrid, 2002. UN; World Population Ageing, 2015, http://www.un.org/en/development/ desa/population/publications/pdf/ageing/WPA2015_Report.pdf (Erişim Tarihi: 25.11.2016). ÜNER, S., ERGÖÇMEN B; Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1999, Ankara: H. Ü. Nüfus Etütleri Enstitüsü ve Macro International Inc., 1999. PALMORE,E.B., Ageism : Negative and Positive ,Springer Publication, NewYork,1999. WAGNER, Peter; Modernliğin Sosyolojisi, Çev. M. Küçük, Sarmal Yayınevi, İstanbul, 1996. WALKER, A., “A Strategy for Active Ageing” International Social Security Review, Vol: 55, Issue 1, Jan-March-2002. WALKER, Alan, “The Social Quality Approach, Bridding Asio and Europe” Development and Society, Vol: 38, No: 2 Dec-2009. WEEKS, John R.; “Population Ageing”, Encyclopedia of Aging, (Vol: 3), Eds. Ekert, Tomphson and Gale, USA, 2002. WHO, Active Ageing, “A Policy Framework”, WHO/NMH/NPH/02.8, Second UN World Assembly on Ageing, Madrid, Spain - April 2002.