KİNDE KABİLESİ VE İSLÂM’A GİRİŞİ (HZ. EBÛ BEKR DÖNEMİ SONUNA KADAR)

Yıl 2018, Sayı: 4, 39 - 62, 30.12.2018

İsmail Tanrıverdi

Öz

ÖZ

Güney Arabistan kökenli bir kabîle olan Kinde, III. yüzyıldan itibaren
Kuzey ve Orta Arabistan’a göç etmiş V. yüzyılın ortalarında ise, Himyerîlere
bağlı olarak Hucr b. ‘Amr liderliğinde Necid dolaylarında bir devlet kurmuştur.
Kinde devleti, daha çok Sâsânîlerle iyi ilişkiler kurarak varlığını korumakla
birlikte Bizans ve Sâsânîler arasında kurdukları denge politikası sayesinde
varlıklarını devam ettirmişlerdir. VI. yüzyılın başlarında Hâris b. ‘Amr
liderliğinde en parlak dönemini yaşayan Kinde devleti, Hâris’in ölümü üzerine
oğulları arasında çıkan çatışmaların sonunda parçalanmış ve bir daha devlet
kuramamışlardır. Hz. Peygamber, Mekke döneminde ticaret için gelen Kinde
kabilesine mensup bazı grupları İslâm’a davet etmiş; ancak olumlu cevap
alamamıştı. Hicretin 10. senesinde Kinde kabilesini temsil eden bir heyet Eş‘as
b. Kays’ın liderliğinde Medine’ye gelmiş, Hz. Peygamberle görüşmüş ve
İslâmiyet’i kabul etmiştir. Bu görüşme esnasında Hz. Peygamber Eş‘as b. Kays’ın
kız kardeşiyle nişanlanmış ancak Hz. Peygamberin vefatı üzerine evlilik
gerçekleşmemiştir. Hz. Ebû Bekr Halife olunca Kinde kabilesi zekât meselesinden
dolayı merkezi otoriteye karşı ayaklanmıştır. Kindeliler bu isyan hareketinde
Hz. Ebû Bekr’in gönderdiği ordulara karşı fazla direnemeyip teslim olmuştur.
Tutsak edilen Kindelilerden bir grup, liderleri Eş‘as’la birlikte Medine’ye
getirildiler. Burada durumunu zekice savunan Eş‘as ve beraberindekiler Hz. Ebû
Bekir tarafından serbest bırakılmıştır. Eş‘as bu olaydan sonra Hz. Ebû Bekr’in
kız kardeşi Ümmü Ferve’yle evlenmiş bu yolla Kinde kabilesiyle merkezi hükümet
arasındaki bağların güçlenmesini sağlamıştır.  

Anahtar Kelimeler

Kinde, Hadramut, Eş‘as b. Kays, Kabile, Ridde

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Algül, Hüseyin. “Hadramut”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi.15: 65-68. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.Arı, Mehmet Salih. Hz. Ebû Bekir ve Ridde Savaşları. İstanbul: Beyan Yayınları, 1996.el-Belâzurî, Ebu’l-Abbâs Ahmed b. Yahyâ (279/892). Ensâbu’l-Eşrâf. Thk. Muhammed Hamîdullah. Kahire: ts. -Futûhu’l-Buldân. Trc. Mustafa Fayda. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002.el-Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail (256/870). Et-Tarihu’l-Kebîr. Kahire: ts. - et-Tarihu’s-Sağîr. Thk. Mahmud İbrahim Zâyide. Beyrut: 1406/1986.el-Câbirî, Muhammed Âbid. Arap-İslâm Siyasal Aklı. Trc. Vecdi Akyüz. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2001.Cevâd Ali. el-Mufassal fî Târîhi’l-‘Arab Kable’l-İslâm. Beyrut: (Bağdat Üniversitesi), 1969. Çağatay, Neşet. İslâm Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1993.-İslâm Öncesi Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı. Ankara: AÜİF Yayınları, ts. Çelebi, Ahmet. Örnek Halîfeler Dönemi. Trc. Hasan Fehmi Ulus. İstanbul Seriyye Yayınları, 1997.Çubukçu, Asri. “Eş‘as b. Kays”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11: 456. İstanbul: TDV Yayınları, 1995. ed-Dimaşkî, Muhammed b. Salih (972/1536). Subul el-Hudâ ve’r-Reşâd fî Sîreti Hayri’l-‘İbâd/Peygamber Külliyâtı. Trc. Hüseyin Kaya. İstanbul: Ocak Yayınları, 2006.ed-Dîneverî, Ebû Hanîfe Ahmed b. Dâvud (282/895). el-Ahbâru’t-Tıvâl. Thk. Abdulmun’im ‘Âmir. Kahire: 1960.Durî, A. Aziz. İlk Dönem İslâm Tarihi. Trc. Hayrettin Yücesoy. İstanbul: Endülüs Yayınları, 1991.el-Emîn, Seyyid Muhsin. A‘yânu’ş-Şî‘â. Thk. Hasan el-Emîn. Beyrut: 1403/1983.el-Fârûkî, İsmail Râci- Lâmia, Luis. İslâm Kültür Atlası. Trc. Mustafa Okan Kibaroğlu, Zerrin Kibaroğlu. İstanbul: İnkılab Yayınları, 1999.Fayda, Mustafa. İslâmiyet’in Güney Arabistan’a Yayılışı. Ankara: 1982. Halîfe b. Hayyât, Ebû ‘Amr (240/854). Tarîhu Halîfe b. Hayyât. Thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: 1414/1993. -Tabakâtu’l-Halîfe. Thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: 1414/1993.İbn ‘Abdi’l-Berr, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdullah b. Muhammed (463/1071). el- İsti‘âb fî Ma‘rifeti’l-Ashâb. Kahire: ts.İbn ‘Abd Rabbih, Ebû ‘Umer Ahmed b. Muhammed el- Endelusî (327/939). el-‘İkdu’l-Ferîd. Thk. Ahmed Emîn, Ahmed ez-Zeyn, İbrahim el-Ebyârî. Kahire: 1389/1969.İbn ‘Asâkîr, Ebî’l-Kâsım Ali b. Hasan (571/1174). Târîhu Dımeşk. Thk. Ali Şîrî. Beyrut: 1419/1998.İbn A‘sem el-Kûfî, Ebû Muhammed Ahmed (314/962). el-Futûh. Beyrut: 1406/1986.İbn Ebi’l-Hadîd (655/1257). Şerhu Nehci’l-Belâğa. Thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. Beyrut: 1385/1965.İbnu’l-Esîr, ‘İzzuddîn Ebu’l-Hasan Ali b. Ebî’l-Kerem Muhammed (630/ 1232). el-Kâmil fi’t-Târîh. Beyrut: 1399/1979; (Trc. Ahmet Ağırakça vd. İstanbul: Bahar Yayınları, 1986). -Usdu’l-Ğâbe fî Ma‘rifeti’s-Sahâbe. Beyrut: ts.İbn Habîb, Ebû Ca’fer Muhammed b. Habîb (245/859). Kitâbu’l-Muhabber. Nşr. Ilse Lichtenstadter, Muhammed Hamîdullah. Beyrut: ts.İbn Hacer, Ahmet b. Ali el- ‘Âskalânî (852/ 1448). el-İsâbe fî Temyîzi’s-Sahâbe. Beyrut: 1328. -et-Tehzîbu’t-Tehzîb. Beyrut: 1404/1984. -et-Takrîbu’t-Tehzîb. Beyrut: 1415/1995.İbn Haldûn, Abdurrahman (808/1406). Târîhu İbn Haldûn. Beyrut: ts.İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Said el-Endelusî (456/1064). Cemheretu Ensâbi’l-‘Arab. Thk. Abdusselam Muhammed Harun. Kahire: ts.İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik (218/ 883). Sîretu’n-Nebeviyye. Thk. Mustafa es-Sekâ, İbrahim el-İbyâri, Abdu’l-hâfiz Çelebî. Beyrut: 1421.İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmâil (774/1372). Sîretu’n-Nebeviyye. Thk. Mustafa Abdu’l-Vâhid. Beyrut: 1411/1991. -el-Bidâye ve’n-Nihâye. Thk. Ali Şîrî. B.y. 1408/1988.İbn Sa‘d, Ebû Abdullah Muhammed (230/844). et-Tabakâtu’l-Kübrâ. Thk. Muhammed Abdu’l-Kâdir Atâ. Beyrut: 1418/1997.İbn Seyyidi’n-Nas, Muhammed b. Abdullah b. Yahya (734/1332). ‘Uyûni’l-Eser fî Fununi’l-Meğâzî ve’ş-Şemâil ve’s-Siyer. Beyrut: 1406/1986.İbn Şebbe, Ebû Zeyd Ömer en-Numeyrî el-Basrî (262/876). Kitâbu Târîhi’l-Medineti’l-Munevvera. Kum: 1410/1985.Kehhâle, Ömer Rıza. Mu‘cemu Kabâili’l-‘Arab. Beyrut: 1402/1982. Krenkow, F. “Kinde”. İslam Ansiklopedisi. 6: 812. İstanbul: Milli Eğitim Yayınları, 1979.Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “Kinde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26: 37. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.Lapidus, Ira M. İslâm Toplumları Tarihi (Hz. Muhammed’ten 19. Yüzyıla kadar). Trc. Yasin Aktay. İstanbul: 2002.Lewis, Bernard. Tarihte Araplar. Trc. Hakkı Dursun Yıldız. İstanbul: Anka Yayınları, 2000.Mehrân, Muhammed Beyyûmî. Târîhu’l-‘Arabi’l-Kadîm. (İskenderiye Üniversitesi), b.y. 1400/ 1980.el-Mizzî, Yusuf b. ez-Zekî Cemâleddin Ebu’l-Haccac (742/1341). Tehzîbu’l-Kemâl fi Esmâi’r- Ricâl. Thk. Beşşâr ‘Avâr Ma‘ruf. Beyrut: 1406/1985.Söylemez, M. Mahfuz. Bedevîlikten Hadârîliğe Kûfe. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2001.Şulul, Kasım. Hz. Peygamber Devri Kronolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 2003.et-Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr (310/922). Târîhu’l-Umem ve’l- Mulûk. Leiden: 1879. -el-Müntehâb min Zeyli’l-Muzîl. Beyrut: 1358/1939.el-Vâkıdî, Muhammed b. Ömer b. Vâkid (207/822). Kitâbu’r-Ridde. Thk. Mahmud Abdullah Ebu’l-Hayr. Umman: ts. -Kitâbü’l-Meğâzî. Thk. Marsden Jones. London: 1966.el-Ya‘kûbî, Ahmed b. Ebî Abdullah b. Ca‘fer b. Vehb (284/897). Târîhu’l-Ya‘kûbî. Beyrut: 1423/2002.Yâkût, Şihâbuddîn Ebû Abdullah Yâkût b. Abdullah el-Hamevî (626/1229). Mu‘cemü’l-Büldân. Beyrut: 1977.ez-Zehebî, Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman (748/1348). Siyeru A‘lâmi’n-Nubelâ. Thk. Şu’ayb el-Arnavut. Beyrut: 1413/1993.- Tarîhu’l-İslâm. Beyrut: 1405/1985.Zeydân, Corci. el-‘Arabu Kable’l-İslâm. Beyrut: ts.ez-Zirikli, Hayreddin. el-A‘lamu’l-Esmâi’r-Ricâl ve’n-Nisâ mine’l-‘Arab ve’l-Musta‘rebîn ve’l-Musteşrikîn. Kahire: 1959.