TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNİN GELİŞİMİNDE ENTELİJANSİYANIN ROLÜ: RUSYA TÜRKLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 19, 17.02.2023

Semih Bilgiç

Öz

Entelijansiyanın milliyetçiliğin gelişimindeki katkıları çeşitli araştırmacılar tarafından sorunsallaştırılmıştır. Milliyetçiliğin millet oluşumunu öncelediği perspektifinden hareket edildiğinde; özellikle kültürel, idari, bürokratik dahil pek çok alanda entelektüellerin bir şekilde milliyetçiliğe dinamizm kazandırdıkları, onun pratik edilmesini sağladıkları, öncü faaliyetlerde bulundukları görülür. Rusya Türk entelektüelleri de spesifik olarak Türk milliyetçiliğine katkı sunmuş, çeşitli faaliyetlerde bulunmuştur. Bu çalışmada milliyetçilik teorileri aktarıldıktan sonra Türk milliyetçiliğinin, özelde de Kemalist milliyetçiliğin gelişiminde Rusya Türklerinin katkıları değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Milliyetçilik, Türk Milliyetçiliği, Entelijansiya, Milliyetçilik Teorileri

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Akman, A. (2002), Milliyetçilik Kuramında Etnik/Sivil Milliyetçilik Karşıtlığı, İçinde, T. Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Andaç, E (2009), Transnational Ideologies and State Building: The Ottoman Empire in Transition, İçinde, Diane E. Davis ve J. Go (Ed.), Political Power and Social Theory, Bingley: Emerald Group Publishing Limited.
• Anderson, B. (2004), Hayali Cemaatler, (Çev.: İskender Savaşır), İstanbul: Metis Yayınları.
• Arai, M. (2003), Jön Türk Dönemi Milliyetçiliği, (Çev.: Tansel Demirel), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Boyer, D. ve Lomnitz C. (2005), Intellectuals and Nationalism: Anthropological Engagements, Annu. Rev. Anthropol., 34, 105–120.
• Coşar, S. (1997), Ahmet Ağaoğlu: Türk Liberalizminin Açmazlarına Bir Giriş, Toplum ve Bilim, 74, 155-175
• Coşar, S. (2002), Ahmet Ağaoğlu, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce:Liberalizm, İstanbul: İletişim Yayınları
• Erimtan, C. (2008), Hittites, Ottomans and Turks: Ağaoğlu Ahmdet Bey and the Kemalist Construction of Turkish Nationhood in Anatolia, Anatolian Studies, (58), 141-171.
• Feyzioğlu, T. (2004), Atatürk ve Milliyetçilik, Atatürkçü Düşünce El Kitabı, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
• Georgeon, F. (2005), Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri 1876-1935, (Çev: Alev Er), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Hanioğlu, Ş. (1985), "Türkçülük", Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, İstanbul, C: V, 1395-1396.
• Hroch, M. (2011), Avrupa’da Milli Uyanış, (Çev.: Ayşe Özdemir), İstanbul: İletişim Yayınları.
• İnan, A. (1988), Medenî Bilgiler ve M. Kemâl Atatürk’ün El Yazıları, Ankara: T.T.K. Yayını.
• Kat, G. (2010), Cumhuriyet Döneminde Yusuf Akçura, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
• Khalid, A. (1998), The Politics of Muslim Cultural Reform: Jadidism in Central Asia, Berkeley: University of California Press.
• Koçak, C. (2002), Kemalist Milliyetçiliğin Bulanık Suları, İçinde, T. Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Landau, Jacob M. (1999), Pantürkizm, (Çev.: Mesut Akın), İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Legge, J.D. (1988), Intellectuals and Nationalism In Indonesia: A Study of the Following Recruited by Sutan Sjahrir in Occupation Jakarta, Cornell Modern Indonesia Project Monograph Series. Ithaca: Cornell University.
• Oğuz, A. (2006), Rusya Türklerinin Türk Milliyetçiliğiyle İlişkileri, Doğu Batı, 38, 109-123.
• Soysal, G. (2002a), Rusya Kökenli Aydınların Cumhuriyet Dönemi Türk Milliyetçiliğinin İnşasına Katkısı, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Soysal, G. (2002b), Zeki Velidi Togan, İçinde, T. Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Taşkın, Y. (2002), Sadri Maksudi Arsal, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Milliyetçilik, İstanbul:İletişim Yayınları.
• Topsakal, T. (2018), Rusya Türklerinin ve Müslümanlarının Milli ve Medeni Bilinçlenmelerinde Tercüman Gazetesinin Rolü, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (2), 398-413.
• Ünsal, A. (1981), Ataturk's Reforms: Realization of an Utopia by a Realist, Seminer On Nehru and Ataturk, The Turkish Yearbook:New Delhi.
• Yemelianova, Galina M. (1997), The National Identity of The Volga Tatars at the Turn of the 19th Century: Tatarism, Turkism and Islam, Central Asian Survey, 16 (4), 543-572.