Mardin’de Yaşayan Yetişkinlerin Tarihi ve Kültürel Mirasa İlişkin Bilinçlilik Durumu

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 13 - 23, 27.12.2017

Selma Çoban

Öz

Bu araştırma Mardin’de yaşayan yetişkinlerin tarihi ve kültürel
miraslarını tanıma, tanıtma ve koruma yönündeki bilinçlilik durumunun
saptanması amacıyla yapılmıştır. Araştırma tarama modelinde
gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Mardin’de yaşayan,  18 yaş ve üstü yetişkinler oluşturmaktadır.
Bu evren içinden amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenen 332 yetişkin üzerinde
çalışılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, betimsel istatistiğin frekans (f) ve
yüzde (%) tekniklerinden yararlanılmıştır. Anlamlılık testi için Ki-kare
tekniği uygulanmıştır. Mardin’in tarihi ve kültürel mirası konusunda, erkekler,
kadınlara göre daha çok bilgi sahibidir. Mardin’deki yaşam süresi arttıkça,
Mardin’de yaşama isteği de artmaktadır. Mardin’de yaşama isteği, erkeklerde,
kadınlara; yaşlılarda, gençlere; eğitim düzeyi düşük olanlarda, yüksek olanlara
göre daha fazladır. Mardin’de bugün İslam, Hıristiyan ve Zerdüşt dinlerine mensup,
Türk, Kürt, Arap, Süryani, Ermeni ve Zaza gibi etnik kökene sahip yurttaşlar
bir arada yaşamaktadır. Mardin’in taş yapı sanatında ve mimarisinde;  Süryaniler, Osmanlı, Arap ve Türklere göre
daha etkili olmuşlardır. Mardin’in tarihi yerlerini erkekler kadınlardan daha
fazla bilmekte, aynı zamanda daha fazla gezip, görmektedir. Eğitim düzeyi
yükseldikçe, Mardin’in tarihi yerlerini gezmeden önce tarihleri hakkında bilgi
edinme oranı artmaktadır. Katılımcıların, çocuklarını ve bölgeyi tanımayan konukları
geldiğinde, müzelere ve tarihi mekânlara götürme durumu; yaş, eğitim düzeyi ve
Mardin’de geçen yaşam süresi yükseldikçe artmaktadır. Yetişkinlerin, tarihi ve
kültürel değerleri koruma ile ilgili yasa, yönetmelik benzeri mevzuatlar ve
yaptırım güçleri hakkındaki bilgileri sınırlıdır. Mardin’deki eski yapıların
üstüne yapılan yeni binaların yıkılmasını en az 58 yaş ve üstü grup ile okuryazar
olmayan grup istemektedir. Araştırmaya katılanların çok büyük bir çoğunluğu,
Mardin’in tarihi ve kültürel değerlerinin atalarından kendilerine kalmış ortak
bir insanlık mirası olduğu ve bu değerleri koruma görevleri bulunduğu
görüşündedir.

Anahtar Kelimeler

Tarihi ve Kültürel Miras, Eğitim, Öğretim, Yetişkin Eğitimi

Consciousness of The Adults Living in Mardin Concerning The Historical and Cultural Heritaget

Öz

This study has been done in an attempt to determine the state of consciousness towards getting to know, introduce and protect the historical and cultural heritage of the adults living in Mardin. In this study screening model has been used. Target population of the study is constituted by the adults above 18 years of age and over. Within that population the study has been done on 332 adults who determined by using the targeted sampling method. The frequency (f) and percent (%) techniques has been used for the data analysis. While testing the significance chi-square technique is used. On the subject of historical and cultural heritage of Mardin, the men have more information than the women. As the length of life getting increasingly longer, accordingly desire to live in Mardin also increases. Desire to live in Mardin is higher in men than women, older than young, low educated persons than high educated persons. Today, the citizens whose religions are Muslim, Christian and Zoroaster and whose ethnic origins such as Turk, Kurd, Arab, Assyrian, Armenian, Zaza are still living together. The Assyrians have been more influenced on the art of stone structure and architecture of Mardin than Ottomans, Arabs and Turks. The men know the historical sites more than women and at the same time men travel and visit more than women. As the education level getting increased, the rate of learning the information on the history of historical places of Mardin than visiting the historical sites. The rate of respondents whose taking their children or their nonresident visitors to the museums and historical sites are increased as the age, education level and length of living in Mardin getting higher. The adults’ information on the laws, regulations and similar legislations and sanctions concerning the historical and cultural sites are limited. At least age of 58 and over and illiterate group desire to destroy the new buildings that was build over the old structures in Mardin. The most part of the respondents who joined the study have the opinion that the historical and cultural values of Mardin are the common human heritage inherited from their ancestors and protecting those values is their mission.

Anahtar Kelimeler

Historical and Cultural Heritage, Education, Teaching, Adult Education

Kaynakça

• Abdüsselam Efendi, (2007), Mardin Tarihi, Derleyen: Hüseyin H. Güneş, Mardin Tarihi İhtisas Kütüphanesi, İstanbul.
• Aliyeva, M. (2007), Makalelerle Mardin, “Mardin ve Çevresini İçine Alan: Türk Devletleri Tarihi”, (haz.)İbrahim Özçoşar, İmak Yayınevi, İstanbul.
• Altunya, N. (2009), “Eğitim Hakkı ve Yetişkin Eğitimi”, M. Uysal ve A. Yıldız (Derleyenler), Yetişkin Eğitimi, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
• Aydın, H. (2002), Mardin’in Tarihi, Kendi Yayını, Mardin.
• Balcı, A. (2010), Sosyal Bilimlerde Araştırma, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Bilgiç, E. (1977), “Milli Kültür Anlayışı”, Milli Kültür Dergisi, Cilt:1, Sayı:1.
• Bilir, M. (2004), Çağdaş Yetişkin Eğitimi Liderlerinden Eduard Lindeman (1885-1953) Yaşamı, Eğitim Görüşü ve Hizmetleri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt:37, Sayı:2, Ankara.
• Celep, C. (1995), Halk Eğitimi: Kavramlar, İlkeler, Yöntemler, Teknikler, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Dolapönü, H. (1972), Tarihte Mardin, Deyrulzafaran Manastırı Yayınları, İstanbul.
• Duman, A. (2007), Yetişkinler Eğitimi, Ütopya Yayınevi, Ankara.
• Erdem, İ. (2006), “Mardin’de Akkoyunlu Mirası”, I. Uluslararası Mardin Tarihi Sempozyumu, Ed. İ. Özcoşar- H.H. Güneş, İstanbul.
• http://www.unesco.org/baltics/Riga_final_report.html (Erişim tarihi:25.01.2013)
• Keleş, R. ve Hamamcı, C. (1997), Çevrebilim, İmge Yayınevi, Ankara.
• Kiper, P. (2004), Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Tarihsel-Kültürel Değerlerinin Korunması-Türkiye Bodrum Örneği, Doktora Tezi, Ankara.
• Knowles, M. (1996), Yetişkin Öğrenenler Göz Ardı Edilen Bir Kesim, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Madran, E. (2009), Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunması ve Onarımına İlişkin Temel Bilgiler, Mimarlar Odası Antalya Şubesi Yayınları 12/4, Antalya.
• Okçabol, R. (2006), Halk Eğitimi (Yetişkin Eğitimi), Ütopya Yayınevi, Ankara.
• Onur, B. (2011), Gelişim Psikolojisi, İmge Kitapevi, Ankara.
• …………(2006), I. Uluslararası Mardin Tarihi Sempozyumu, 26-28 Mayıs, Mardin.
• …………(2012), I. Uluslararası Süryani Sempozyumu, 20-22 Nisan, Mardin.
• …………(2002), İnanç ve Kültür Turizmi Sempozyumu, Mardin.
• …………(2004), İnanç ve Kültür Turizmi Sempozyumu, Mardin.
• …………(2006), İnanç ve Kültür Turizmi Sempozyumu, Mardin.
• …………(2010), İnanç ve Kültür Turizmi Sempozyumu, Mardin.
• …………(2013), İnanç ve Kültür Turizmi Sempozyumu, 21 Eylül, Mardin.
• Sarı, E. (2010), Kültür-Kimlik-Politika Mardin’de Kültürlerarasılık, İletişim Yayınları, İstanbul.
• www.mardin.gov.tr (Erişim tarihi:25.08.2013)
• www.mardin.bel.tr (Erişim tarihi:08.11.2013)
• www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi:18.12.2013)
• Yeter, E. (2008), Kentsel Gelişme ve Kültür Değerleri, İstanbul.