Erciş'te Bicek Geleneği ve Bicek Manileri

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 37 - 42, 27.12.2017

İsmail Abalı

Öz

Hangi inanç sistemine dâhil olursa olsun insanoğlu, sürekli kaderini değiştirmeye çalışmış ve bununla ilgili tarih boyunca birçok uygulama geliştirmiştir. Din, tarihsel geçmiş, coğrafya, ortak bilinç, etnik köken ve toplumsal yapı gibi pek çok etmene bağlı olarak çeşitlenen bu uygulamalar; geçiş törenleri, dini törenler, kutlamalar ve bayramlar gibi sosyal ortamlarda da tezahür edebilmektedir. Kaderi değiştirme olgusu bağlamında ele alabileceğimiz bu uygulamalardan biri olan “baht açma” pratiklerinin bir kısmı da Hıdrellez bayramında ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, geleneksel adı “Bicek” olan ve Erciş yöresinde canlı bir şekilde yaşayan kısmet açma uygulamalarının tespit edilmesidir. Öncelikle Erciş’in genel yönlerinin tanıtıldığı ve folkloru ile ilgili bilgilerin verildiği bu çalışmada, ayrıca, tarafımızca yöre halkından derlenen “Bicek” geleneği daha önce yapılmış araştırmalarla karşılaştırılmış ve kaynak kişilerden tespit edilen Bicek manileri, yöre ağzıyla aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

erciş, bicek geleneği, hıdrellez, halk inanışları, mani

Bicek Tradition and The Bicek Manis in Erciş

Öz

Whatever a belief system involves, mankind has always tried to change its fate and has developed many practices throughout history. These practices vary depending on many factors such as religion, historical background, geography, common consciousness, ethnicity and social structure; and can occur at passion ceremonies, religious ceremonies, celebrations and festivals. The practice of "unlocking", a practice that we can consider in the context of the destiny changing phenomenon, also occurs in the Hıdrellez festival. The aim of this study is to determine the unlocking applications that have the traditional name "Bicek" and live in Erciş region alive. In this study where the general aspects of Erciş are introduced and the information about folklore will be given, the "Bicek" tradition, which is compiled by the local people, will be compared with the previous researches and the Bicek manis with local accent.

Anahtar Kelimeler

Erciş, Bicek tradition, Mani, Hıdrellez, Folk believes

Kaynakça

• ALBAYRAK, Erol. (2006). Erciş’te Eski Türk İnançlarının İzleri, Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış YL Tezi. ARAS, Enver. (2002). “Türklerde Hıdrellez Geleneği”, Milli Folklor, Yıl: 14, S. 54, 39-54. GÜNGÖR, Kemal. (1956). “Anadolu’da Hızır Geleneği ve Hıdrellez Törenlerine Dair Bir İnceleme”, Türk Etnografya Dergisi, S. I, 56-72. KOŞAR, Selahattin. (2008). Dünden Bugüne Erciş, Erciş-Van. POYRAZOĞLU, Ahmet. (2009). Derdiyar ile Gülhandan Hikayesi, İstanbul: Bayrak Matbaası. SAKAOĞLU, Saim. & Alptekin, Ali Berat. (2006). Türk Saz Şairleri Antolojisi (14-21. Yüzyıllar), Ankara: Akçağ Yayınları. Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü I. (2009). Ankara: TDK Yayınları. YILMAZ, Erkan. (2016). Erciş Folkloru, Niğde: Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış YL Tezi.