Üniversite Öğrencilerinde Bilişsel Davranışçı Grupla Psikolojik Danışmanın Olumsuz Otomatik Düşünceler ve Fonksiyonel Olmayan Tutumlara Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 9, 24.07.2018

Muhammed Yıldız

Öz

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde bilişsel davranışçı grupla psikolojik danışmanın, olumsuz otomatik düşüncelere ve fonksiyonel olmayan tutumlara etkisi incelenmiştir. Araştırma 2017-2018 eğitim öğretim yılında yapılmıştır. Araştırma Gaziantep’te öğrenim gören üniversite öğrencileriyle yapılmıştır. Öğrencilere Otomatik Düşünceler Ölçeği ve Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmadan önce 115 öğrenciye ölçekler uygulanmıştır. Ölçeklerden en yüksek puan alan 22 öğrenci araştırma için seçilmiştir. Öğrenciler aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları benzer olan iki gruba ayrılmıştır (11 öğrenci deney grubu, 11 öğrenci kontrol grubu). Deney grubuna 6 oturum bilişsel davranışçı grupla psikolojik danışma uygulanmıştır. İstatistiksel analiz olarak Mann Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre üniversite öğrencileriyle yapılan bilişsel davranışçı grupla psikolojik danışma, öğrencilerin olumsuz otomatik düşüncelerini ve fonksiyonel olmayan tutumlarını anlamlı bir biçimde azaltmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilişsel Davranışçı Terapi, Grupla Psikolojik Danışma, Olumsuz Otomatik Düşünceler, Fonksiyonel Olmayan Tutumlar

The Effects of Cognitive Behavioral Group Counseling Among University Students on Negative Automatic Thoughts and Dysfunctional Attitude

Öz

In this study, the effects of cognitive
behavioral groups counseling on negative automatic thoughts and dysfunctional
attitudes in university students were investigated. The research was carried
out in the academic year of 2017-2018. The research was conducted with
university students studying in Gaziantep. Automatic Thoughts Questionnare
Scale and Dysfunctional Attitudes Scale were applied to the students. Before
studying, 115 student scales were applied. 22 students with the highest scores
were selected for the study. Students are divided into two groups with similar
arithmetic mean and standard deviations (11 students experimental group, 11
students control group). Cognitive behavioral groups counseling with 6 sessions
was applied to the experiment group. Mann Whitney U Test and Wilcoxon Signed
Rank Test were used for statistical analysis. According to the results of the
research, cognitive behavioral groups counseling made with the university
students significantly reduced the negative automatic thoughts and
dysfunctional attitudes.

Anahtar Kelimeler

Cognitive Behavioral Therapy, Group Counseling, Negative Automatic Thoughts, Dysfunctional Attitude

Kaynakça

• Aysan, F., Bozkurt, N. (2000). Bir grup üniversite öğrencisinin kullandığı başa çıkma stratejileri ile depresif eğilimleri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 25-38.
• Beck, A.T. (1987). Cognitive models of depression. Journal of Cognitive Psychotherapy, 1, 2-27.
• Beck, A.T. (2001). Bilişsel Terapi: Temel İlkeler ve Ötesi. (Çeviri: N Hisli Şahin). Ankara. Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Beşiroğlu, L. (2014). Obsesif kompulsif bozuklukta fenomenoloji: Tedavi yanıtı için önemli mi? Psikiyatride Güncel, 4(3), 221-229.
• Bilgin, M. (2001). Üniversite öğrencilerinin değerlerinin ve fonksiyonel olmayan tutumlarının bazı değişkenler açısından irdelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(8), 33-69.
• Bonner, R.L., Alexander, R. (1988). Negative life stress, social problem-solving self-appraisal, and hopelessness: Implications for suicide research. Cognitive Therapy and Research, 12(6), 549-556.
• Chang, E.C., Bridewell, W.B. (1998). Irrational beliefs, optimism, pessimism and psychological distress: a preliminary examination of differential effects in a college population. Journal of Clinical Psychology, 54(2), 137-142.
• Clarke, G.N., et al. (1999). Cognitive-behavioral treatment of adolescent depression: Efficacy of acute group treatment and booster sessions. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 38(3), 272-279.
• Coyne, J.C., Lan H. Gotlib. (1983). The role of cognition in depression: A critical appraisal. Psychological Bulletin, 94(3), 472-505.
• Demirci, İ., Erden, S. (2016). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının 8. sınıf öğrencilerinin sınav kaygısına etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 43(43), 67-83.
• Dilbaz, N., Seber, G. (1993). Umutsuzluk kavramı: depresyon ve intiharda önemi. Kriz Dergisi, 1(3), 134-138.
• Hamarta, E., Demirbaş, E. (2009). Lise öğrencilerinin utangaçlık ve benlik saygılarının fonksiyonel olmayan tutumlar açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 239-247.
• Hollon, S.D., Philip C.K. (1980). Cognitive self-statements in depression: Development of an automatic thoughts questionnaire. Cognitive therapy and research, 4(4), 383-395.
• Kağan, S. (2006). Bilişsel davranışçı terapiye dayalı mükemmeliyetçilik eğitiminin sporcuların mükemmeliyetçilik, başarı güdüsü ve başarısızlık korkusuna etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Kalkan, M., Ersanlı, E. (2008). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı evlilik ilişkisini geliştirme programının evli bireylerin evlilik uyumuna etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 963-986.
• Kalkan, M., Ersanlı, E. (2009). The effects of the cognitive-behavioral marriage enrichment program on the dysfimctional attitudes of couples. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 129-135.
• Karagöz, U. (2016). Sigarayı bırakmada varenicline ve varenicline ile birlikte uygulanan bilişsel-davranışçı terapinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Koşe, Ç. (2010). Obsesif kompulsif bozukluğu olan çocuklara uygulanmış olan bilişsel davranışçı terapi, ilaç tedavisi ve kombinasyonunun etkililiklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Özgüven, İ.E. (1992). Üniversite öğrencilerinin sorunları ve baş etme yolları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 5-13.
• Roberts, J.E., Gamble, S.A. (2001). Current mood-state and past depression as predictors of self-esteem and dysfunctional attitudes among adolescents. Personality and Individual Differences, 30, 1023-1037.
• Savaşır, I., Şahin, N. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Savi Çakar, F. (2014). Otomatik düşüncelerin umutsuzluk üzerindeki etkisinin incelenmesi: Benlik saygısının aracılık rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(5), 1-16.
• Seligman, L.D., Thomas H.O. (2011). Cognitive behavioral therapy for anxiety disorders in youth. Child Adolesc Psychiatric Clin N Am, 20(2), 217-238.
• Sertöz, Ö.Ö., Mete, H.E. (2005). Obezite tedavisinde bilişsel davranışçı grup terapisinin kilo verme, yaşam kalitesi ve psikopatolojiye etkileri: Sekiz haftalık izlem, çalışması. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni, 15(3).
• Şahin, N.H., Şahin, N. (1992). Reliability and validity of the Turkish version of the automatic thoughts questionnaire. Journal of Clinic Psychology, 48(3), 334-340.
• Şahin, N.H., Şahin, N. (1992). How dysfunctional are the dysfunctional attitudes in another culture? British Journal of Medical Psychology, 65(1), 17-26.
• Şirin, H., Izgar, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 12(1), 254-266.
• Tok, E.S. (2014). Çocukluk çağı anksiyete bozukluklarında bilişsel davranışçı terapi: Korku Avcısı programının etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Türküm, A.S. (1996). Bilişsel Davranışçı Yaklaşıma Dayalı Grupla Psikolojik Danışmanın Bilişsel Çarpıtmalar ve Kişilerarası Beceriler Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Weissman, A.N., Beck, A.T. (1978). Development and validation of the dysfunctional attitude sclale preliminary investigation. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association. p33, 27-31 March 1978. Toronto, Canada.
• Yıldız, M. (2017a). Ergenlerde Olumsuz Otomatik Düşüncelerin Sosyal Becerilere Etkisi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 45-55.
• Yıldız, M. (2017b). Üniversite öğrencilerinde fonksiyonel olmayan tutumların ve olumsuz otomatik düşüncelerin depresyona etkisi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 1(1), 1-7.
• Yıldız, M., Aslan, M. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Bilişsel Davranışçı Grupla Psikolojik Danışmanın Depresif Belirtilere Etkisi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 38-48.
• Yılmaz, Y., Yılmaz, Y. (2005). Parametrik olmayan testlerin pazarlama alanındaki araştırmalarda kullanımı: 1995-2002 arası yazın taraması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 7(3), 177-199.