Prosody, Rhyme and Style Issues of the Kemal Pasha-zade’s Poems

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 16 - 25, 26.07.2019

Mücahit Kaçar

Öz

Kemal Pasha-zade, one of the important figures of Ottoman history, is also an important poet of Turkish Literature with his famous Turkish works such as Dîvân, Yusuf u Züleyhâ and Tevârih-i Âl-i Osman. Unfortunately, serious research has not been conducted about his poetical aspect. In our doctoral thesis on this subject, we tried to shed light on the direction of poet by considering his poems from different aspects such as verse forms, eloquence, content and stylistic features. In this study, by taking advantage of our doctoral dissertation, we tried to reveal the features of Kemal Pasha-zâde’s poetry in terms of prosody, rhyme and style. In this study, first of all, the historical and modern sources about Kemal Pasha-zâde’s poetry will be pointed out Then the prosody and rhyme characteristics of the poet’s poems will be explained and exemplified in the articles and then the information about the prominent stylistic features of the poet will be given. At the end of this study, the comparison of the provisions given in the sources about the poetry of Kemal Pasha-zâde with our own findings will be included.

Anahtar Kelimeler

Kemal Pasha-zâde, aruz, rhyme, style

Kemal Paşa-zâde’nin Şiirlerinin Aruz, Kafiye ve Üslup Hususiyetleri

Öz

Osmanlı tarihinin önemli
şahsiyetlerinden biri olan Kemal Paşa-zâde, aynı zamanda Dîvân’ı, Yusuf u
Züleyhâ mesnevisi ve Tevârih-i Âl-i Osmân gibi meşhur Türkçe eserleriyle de
Türk Edebiyatı’nın da önemli bir şairidir. Kendisinin şairlik yönü hakkında malesef
ciddi araştırmalar yapılmış değildir. Konuyla ilgili olarak hazırladığımız
doktora tezimizde, kendisinin şiirlerini nazım şekilleri, belagat, muhteva ve
üslup özellikleri gibi farklı yönlerden ele alarak şairlik yönüne ışık tutmaya
çalışmıştık. Bu çalışmamızda da, doktora tezimizden de yararlanarak Kemal
Paşa-zâde’nin şiirinin aruz, kafiye ve üslup özellikleri bakımından sahip
olduğu özellikleri daha belirgin bir şekilde ortaya koymaya çalıştık. Bu çalışmada öncelikle,
tarihî ve modern kaynaklarda Kemal Paşa-zâde’nin şairlik yönü hakkında
söylenenlere işaret edilecektir. Ardında da şairin şiirlerinin aruz ve kafiye
hususiyetleri maddeler halinde izah edilip örneklendirildikten sonra şiirinin
diğer şairlere gore öne çıkan üslup özellikleri hakkında bilgi verilecektir.
Böylece, kendisinin aruz ve kafiye açısından sağlam bir şiire ve söylediklerini
ispatlamaya yönelik bir ifade tarzına sahip olduğu, aynı zamanda diğer şairlere
oranla  redd-i matlaya ve kelime
oyunlarına daha sık başvurduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kemal Paşa-zâde, aruz, kafiye, üslup

Kaynakça

• AKAY, Hasan (1998). Cenab Şehabeddin’nin Şiirler Üzerine Stilistik Bir Araştırma, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• BANARLI, Nihad Sami (1971). İmâle. Resimli Türk Edebiyatı Tarihi Ansiklopedisi, İstanbul: MEB Yay.
• ÇELEBİOĞLU, Âmil (1994). Kanûnî Sultan Süleymân Devri Türk Edebiyâtı, İstanbul.
• ÇINAR, Türkan (2005). Emri Dîvânı’nın Nazım Bilgisi ve Belagat Yönünden İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• DEMİREL, Mustafa (1995). İbn Kemâl Dîvân, İstanbul.
• DEMİREL, Şenel (2004). “Dîvân Şiirinde Redd-i Matla”, Bilig Dergisi, S. 31, s.161-177.
• FÂİK REŞÂD (t.y.) Târih-i Edebiyât-ı Osmâniye, İstanbul.
• HÂMİD VEHBÎ (1301). Meşâhir-i İslâm, İstanbul.
• KAPLAN, Mehmet (1992). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar, C.I, İstanbul.
• KILIÇ, Filiz (2010). Âşık Çelebi Meşâirü’ş-Şuârâ, İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.
• KOCATÜRK, Vasfî Mâhir (1970). Türk Edebiyâtı Tarihi, Ankara.
• KÖPRÜLÜ, Fuad; Şehâbeddin Süleymân (1333). Yeni Osmanlı Târih-i Edebiyâtı, İstanbul.
• KUT, Günay (1978. Sehî Beg: Hişt Bihişt, Cambridge: USA.
• KUTLUK, İbrahim (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şuarâ, Ankara: TTK Basımevi.
• MECDÎ (1269). Hadâiku’ş-Şakâyık, İstanbul.
• SARAÇ, M. A. Yekta (1995). Şeyhülislâm İbni Kemâl: Hayatı, Sanatı, Eserleri ve Bazı Şiirleri, İstanbul: Risâle Yayınları.
• SARAÇ, M.A.Yekta; ÇİÇEKLER, Mustafa (1998). Kemalpaşazâde’nin Kafiye Risâlesi. İÜEF Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. 28, İstanbul, s.445-477.
• SOLMAZ, Süleyman (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin), Ankara.
• TANSEL, F. Abdullah (1953). Muallim Nâci ile Recâizâde Arasındaki Münakaşalar. Türkiyât Mecmuası, C.X, İstanbul.