STEM Eğitimi ve Sınıflardaki Uygulamaları Hakkında Bir Doküman Analizi Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 160 - 172, 16.07.2023

Aykar Tekin Bozkurt , Ali Yıldırım

https://doi.org/10.46628/itbhssj.1298797

Öz

Bu çalışma, günümüz eğitim sistemlerinde önemi giderek artan bir alan haline gelen STEM yaklaşımı hakkında, nitel bir yaklaşım benimsenerek yürütülmüştür. STEM eğitimi ve sınıflardaki uygulamalarına dönük yapılmış ve yayınlanmış lisansüstü tez çalışmaları doküman incelemesine alınmıştır. Bu doğrultuda ‘YÖK-Ulusal Tez Merkezi’ veri tabanında bulunan tezlerin içerisinde tarama yapılmıştır. Bu süreçte, gelişmiş tarama sekmesinin yardımıyla yayınlanmış lisansüstü tezlerin içerisinde ‘STEM ve EĞİTİMİ ve SINIF” anahtar kelimeleri kullanılarak yapılan tarama sonucunda ulaşılan tez sayısı 16 olarak saptanmıştır. Bu tezler (n=16) dosyalanarak çalışmanın veri seti olarak kabul edilmiştir ve belli kriterlere göre incelenmeye alınmıştır. Bu kapsamda ulaşılan tezlere yönelik cevap aranan kriterler; tezlerin lisansüstü eğitim düzeyi, yayınlanma zamanları, tezlerde odaklanılan STEM alanları (ana alanlar), çalışma yöntemleri, kullanılan veri toplama araçları, katılımcı profili, odaklanılan değişkenler ve ulaşılan sonuçlar, şeklinde sıralanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analizler kullanılmıştır. Ayrıca, elde edilen bulguların tablo ve grafikler halinde gösterimi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, STEM alanında incelenen tezlerin çoğunun yüksek lisans seviyesinde olduğu, pek çok farklı üniversite ve bölümde çalışıldığı ve tezlerin 2018 tarihi itibariyle yayın yılı görülmüştür. Buna ek olarak, tezlerin çoğunun fen bilimleri alanında çalışıldığı belirlenmiştir. Bu çalışmanın sonunda, yeni çalışmalarda farklı bilimsel portallar üzerinde taramaların yapılması ve farklı araştırma yöntem ve teknikleri ile gerçekleştirilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

STEM, STEM Eğitimi, Sınıflar

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• ADIGÜZEL, S. (2019) STEM Eğitimi: Mekanik Saat ile 7. Sınıf Enerji Dönüşümleri Konusuna Yönelik Bir Etkinlik, [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• AKARSU, M., AKÇAY, N. O., & ELMAS, R. (2020), STEM Eğitimi Yaklaşımının Özellikleri ve Değerlendirilmesi, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 37, 155-175.
• AKKOYUN, N. M. (2020), STEM Eğitimi Almış Sınıf Öğretmenlerinin Fen Bilimleri Öğretiminde Yaşadıkları Kaygı Düzeyleri ve STEM Temelli Ders Etkinlikleri Hakkındaki Görüşleri, [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• AKKUŞ ÇİFTÇİ, E. (2021), STEM Eğitimi Yaklaşımına Dayalı Hazırlanan Uygulamaların Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademik Başarılarına ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Ağrı: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• AKYILDIZ, V. (2018), Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Öğrencilere Yönelik STEM Eğitimi Öz Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi: İstanbul Aydın Üniversitesi Örneği. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Aydın Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• ALTAŞ, S. (2018), STEM Eğitimi Yaklaşımının Sınıf Öğretmeni Adaylarının Mühendislik Tasarım Süreçlerine, Mühendislik ve Teknoloji Algılarına Etkisinin İncelenmesi, [Yüksek Lisans Tezi, Muş: Muş Alparslan Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• ALTUNEL, M. (2018), STEM Eğitimi ve Türkiye: Fırsatlar ve Riskler, SETA Perspektif, 207, 1-7.
• ASLANTAŞ, İ. A. (2022), Tasarım Temelli FeTeMM Eğitimi Etkinliklerinin 7. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerilerine ve Bilimsel Yaratıcılıklarına Etkisinin İncelenmes, [Yüksek Lisans Tezi, Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• AYDIN-GÜNBATAR, S., & TABAR, V. (2019), Türkiye’de Gerçekleştirilen STEM Araştırmalarının İçerik Analizi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1054-1083. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2019.153
• BALCI, A. (2021). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, Pegem Akademi.
• BİRCAN, M. A. (2019). STEM Eğitimi Etkinliklerinin İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin STEM’e Yönelik Tutumlarına, 21. Yüzyıl Becerilerine ve Matematik Başarılarına Etkisi, [Yüksek Lisans Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E. K., AKGÜN, Ö. E., KARADENİZ, Ş. ve DEMİREL, F. (2008), Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2. Baskı), Pegem Akademi.
• DAŞDEMİR, İ., CENGİZ, E., & AKSOY, G. (2018), Türkiye’de FeTeMM (STEM) Eğitimi Eğilim Araştırması, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1161-1183. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.100
• DEMİRDAĞ, S. (2019), Sınıf Yönetimine Giriş ve Temel Kavramlar, S. Demirdağ (Ed.), Sınıf Yönetimi, (1.Bölüm, ss. 2-19), Nobel yayıncılık.
• DOĞAN, H. (2020), Beşinci Sınıf Fen Bilimleri Dersi Ünitelerinin Bütünleşik STEM Eğitimi Yaklaşımı ile Tasarlanması, Uygulanması ve Değerlendirilmesi, [Doktora Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• EKER, M. (2020), STEM Eğitimi Uygulamalarının 5. Sınıf Öğrencilerinin Fen Motivasyonlarına ve Girişimciliklerine Etkisinin İncelenmesi, [Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• EKMEKÇİ, M. (2022), 5E Öğrenme Modeline Göre Hazırlanmış STEM Eğitimi Etkinliklerinin 7. Sınıf Öğrencilerinin Kuvvet ve Enerji Ünitesindeki Kavramsal Anlamalarına Etkisi, [Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• ERDEM, A. (2019), Fen Bilimleri Öğretmenlerinin ve Beşinci Sınıf Öğrencilerinin STEM Eğitimi Uygulamaları Hakkında Görüşleri, [Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• GONZALEZ, H. B., & KUENZİ, J. J. (2012), Science, Technology, Engineering And Mathematics (STEM) Education. A Primer. Congressional Research Service, Library of Congress.
• GÜNEŞ-VAROL, D. (2020), Tasarım Temelli STEM Eğitimi Etkinliklerinin 7. Sınıf Öğrencilerinde Akademik Başarılara, STEM'e Yönelik Tutumlara ve STEM Meslek İlgisine Olan Etkisinin Belirlenmesi, [Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• GÜRBÜZ, S. & ŞAHİN, F. (2018), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• JUST, J., & SİLLER, H. S. (2022), The Role Of Mathematics İn STEM Secondary Classrooms: A Systematic Literature Review, Education Sciences, 12 (9), 629. https://doi.org/10.3390/educsci12090629
• KIRAL, B. (2020), Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 170-189.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2016), STEM Eğitimi Raporu, (ISBN: 978-975-11-3989-4), Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (YEĞİTEK), http://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf
• ÖZÇELİK, A., & AKGÜNDÜZ, D. (2018). Üstün / Özel Yetenekli Öğrencilerle Yapılan Okul Dışı STEM Eğitiminin Değerlendirilmesi, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 334-351, Doi: 10.24315/trkefd.331579.
• ÖZDEMİR, A. U. (2019), Sınıf öğretmenlerinin FETEMM farkındalıkları ve FETEMM eğitimi uygulamalarına yönelik görüşleri. [Yüksek Lisans Tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• PEHLİVAN, K. & ULUYOL, Ç., (2019), STEM ve eğitimde uygulama örneklerinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23 (3), 848-861. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/907898
• POPA, R. A., & CİASCAİ, L. (2017), Students' Attitude Towards STEM Education. Acta Didactica Napocensia, 10 (4), 55-62.
• SOYSAL, M. T. (2019), 8. Sınıf Fen Bilimleri Dersinde Tematik Sistem Eğitimi: Deprem Örneği. [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• SUNGUR GÜL, K., SAYLAN KIRMIZIGÜL, A., & ATEŞ, H. (2022), Temel Eğitim Ve Ortaöğretimde STEM Eğitimi Üzerine Alan Yazın İncelemesi: Türkiye Örneği, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13 (1), 544-568.
• STOHLMANN, M., MOORE, T. J., & ROEHRİG, G. H. (2012), Considerations for Teaching Integrated STEM Education. Journal of Pre-College Engineering Education Research (J-PEER), 2 (1), 28 – 34, https://doi.org/10.5703/1288284314653
• ŞAPKAN, Ö. (2019), 6. Sınıf Öğrencilerinin Mühendislik ve Mühendis Algılarının Madde ve Isı Ünitesindeki Fetemm Eğitimi Sürecinde İncelenmesi, [Yüksek Lisans Tezi, Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• UZUN, Y. (2022), Fen Bilimleri Dersinde Kullanılan STEM Eğitimi Etkinliklerinin Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin “Aydınlatma ve Ases Teknolojileri” Ünitesindeki Öğrenmelerine Etkisi, [Yüksek Lisans Tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi], YÖK Tez Merkezi.
• YILDIRIM, A. & Şimşek, H. (2006), Sosyal bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.
• YILDIRIM, B. & Selvi, M. (2017), STEM Uygulamaları ve Tam Öğrenmenin Etkileri Üzerine Deneysel Bir Çalışma, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13, 183-210.
• YILDIRIM, P. (2017), Fen, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (STEM) Entegrasyonuna İlişkin Nitel Bir Çalışma, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Fakültesi Dergisi, 35, 31-55.