KEMAL KARPAT’IN OSMANLI MODERNLEŞMESİNE BAKIŞ AÇISI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2024, , 1 - 11, 26.06.2024

Dilara Şensivas

https://doi.org/10.62101/iticudisticaretdergisi.1380010

Öz

Kemal Haşim Karpat, sosyal tarih alanında çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Bir döneme odaklı mikro bir bakış açısıyla değil Osmanlı tarihinin son üç yüzyıllık tarihinin sosyal, iktisadi, askeri ve siyasal dönüşümüne sebep olan toplumsal, ekonomik, siyasi ve kültürel olgularını siyaset bilimi, istatistik, sosyoloji, felsefe, iktisat gibi disiplinlerin yöntem ve bulguları aracıyla makro bir bakış açıyla çalışmalarını sürdürmüştür. Karpat, Osmanlı Devlet’inin 16. yüzyıldan itibaren yaşadığı dönüşümün sebeplerini karşılaştırmalı bir bakış açısıyla analiz etmeye çalışmıştır. Tarihsel olguların sahip olduğu girift ilişkiler ağını çözümleyerek Osmanlı tarihini açık bir şekilde sebep sonuç ilişkisiyle açıklamaktan öte çok katmanlı ifade ve anlatılarla yorumlamaktadır. Kemal Karpat’ın analizleri tarihi olgu ve olaylara çevrenin bakış açısıyla yaklaşan merkezi yönelimli olmayan analizler olarak alan yazında yer almaktadır. Bu çalışmada Karpat’ın modernleşme kavramına ilişkin görüşleri, Osmanlı tarihini dönemlendirmesi, Osmanlı modernleşmesini ele alış ve yorumla biçimi Osmanlı Modernleşmesi ve Osmanlı Devleti’nin Kısa Sosyal Tarihi eserleri temelinde geniş külliyatındaki benzerlikler üzerinden değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kemal Haşim Karpat, Modernleşme, Osmanlı Modernleşmesi

AN EVALUATION ON KEMAL KARPAT'S PERSPECTIVE ON OTTOMAN MODERNIZATION

Öz

Kemal Haşim Karpat has worked in the field of social history. He did not work from a micro perspective focused on a specific period, but from a macro perspective by using the methods and findings of disciplines such as political science, statistics, sociology, philosophy, and economics to analyze the social, economic, political, and cultural phenomena that caused the social, economic, military and political transformation of the last three centuries of Ottoman history. Karpat has tried to analyze the reasons for the transformation of the Ottoman State since the 16th century from a comparative perspective. By analyzing the intricate web of relationships that historical phenomena possess, he interprets Ottoman history not in a straightforward cause-and-effect manner, but through multi-layered expressions and narratives. Kemal Karpat's analyses are included in the literature as non-centrally oriented analyses that approach historical phenomena and events from the perspective of the periphery. In this study, Karpat's views on the concept of modernization, his periodization of Ottoman history, and the way he handles and interprets Ottoman modernization are evaluated through the similarities in his large corpus based on his works Ottoman Modernization and Short Social History of the Ottoman Empire.

Anahtar Kelimeler

Kemal Haşim Karpat, Modernization, Ottoman Modernization

Kaynakça

• Balgamış, A. D., & Arlı, A. (2020). VEFEYÂT, Kemal H. Karpat (1923-2019). Osmanlı Araştırmaları, LV, 343-354.
• Bozpinar, C. (2020). Kemal Karpat ve Osmanlı tarihinin dönemlendirilmesi. Akademik Düşünce Dergisi(2), 17-25.
• İnalcık, H. (2017). Osmanlı ve modern Türkiye. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Karpat, K. H. (1974). The Ottoman state and its place in world history. Leiden: Brill.
• Karpat, K. H. (2002). Studies on Ottoman social and political history. Boston: Brill.
• Karpat, K. H. (2008). Osmanlı Modernleşmesi toplum, kurumsal değişim ve nüfus. (A. Z. Durukan, & K. Durukan, Dü) İstanbul: İmge Kitabevi.
• Karpat, K. H. (2010). Türk demokrasi tarihi sosyal, kültürel, ekonomik temeller. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Karpat, K. H. (2015). Osmanlı tarihinin dönemleri: yapısal bir karşılaştırmalı yaklaşım. K. H. Karpat içinde, Osmanlı ve dünya: Osmanlı devleti ve dünya tarihindeki yeri (T. Küçükcan, Çev.). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Karpat, K. H. (2017). Osmanlı'dan günümüze edebiyat ve toplum. (O. G. Ayas, Çev.) İstanbul: Timaş Yayınları.
• Karpat, K. H. (2019). Osmanlı devleti'nin kısa sosyal tarihi ayanlar bürokrasi demografi ve modernleşme. (M. Varol, Dü., & M. Varol, Çev.) İstanbul: Timaş yayınları.
• Karpat, K. H. (2019). Osmanlı'dan günümüze asker ve siyaset. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Lewis, B. (1991). Modern Türkiye’nin doğuşu, (4.Baskı). (M. Kıratlı çev.). Ankara: TTK Basım Evi.
• Mardin, Ş. (1991). Türk modernleşmesi. (1. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ortaylı, İ. (2008). İmparatorluğun en uzun yüzyılı, (26. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tanrıyar, E. (2010). Dağı delen ırmak. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tunaya, T. Z. (1960). Türkiye'nin siyasi hayatında batılılaşma hareketleri. İstanbul: Yedigün Matbaası.