SAVAŞIN DEĞİŞEN YAPISI VE YENİ NESİL SİLAH TEKNOLOJİLERİ: HİPERSONİK SİLAHLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 17, 20.09.2024

Ayse Çevirme , Uğur Yasin Asal

https://doi.org/10.62101/iticudisticaretdergisi.1468210

Öz

Silah teknolojisinin gelişimi, savaşın ilk çağlardan günümüze kadar ki seyrini önemli ölçüde değiştirmiştir. Soğuk Savaş sonrası ortaya çıkan yeni güvenlik tehditleri, silahlanma yarışını hızlandırmış ve devletleri savunma önlemleri almaya zorlamıştır. Küreselleşme ve teknoloji, savunma sistemlerinde önemli bir rol oynamış ve devletlerin bu alana büyük yatırımlar yapmasını beraberinde getirmiştir. Yeni nesil silah teknolojisi, hipersonik silahların gelişimine olanak tanımıştır. Hipersonik silahlar, geleneksel balistik füzelerden farklı olarak, atmosferin üst katmanlarında manevra yapabilme yeteneğine sahiptir. Bu yapıları, onları mevcut savunma sistemlerinin algılama ve engelleme kapasitesinin ötesine taşımaktadır. Bu özellikler, hipersonik silahların stratejik önemini artırmakla birlikte savunma politikalarında yeni düzenlemeler yapılması gerektirmiştir. Hipersonik silahlar, askeri güç dengesini etkileyebilecek bir kapasiteye sahip olduğundan, uluslararası güvenlik üzerindeki tartışmaları da beraberinde getirmiştir. ABD, Rusya ve Çin arasındaki hipersonik silah rekabeti, bu teknolojinin gelişimine önemli bir hız kazandırmıştır. Bu çalışmada, hipersonik silahların uluslararası güvenlik ve istikrar üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Savaş, Yeni Nesil Silahlar, Hipersonik Silahlar, Uluslararası İstikrar

Destekleyen Kurum

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTE

Kaynakça

• AAP-6, (2012). NATO Glossarry of Termsand Definitions. Brüksel: NSA.
• Abbasi, A. (2023). “Indian Quest for Hypersonic Missiles in South Asia and Disruption of Strategic Stability in the Indo-Pak Dyad” Islamabad Policy Research Institute, PRI Journal, (2): 23-52.
• Acton, J. M. (2018). “Hypersonic weapons explainer”, April 02, 2018, 02.02.2024 tarihinde https://carnegieendowment.org/2018/04/02/hypersonic-weaponsexplainer-pub-75957 adresinden alınmıştır.
• Alım, E. (2021). “Hipersonik Füzeler ve Stratejik İstikrar: Rusya-ABD İlişkileri Üzerine Bir İnceleme”. Savunma Bilimleri Dergisi , (39) , 137-177.
• Balta, E. (2014). Küresel Siyasete Giriş Uluslararası İlişkilerde Kavramlar, Teoriler, Süreçler. (3. Baskı) içinde (257-279). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bayır, Ö. E. & Sarı, Ö. S. (2015). “Quincy Wright, Savaş Kuramları – Temel Düşünürler ve Yaklaşımlar”, E.
• Büyükakıncı (Ed.), İstanbul, Adres Yayınları, 2015, s: 288-315.
• Brehm, M. & Wheeler, A.C. (2019) “Hypersonic Weapons: Discussion on Discussion paper for the Convention on Certain Conventional Weapons (CCW),” Article 36, 53-60.
• Brustlein, C. (2015). “Conventionalizing Deterrence? U.S. Prompt Strike Programs and Their Limits”, IFRI Proliferation Paper 52.
• Cereveld M. (1991). The Transformation of War: The Most Radical Reinterpretation of Armed Conflict Since Clausewitz. New York: Free Press.
• Clausewitz, (2013).”On War”. Simon and Schuster. https://www.google.com/books?hl=tr&lr=&id=p2jsAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PT6&dq=Clausewitz,On+War+2013&ots=nznVBTBsll&sig=bUs3LZfr9DO67lxk38tkcVT3v4 adresinden alınmıştır.
• Czajkowski, M. (2022). “Hypersonic Weapons – Selected Political and Strategic Issues”. Politeja 19 (4 (79):37-54.
• Eker, S. (2015). “Savaş Olgusunun Dönüşümü: Yeni Savaşlar ve Suriye Krizi Örneği”. Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 2 (1) , 31-66.
• Erdağ, R. (2020). “Savaş ve Çatışmanın Değişen Yapısı: Silahların İnsansızlaştırılması” . Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 22 (1) , 3-22.
• Ereker, F. A. (2004). “İlkçağlardan Günümüze Haklı Savaş Kavramı”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 1, Sayı 3, s. 1-36.
• Egeli, S. (2020). “Hayaldi Gerçek Oldu! Hipersonik Silahlar”, Güvenlik Yazıları Serisi, No. 51.
• Gökduman, M. (2018). “Hipersonik Teknolojiler”, STM Teknolojik Düşünce Merkezi, (Thinktech).
• Gurcan, M. (2012). “Savaşın Evrimi ve Teorik Yaklaşımlar”. Teoriler Işığında Güvenlik, Atilla Sandıklı (Ed.), Savaş, Barış ve Çatışma Çözümleri, Bilge Strateji Dergisi, 70-126.
• Güney, N. A. (2010). “Nükleer Silahsızlanma: Engeller ve Yeni Nükleer Pazarlık Üzerine Kısa Bir Analiz.” SAREM Stratejik Araştırmalar Dergisi Yıl 8, Sayı 14, 39–68.
• Kavuncu, S. (2013). “Nükleer Silahsızlanma Yolunda Start Süreci”. Bilge Strateji, 5(8), 119-148.
• Kaldor, M. (2010) “Inconclusive Wars: Is Clausewitz Still Relevant in these Global Times?”, Global Policy, 2010, c. 1, sy. 3, s.274.
• Kolasi, K. (2017).” Savaşın Değişen Niteliği ve Jus ad bellum ve Jus in bello’ya Etkisi “. İnsan Hakları Yıllığı, 35, 1-29.
• Klare, Michael T. (2019) “An ‘Arms Race in Speed’: Hypersonic Weapons and the Changing Calculus of Battle” Arms Control Association,
• Lind, W. S., Schmitt, J. F. ve Wilson. (1989). The Changing Face of War: Into the Fourth Generation. Marine Corps Gazette, 22–26.
• Özcan, A. (2020). “Askeri Tarih, Tarihsel Gelişimi, Yazarlar Ve Okurları Üzerinden Bir Değerlendirme”. Türk Savaş Çalışmaları Dergisi, 1 (1), 3-23.
• Özdemir, H. (2012). “Atatürk'ün Harp Kavramına Bakışı (2.Baskı b.). İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
• Özer, Y. (2018). “Savaşın Değişen Karakteri: Teori ve Uygulamada Hibrit Savaş”. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7 (1) , 29-56.
• Öztürk, M. (2020). “Savaşın Değişen Doğası ve Clausewitz: “Savaş Üzerine” Eleştiriler.” Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1743 - 1752.
• Öztürk, H. B. (2021). “Değişen Karakteri Bağlamında Savaşla İlgili Kavramların Yeniden Sınıflandırılması”. SAVSAD Savunma ve Savaş Araştırmaları Dergisi, 31 (2), 225-262.
• Reddie, A. W. (2020). Hypersonic missiles: Why the new “arms race” is going nowhere fast”. https://thebulletin.org/2020/01/hypersonic-missiles-new-arms-race-going-nowhere-fast/ adresinden alınmıştır.
• Reus-Smit, C. (2020)."War', International Relations: A Very Short Introduction”, Very Short Introductions (Oxford, 2020; online edn, Oxford Academic.
• Seldin, J. (2022). “What Are Hypersonic Weapons and Who Has Them?”. https://www.voanews.com/a/what-are-hypersonic-weapons-and-who-has-them-/6492459.html adresinden alınmıştır.
• Sokullu, E.C. (2019). “Savaş Türleri.” Güvenlik Yazıları Serisi, (22), 1-12.
• Varlık, A. B. (2013). “Savaşı Tanımlamak: Terminolojik Bir Yaklaşım”. Avrasya Terim Dergisi, 1(2), 114-129.
• Yalçınkaya, H. (2010). “Savaşın Değişimi ve Savaş Çalışmalarında Farklı Disiplinler”. İçinde H. Yalçınkaya (Ed.), Savaş, Farklı Disiplinlerde Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Yalçınkaya, H. (2014). “Savaş”, Uluslararası İlişkilere Giriş, Şaban Kardaş ve Ali Balcı (eds.), İstanbul: Küre Yayınları, ss.409-419.
• Yalçınkaya, H. (2019). “Savaşın Değişimi ve Kuramsal Tartışmalar”. Güvenlik Yazıları Serisi, 46.
• Yılmaz, S. (2021). “Teknoloji ve Savaş”, ieSBAD, 1 (1), 51-66.
• Yoldaş, Ç. (2019). “Yeni Savaşlar İstihbarat Teşkilatlarının Rolü: Hibrit Savaş Örneği”. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Wortzel, L. Lonn, M. & Schneider M.B. (2019). “ Hypersonic Weapons”. Defense Technology Brief.(18), 1-22.
• Wright, Q. (1942). “A Study Of War”, C. I & C.II, Chicago, University Of Chicago Press [Midway tarafından 1983’te yeniden basımı için bkz. http://books.google.com.tr/books?id=SH5Oc_HSrZMC&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false adresinden alınmıştır.