THE MEDIATING ROLE OF ORGANIZATIONAL JUSTICE BETWEEN DIVERSITY MANAGEMENT AND ORGANIZATIONAL COMMITMENT

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 37, 175 - 199, 01.06.2020

Sena Meşe Osman Bayraktar

Öz

The globalizing and converging cultures and living together have necessitated the management of differences. On the other hand, the concepts of organizational commitment and organizational justice are still important for businesses. The aim of the study is to examine the relationship between these concepts and how they affect each other. In order to examine these three important concepts together, a study was conducted with the white-collar employees of two multinational companies that operating in the fast moving consumer goods sector. 207 people participated in the study. In this study three scales were used: the differences management scale, the organizational commitment scale and the organizational justice scale. The main hypothesis of the research was determined as “The mediation effect of organizational justice has an effect on the management of differences on organizational commitment” and this thesis was accepted as a result of statistical analyzes. This is an original study in the sense that there is no other study that uses these three conceptual structures together.

Anahtar Kelimeler

Diversity Management, Organizational Commitment, Organizational Justice

FARKLILIKLARIN YÖNETİMİ VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK İLİŞKİSİNDE ÖRGÜTSEL ADALETİN ARACILIK ROLÜ

Öz

Küreselleşen ve teknoloji ile birbirine yaklaşan ve bir arada yaşamaya başlayan kültürler farklılıkların yönetimi uygulamalarını gerekli kılmıştır. Örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet kavramları ise işletmeler için hala önemini koruyan kavramlardır. Araştırmanın amacı bu kavramların ilişkisini ve birbirini etkileme yönünü incelemektir. Bu üç önemli kavramın bir arada incelenmesi için hızlı tüketim sektöründe faaliyet gösteren iki işletmenin beyaz yaka çalışanları ile bir çalışma yürütülmüştür. Araştırmaya 207 kişi katılmıştır. Bu çalışmada farklılıkların yönetimi ölçeği, örgütsel bağlılık ölçeği ve örgütsel adalet ölçeği olmak üzere üç ölçek kullanılmıştır. Araştırmanın temel hipotezi “Farklılıkların yönetiminin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinde örgütsel adaletin aracılık etkisi bulunmaktadır” olarak belirlenmiş ve istatis-tiki analizler sonucunda bu tez kabul edilmiştir. Bu üç kavramsal yapının bir arada kullanıldığı başka bir çalışma olmaması yönüyle orijinal bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

Farklılıkların Yönetimi, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Adalet

Kaynakça

• Akan, M., ve Kanık, İ. (2018), Farklılıkların Yönetiminin Örgüt Kültürüne Olan Etkisi: İstanbul'da Faaliyet Gösteren Hizmet Sektöründeki Çalışanlar Üzerinde Bir Araştırma, Uluslarası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi(17), 657-674.
• Akman, Y. (2018), Öğretmenlerin Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Farklılıkları Yönetme Yeterlikleri ile Örgütsel Adalet İlişkisinin İncelenmesi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 611-626.
• Aksanaklu, P., ve İnandı, Y. (2018), Okul yöneticilerinin Örgütsel Bağlılıkları ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 937-955.
• Atalay, M. Ö. (2019), Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkinin Meta Analiz Yöntemiyle İncelenmesi, Avrasya Sosyal ve Ekonomik Araştırmaları Dergisi, 6(5), 430-444.
• Bağdoğan, Y., ve Sarpbalkan, D. (2017), Çalışanların Örgütsel Bağlılığını Etkileyen Bir Faktör Olarak Dönüşümcü Liderlik Algısı, Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 335-352.
• Bal, C. G., ve Karakuş, F. N. (2018), Farklılıkların Yönetimi Konusu Üzerine Yapılan Lisansüstü Tez Çalışmalarına Yönelik Bir İçerik Analizi: 2003-2017 Dönemi, İşletme Bilimi Dergisi, 6(2), 99-113.
• Balay, R. (1999), İşgörenlerin Örgütsel Bağlılık Etkenleri ve Sonuçları, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 32(1), 237-246.
• Balay, R., ve Sağlam, M. (2004), Eğitimde Farklılıkların Yönetimi Ölçeğinin Uygulanabilirliği, Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8), 32-46.
• Balta, T., ve Güney, S. (2018), İş Yaşamında Algılanan Örgütsel Adaletin Çalışanların Örgütsel Bağlılığına Etkisi: İstanbul ili Büyükçekmece İlçesinde Bir Uygulama, Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 13(51), 27-50.
• Büyükyılmaz, O., ve Ay, F. A. (2017), Etik Liderliğin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracılık Rolü, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 209-233.
• Cihangiroğlu, N., ve Yılmaz, A. (2010), Çalışanların Örgütsel Adalet Algısının Örgütler İçin Önemi, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(19), 195-213.
• Colquitt, J. A. (2001), On the Dimensionality of Organizational Justice: A Construct Validation of a Measure, Journal of Applied Psychology, 86(3), 386-400.
• Colquitt, J. A., Noe, R. A., ve Jackson, C. L. (2002), Justice in Teams: Antecedents and Consequences of Procedural Justice Climate, Personnel Psychology, 55(1), 83-109.
• Dağlı, A., Elçiçek, Z., ve Han, B. (2018), Örgütsel Bağlılık Ölçeği'nin Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1765-1777.
• Demirel, Y., ve Özbezek, B. D. (2016), Örgütlerde Zenginliğin Kaynağı Olarak Farklılıkların Yönetimi: Kavramsal Bir İnceleme, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 1-28.
• Doğan, H. (2018), Örgütsel Adalet Algısı ile İş Performansı Arasındaki İlişki, Kastomunu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 26-46.
• Erdoğdu, F. B., ve Sökmen, A. (2019), Örgütsel Bağlılık ile İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Aracılık Rolü, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(1), 244-264.
• Ertaş, Ç., ve Unur, K. (2018), Kültürel Değerlerin Örgütsel Adalet Algısına Etkisi: Otel Çalışanları Örneği, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 206-239.
• Fettahlıoğlu, Ö. O., ve Tatlı, H. S. (2015), Örgütsel Bağlılık ve Farklılıkların Yönetimi Algılamaları Arsı İlişkilerin Saptanmasında Demografik Farklılıklara Yönelik İnceleme, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 119-140.
• Gider, İ., ve Şencan, H. (2016), İşletmelerin Farklılık Yönetimi Anlayışı İle İşletme Üyelerinin Örgütsel Bağlılık Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29), 189-204.
• Greenberg, J., ve Colquitt, J. A. (2005), Handbook of Organizational Justice, Lawrence Erlbaum Associates.
• Gültekin, M., ve Şencan, H. (2019), Manevi Değerlerin Farklılıklar Yönetimi Üzerindeki Etkisi, Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 6(1), 1-18.
• İyigün, N. Ö. (2012), Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 49-64.
• Kaya, Ş. D. (2010), Hemşirelerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20), 77-96.
• Kılıçaslan, Ö., ve Marşap, A. (2018), Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi, International Journal of Labour Life and Social Policy, 1(2), 5-23.
• Koçak, D. (2019). Örgütsel Adalet ile Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1001-1024.
• Köksal, K. (2018), Örgüt Kültürünün Örgütsel Adalet Algısına Etkisinde Etik İlkelere İlişkin Algıların Aracılık Rolü, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(2), 479-504.
• Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993), Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization, Journal of Applied Psychology, 78(4), 538-551.
• Özutku, H. (2008), Örgüte Duygusal, Devamlılık ve Normatif Bağlılık ile İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 79-97.
• San, İ., ve Yalçıntaş, M. (2017), Örgütsel Adalet ile Örgğtsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Ampirik Bir Çalışma, International Journal of Economic and Administrative Studies(16), 503-514.
• Sezerel, H., ve Tonus, H. Z. (2016), Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Farklılıkların Yönetimi: Türkiye Yazını, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(17), 1-13.
• Sökmen, A. (2019), Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Journal Of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2), 980-990.
• Tanrıverdi, H., Koçaslan, G., ve Eğriboz, N. (2019), Örgütsel Adalet, Örgütsel Bağlılık Ve Çalışan Memnuniyeti Arasındaki İlişki, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1604-1614.
• Taşlıyan, M., Çiçekoğlu, H., ve Afşar, A. (2017), Farklılıkların Yönetimi ve Ayrımcılık Algısının Üniveriste Öğrencilerinin Akademik Performansları Üzerine Etkileri: Bir Alan Araştırması, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniveristesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 101-124.
• Taşlıyan, M., Çiftçi, G. E., Hırlak, B., ve Yılmaz, Ö. İ. (2017), Farklılık Yönetiminin Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Özdeşleşme Üzerine Etkisi: İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesinde Yer Alan Üniversitelerde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(16), 1-19.
• Uçar, P., ve Kök, S. B. (2018), Özel Banka Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeyleri, International Journal Of Social Sciences, 6, 234-245.
• Uslu, F., ve Aksoy, A. (2019), İşletmelerde Etik Değerlerin Uygulamasının Örgütsel Bağlılığa Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracı Rolü, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 163- 179.
• Usta, Ö. Ç., ve Bayraktar, O. (2017), İşletmelerde Farklılıkların Yönetimi ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, İş'te Davranış Dergisi, 2(2), 68-78.
• Uygungil, S., ve İşcan, Ö. F. (2018), Pozitif Psikolojik Sermaye, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(31), s. 435-453.
• Varol, F. (2017). Çalışanların Örgütsel Bağlılık ve İş Tatminlerinin İşten Ayrılma Niyetlerine Olan Etkisi: İlaç Sektörü Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(38), 200-208.
• Vural, Z. B., ve Liedtke, C. (2017), Diversity Management nad Corporate Culture: A System-Theoretical Perspective, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 1-33.
• Yeşil, S. (2009), Kültürel Farklılıkların Yönetimi ve Alternatif Bir Strateji: Kültürel Zeka, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi(16), 100-131.
• Yıldız, A., ve Atilla, G. (2019), Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Bağlılık Düzeyine Etkisi: Otel Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 39-64.
• Yirmibeşoğlu, S., ve Bozkurt, Ö. (2018), Farklılıkların Yönetimi Uygulamalarına İlişkin Algı İle Kariyer Uyumu Yeteneği Arasında Bir İlişki Var Mıdır?, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(4), 183-196.
• Yücel, İ., ve Palabıyık, N. (2016), Virtüöz Liderlik ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişki Üzerine Bir Uygulama, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 211-230.