ANALYSIS OF RELATIONSHIP OF TOURISM SECTOR AND ECONOMIC DEVELOPMENT IN TURKEY BY ARDL BOUND TESTING APPROACH

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 42, 1043 - 1059, 19.12.2021

İlham Akdağ

https://doi.org/10.46928/iticusbe.758603

Cited By: 1

Öz

Purpose: In recent years, the tourism sector has been one of the leading sectors in the economic development process all over the world, especially in Turkey. In this respect, the aim of the study is to analyse the relationship between the tourism sector and economic development in Turkey in both long and short terms.
Method: ARDL bounds test approach and Granger causality analysis methods were used to investigate the relationship between the tourism sector and economic development. In the study, while tourism income was used as the dependent variable, real GDP, number of tourists, human development index, rule of law index and economic crisis effect variables were used as independent variables. The data for the variables is based on the period 1995-2019.
Findings: Short and long-term relationships have been identified between the tourism sector and economic development according to the findings obtained. According to the causality analysis, one-way Granger causality relationship from tourism income and number of tourists to real GDP and one-way from the rule of law index to tourism income has been determined.
Originality: In the literature, there are many studies between tourism and economic development in recent years. Unlike other studies, this study uses the rule of law index and human developed index variables. In addition, the determination of the effects of these variables on the tourism sector can be said as one of the features that make the study different.

Anahtar Kelimeler

Economic Development, Tourism Sector, ARDL Bound Test, Granger Causality Test

TÜRKİYE’DEKİ TURİZM SEKTÖRÜ İLE EKONOMİK KALKINMA ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMIYLA ANALİZİ

Öz

Amaç: Son yılarda turizm sektörü dünya genelinde özellikle Türkiye’de ekonomik kalkınma sürecinde öncü sektörlerden biri durumundadır. Bu bakımdan çalışmanın amacı, Türkiye’deki turizm sektörü ile ekonomik kalkınma arasındaki ilişkinin hem uzun hem de kısa dönmede analiz edilmesidir.
Yöntem: Turizm sektörü ile ekonomik kalkınma arasındaki İlişkinin araştırılmasında ARDL sınır testi yaklaşımı ve Granger nedensellik analizi yöntemlerinden yararlanılmıştır. Çalışmada, bağımlı değişken olarak turizm geliri kullanılırken, bağımsız değişken olarak reel GSYH, turist sayısı, insani gelişmişlik indeksi, hukuk üstünlüğü indeksi ve ekonomik kriz etkisi değişkenleri kullanılmıştır. Değişkenlere dair 1995-2019 dönemi verileri esas alınmıştır.
Bulgular: Elde edilen bulgulara göre; turizm sektörü ile ekonomik kalkınma arasında kısa ve uzun dönemli ilişkiler tespit edilmiştir. Nedensellik analizine göre, turizm gelirinden ve turist sayısından reel GSYH’ye doğru tek yönlü, hukuk üstünlüğü indeksinden turizm gelirine doğru tek yönlü Granger nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.
Özgünlük: Literatürde son yılarda turizm ve ekonomik kalkınma arasında çok sayıda çalışma görülmektedir. Bu çalışmanın diğer çalışmalardan farklı olarak hukukun üstünlüğü indeksi ve insani gelişmiş indeksi değişkenlerin kullanılmasıdır. Ayrıca bu değişkenlerin turizm sektörü üzerindeki etkisinin belirlenmiş olması da çalışmayı farklı kılan özelliklerden biri olarak söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Kalkınma, Turizm Sektörü, ARDL Sınır Testi, Granger Nedensellik Testi

Kaynakça

• Akinboade, O. A. and Braimoh, L. A. (2009). “International Tourism and Economic Development in South Africa: A Granger Causality Test”, International Journal Of Tourism Research, 12, 149–163.
• Brown, R. L., Durbin, J., Evans, J. M. (1975). “Techniques for Testing the Constancy of Regression Relations Overtime”. Journal of the Royal Statistical Society, 37 (13), 149- 163.
• Calderwood, L., U. and Soshkin, M. (2019). The Travel & Tourism Competitiveness (Report 2019). Geneva: World Economic Forum.
• Cardenas-Garcia, P. J. and Pulido-Fernández, J. I. (2019). Tourism as an Economic Development Tool. Key Factors, Current Issues in Tourism, 22(17), 2082-2108.
• Cardenas-Garcia, P. J., Sánchez-Rivero, M. and Pulido-Fernández, J. I. (2015). “Does Tourism Growth Influence Economic Development?”. Journal of Travel Research, 54(2), 206 –221.
• Chia-Ning, C. (2020). Tourism expansion and economic development: Evidence from the United States and China, Journal of China Tourism Research, 1-22.
• Değer, M. K. (2006). “Turizme ve İhracata Dayalı Büyüme: 1980-2005 Türkiye Deneyimi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(20), 68-86.
• Dünya Bankası (2018). “Worldwide Governance Indicators”, http://info.worldbank.org/governance/wgi/index.aspx#doc-over, (Erişim Tarihi: 10.06.2020).
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. J. (1987). Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing. Econometrica, 55 (2), 251-276.
• Hepaktan C. E., Çınar, S. (2010). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E. Dergisi, 8(2), 135-154.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and CrossSpectral Methods. Econometrica, 37, 424-438.
• Granger, C. W. J. (1981). Some Properties of Time Series Data and Their Use in Econometric Model Specification. Journal of Econometrics, 16,121-130.
• Khan, A., Bibi, S., Lorenzo, A., Lyu, J., Babar, Z.U. (2020). “Tourism and Development in Developing Economies: A Policy Implication Perspective”. Sustainability,12(1618), 1-19.
• Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E. (2008). “Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 351-360.
• Kim, H. J., Chen, M. H. and Jang, S. (2006). Tourism expansion and economic development: The case of Taiwan, Tourism Management, 27, 925–933.
• Özgüç, N. (1998). Turizm Coğrafyası Özellikler - Bölgeler, 9. Baskı, Çantay Kitabevi. İstanbul.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”. Journal of Applied Econometrics, 16 (3), 289-326.
• Sevüktekin, M. ve Çınar, M. (2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, 5. Baskı, Dora Basım Yayın, Bursa.
• Skerritt D. and Huybers, T. (2005). “The Effect of International Tourism on Economic Development: An Empirical Analysis”, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 10(1), 23-43
• Somuncu, M. (2006). “Turizmin Kalkınmaya Etkisi ve Türkiye Turizmindeki Bölgesel Farklılıklar”, IV. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, 25-26 Mayıs 2006, 163-178, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Tekbalkan, M. (2017). “Turizmin Bölgesel Kalkınmaya Etkisi Üzerine Bir Alan Araştırması: Samsun-Havza Örneği”, Beykoz Akademi Dergisi, 5(1), 35-52.
• United Nations Development Programme (UNDP). “İnsani Gelişme İndeksleri ve Göstergeleri: 2018 İstatistiksel Güncellemesi – Türkiye”, http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/_nsani-geli_me-indeksleri-ve-goestergeleri--2018-statistiksel-gue.html, (Erişim Tarihi: 01.05.2020).
• Yıldırım, H. M. (2008). Türkiye’de Turizmin Ekonomik Kalkınma Üzerine Etkisinin Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi SBE.