Cilt: 21 Sayı: 44, 30.09.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makalesi

Prof. Dr. Hanifi PARLAR İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ 0000-0002-6313-6955
Eğitim, Eğitim Yönetimi, Eğitim Planlaması, Eğitimde Liderlik, Eğitim Politikası
Doç. Dr. Ebru SENSOZ MALKOC İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ, HUKUK FAKÜLTESİ 0000-0001-5542-1564
Aile Hukuku, Uluslararası Tahkim, Uluslararası Ticaret ve Yatırım Hukuku, Yasa Çatışmaları
Ekonometri, Panel Veri Analizi , Uygulamalı Makro Ekonometri, Uygulamalı Mikro Ekonometri, Zaman Serileri Analizi, Finansal Ekonomi, Politik Ekonomi, Davranışsal Finans, Finansal Öngörü ve Modelleme
Dr. Öğretim Üyesi Nergis KULAKSIZOĞLU MERCAN İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi
Dr. Arş. Gör. Fatma Nur TEKÇE BARUT İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ, HUKUK FAKÜLTESİ 0000-0002-0140-8134
Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku, Sivil Prosedür

İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Bahar, Yaz ve Güz dönemlerinde (yılda 3 defa) yayımlanan hakemli bir sosyal bilimler dergisidir. Derginin amacı, sosyal bilimler merkezli bilimsel, nitelikli ve özgün makaleleri akademik yayın dünyasına kazandırmaktır.

İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi kapsamı; yönetim, pazarlama, finans, ekonomi, uluslararası ilişkiler, iletişim, eğitim, psikoloji, sosyoloji ve hukuk  gibi sosyal bilimlerin farklı alanlarındaki bilimsel araştırmalardır.

GENEL AÇIKLAMA
Asgari olarak, tüm makalelerin uygun şekilde doldurulmuş bir Özet, Giriş, Ana Bölüm (ler), Sonuç, Referanslar ve İletişim Bilgileri olmalıdır. Yazarların, metinleri dilbilgisi açısından kontrol etmesi tavsiye edilir. Tüm makalenin toplam sayfa sayısı 8000 (sekiz bin) kelime ile sınırlandırılmalıdır. Metin Times New Roman yazı tipinde, 11 punto ve iki yana yaslı, 1,5 satır aralığında, önce ve sonra paragraf değerleri 6pt olacak şekilde, girintiye yer vermeden yazılmalıdır.
Metin içi atıflar, APA 6 stili kullanılarak gösterilmelidir (https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/citations).

GİRİŞ
Bu bölümün amacı, okuyucunun makalenizden ne bekleyebileceğini bilmesini sağlamaktır. Konuya ilişkin genel bir giriş yapılmalıdır. Cümleler açık ve akıcı bir dille yazılmalı, ana konu hakkında bilgi verilmeli; akademik problem açıklanmalı ve okuyucunun makalenin geri kalanında ne bekleyeceğini ifade edilmelidir. Giriş bölümü bir sayfadan fazla olmamalıdır.
Giriş bölümünde şekil ya da tablo kullanılmamalıdır.
Giriş bölümünün akışı:
 Konunun genel olarak değerlendirildiği giriş paragrafı
 Konuya ilişkin ana konu veya çalışmanın dayandırıldığı bilgi/teori vb.
 Çalışmanın amacı ve özgünlüğü
 Makalede yer alan konuların neler olduğuna ilişkin bilgi verilmesi
 Kullanılan veri/ yöntem/bilgi vb. özet çalışma detayları.

KAVRAMSAL VE KURAMSAL ÇERÇEVE/LİTERATÜR
Bu bölümde, çalışma kapsamında alanyazın taraması verilmelidir. Çalışmanın amacına yönelik olarak oluşacak olan alt bölümleri içerecektir. Başlıkların hiyerarşisi arasındaki ayrıma dikkat edilmelidir. Tüm bölüm başlıkları için kısaltma kullanılmamasına özen gösterilmelidir. Örnek şekiller, tablolar ve denklemler dâhil olmak üzere alt bölümlerin nasıl düzenlendiğine ilişkin ayrıntılar aşağıda verilmiştir.

YÖNTEM
Araştırmanın Deseni/Modeli/Türü
Çalışmanızda ikinci düzey başlık durumunda "Alt-bölüm" stilini kullanılmakta olup burada gösterildiği gibi paragrafın başında bir başlık ile tanımlanır.
Evren-Örneklem/Araştırma Gurubu
Veri Toplama Araçları
Verilerin Toplanması/İşlem
Verilerin Analizi

BULGULAR
Tüm şekil ve tabloları sırayla numaralandırılmalıdır. Tüm şekil ve tabloların makale eklenen şekil veya tabloya atıfta bulunulan ilk durumun şekil veya tablonun sunumundan önce gerçekleşip gerçekleşmediğinden emin olunmalıdır. Atıf şekline dikkat edilmelidir.

SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER
Yazarlar sonuçları ve bunların önceki çalışmalar ve çalışma hipotezleri perspektifinde nasıl yorumlanabileceğini genel olarak değerlendirmeleri beklenmektedir. Elde edilen bulgulara ilişkin çıkarımlar net bir şekilde tartışılmalıdır. Gelecekteki araştırma öneriler de vurgulanabilir.

KAYNAKÇA
Metin içinde kullanılan kaynaklar APA 6 sitiline göre kaynakçaya eklenmelidir.
https://apastyle.apa.org/style-grammar-guidelines/references
Not: makale şablonuna dosyalar bölümünden ulaşabilirsiniz.

Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Yayın Etiği

İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.

Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale red edilecektir. Dergimiz, editör ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.

Bir (yıl) içerisinde aynı yazar (lar) a ait sisteme yüklenen çalışmalardan sadece 1(bir) tanesi değerlendirmeye alınır. Kabul alması durumunda yayımlanır.

Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar oluşturulurken açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Yazarların Etik Sorumlulukları

İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi’ne çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
• İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir.
• Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
• Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.
• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
• Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
• Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
• Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
• Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi ne gönderilemez.

• Bir (yıl) içerisinde aynı yazar (lar) a ait sisteme yüklenen çalışmalardan sadece 1(bir) tanesi değerlendirmeye alınır. Kabul alması durumunda yayımlanır.

• Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.


Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları

İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi editör ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE)tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:

Genel görev ve sorumluluklar

Editörler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:
• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etme,
• Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
• Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
• Düşünce özgürlüğünü destekleme,
• Akademik açıdan bütünlüğü sağlanma,
• Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
• Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.

Okuyucu ile ilişkiler

Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Yazarlar ile ilişkiler

Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
• Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

• Bir (yıl) içerisinde aynı yazar (lar) a ait sisteme yüklenen çalışmalardan sadece 1(bir) tanesi değerlendirmeye alınır. Kabul alması durumunda yayımlanır.

Hakemler ile ilişkiler

Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
• Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
• Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Yayın kurulu ile ilişkiler

Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Ayrıca editörler;
• Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
• Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
• Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
• Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
• Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler

Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editoryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

Editoryal ve kör hakemlik süreçleri

Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.

Kalite güvencesi

Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.
Kişisel verilerin korunması
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

Etik kurul, insan ve hayvan hakları

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.

Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem

Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak

Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikri mülkiyet haklarının korunması

Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Yapıcılık ve tartışmaya açıklık

Editörler;
• Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
• Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
• Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Şikayetler

Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

Politik ve Ticari kaygılar

Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.

Çıkar çatışmaları

Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Tüm çalışmaların "Körleme Hakemlik" ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde değerlendirme süreci, çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
• Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
• Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
• Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
• Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
• Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Yayıncının Etik Sorumlukları

İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:
• Editörler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’ne gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.
• Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
• İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşırsanız

İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi’nde yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar ve dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen sosyaldergi@ticaret.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz


Dergimize makale gönderim/süreç işletimi ücretsizdir.