EĞLENCE MEKANLARINDA ÇALIŞAN KONSOMATRİSLERİN MARUZ KALDIKLARI İKİNCİL TRAVMA VE BAŞETME YÖNTEMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 43, 291 - 306, 15.06.2022

Özlem Şener Sırma Gül Özkur

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1054158

Cited By: 1

Öz

Eğlence mekanlarında çalışan konsomatrisler, toplum tarafından dışlanmaya maruz kalmakta, bunun bir getirisi olarak travmalar yaşamaktadır. Travmaya maruz kalan konsomatrislerin başetme becerileri, hayatın seyri bakımından kritik öneme sahiptir, çünkü bu bireyler gece çalışmaları veya giyim tarzlarının etkisiyle sık sık travmatik olaylar yaşamakta ya da travmatik olaya şahit olmaktadır. Amaç: Bu araştırmanın amacı, müzikhol tarzındaki eğlence mekanlarında konsomatris olarak çalışan kişilerin maruz kaldıkları ikincil travmalar ile bu travmaların sonucu olan stres ve zorluklarla baş etme yöntemleri arasındaki ilişki çeşitli demografik değişkenlerine göre incelenmesidir. Yöntem: Bu amaçla 2021 yılında ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırma için İstanbul, İzmir, Aydın, Manisa ve Ankara’da bulunan eğlence mekanlarında çalışan konsomatrislerle yapılan görüşmeler ile 195 kişiden veri toplanmıştır. Araştırmada ölçme aracı olarak İkincil Travmatik Stres Ölçeği (İTSÖ) ve Başa Çıkma Yolları Ölçeği (BÇYÖ) kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmadan elde edilen sonuca göre, ikincil travmanın kaçınma, uyarılma ve duygusal ihlal alt faktörlerinin problem odaklılık alt faktörünü %19,1’lik bir düzeyde yordadığı, iyimserlik\sosyal destek arayıcı alt faktörünü de %12,7’lik bir düzeyde yordadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak konsomatrislerin maruz kaldıkları ikincil travmalar ile baş etme yöntemlerinin ilişkili olduğu bulunmuştur. Özgünlük: Eğlence mekanlarında çalışan konsomatrislerde travmayla ilgili araştırmanın olmaması, araştırmanın özgünlüğünü oluşturmaktadır. Bu araştırmanın sonuçları İstanbul, İzmir, Aydın, Manisa ve Ankara’da bulunan eğlence mekanlarında çalışan 195 konsomatris tarafından verilen yanıtlarla sınırlıdır.

Anahtar Kelimeler

İkincil travma, Başetme Becerileri, Konsomatrislik, Stres

The Relationship Between Secondary Trauma Exposed By Bar-girls Working In Entertainment Places and The Coping Methods

Öz

Bar-girls working in entertainment venues are exposed to social exclusion and experience traumas as a result of this. The coping skills of the traumatized bar-girls are of critical importance in terms of the course of life, because these individuals frequently experience traumatic events or witness the traumatic event under the influence of their night work or clothing style. Purpose: The aim of this research is to examine the relationship between secondary traumas experienced by people working as bar girl in music hall-style entertainment venues and the methods of coping with stress and difficulties as a result of these traumas, according to various demographic variables. Method: For this purpose, data were collected from 195 people through interviews with bargirls working in entertainment venues in Istanbul, Izmir, Aydın, Manisa and Ankara for this research, which was carried out in a relational screening model in 2021. Secondary Traumatic Stress Inventory (STSS) and Ways of Coping Inventory (WCQ) were used as measurement tools in the study. Findings: According to the results obtained from the research, it was determined that the avoidance, arousal and emotional violation sub-factors of secondary trauma predicted the problem orientation sub-factor at a level of 19.1% and the optimism/seeking social support sub-factor at a level of 12.7%. As a result, it was observed that the secondary traumas that the bar girls were exposed to and their coping methods were related. Originality: The lack of research on trauma in bar-girl working in entertainment venues constitutes the originality of the research. The results of this research are limited to the answers given by 195 hostesses working in entertainment venues in Istanbul, Izmir, Aydın, Manisa and Ankara.

Anahtar Kelimeler

Hostility, Secondary Trauma, Stress, Copping Skills

Kaynakça

• Ateş, A. ve Şahin, M. (2019). Alkollü eğlence mekanları çalışanlarının tükenmişlik düzeyleri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (2), 1118-1132.
• Bonach K, Heckert A (2012) Predictors of secondary traumatic stress among children’s advocacy center forensic interviewers. J Child Sex Abus, 21:295-314.
• Bride, B. E. (2007). Prevalence of secondary traumatic stress among social workers. Social Work, 52(1), 63-70.
• Bride, B. E., Margaret, M., Yegidis, B. ve Figley, C. R. (2004). Development and validadion of the secondary traumatic stres scale. Research on Social Work Practice, 14: 27-35.
• Bride, B.E., Jones, J.L., Macmaster, S.A. (2008) Correlates of secondary traumatic stress in child protective services workers. J. Evid. Inf. Soc. Work, 4:69-80.
• Çınarbaş, D.C. ve Doğan, F. (2019). Travma sonrası stres ile prososyal davranış arasındaki ilişkide travma sonrası büyümenin rolü. Nesne Psikoloji Dergisi, 7 (15), 201-213.
• Çolak, B., Şişmanlar, Ş.G., Karakaya, I., Etiler, N., Biçer, Ü., (2012). Çocuk Cinsel İstismarı Olgularını Değerlendiren Meslek Gruplarında Dolaylı Travmatizasyon. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13: 51-58.
• Datillo, F.M., Freeman, A. (2017). Kriz Durumlarında Bilişsel Davranışçı Stratejiler. İstanbul: Litera.
• Demirci Aygün, Ö. (2019). Kalp-Damar Hastanesi Çalışanlarında Görülen İkincil Travmatizasyon, Eş Duyum Yorgunluğu ve Tükenmişlik Belirtilerinin Sıklığı İle Bu Sorunlarla İlişkili Risk Ve Koruyucu Faktörler: Siyami Ersek Örneği, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Deniz Pak, M., Özcan, E., İçağasıoğlu Çoban, A. (2017). Acil Servis Çalışanlarının İkincil Travmatik Stres Düzeyi ve Psikolojik Dayanıklılığı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (52): 628-644.
• Durmaz, N. (2015). Eğlence Sektöründe Çalışma Koşulları ve Ayrımcılık: Çingeneler Örneği, Çalışma ve Toplum, 2015/1: 259-292.
• Erdoğan, D. (2018). Ankara Pavyon kültüründe erkekliklerin inşası. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Figley CR. (1995). Compassion fatigue as secondary traumatic stress disorder: an overview. In Compassion Fatigue Coping With Secondary Traumatic Stress Disorder in Those Who Treat Traumatized (Ed CR Figley):1-20. New York, Routledge.
• Figley CR, Kleber RJ. (1995). Beyond the “victim” secondary traumatic stress. In Beyond Trauma: Cultural and Societal Dynamics (Eds RJ Kleber, CR Figley, BPR Gersons):75-98. New York, Springer.
• Figley, C.R. (2002). Compassion fatigue: Psychotherapists’ chronic lack of self care. Journal of Clinical Psychology/In Session: Psychotherapy in Practice, 58(11), 1433-1441.
• Folkman, S. ve Lazarus, R.S. (1985). If it changes it must be a proces: Study of emation and coping during three stages of a college examination. Journal of Personality and Social Psychology, 48(1): 150-170.
• Gomez Dominguez, E. ve Rutledge, D.N. (2008). Prevalence of secondary traumatic stres among emergency nurses. Journal Emergency Nursing, 35(3): 199-204.
• Gündüz, B. (2020). Meslek elemanlarının yaşadıkları ikincil travmatik stres. İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1 (1), 1-14.
• Gürdil G (2014) Üstlenilmiş̧ travma ve ikincil travmatik stresin travmatik yaşantılara müdahale eden bir grup üzerinde geştalt temas biçimleri çerçevesinde değerlendirilmesi (Doktora tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi. Gürkan, A., Yalçıner, N. (2017). Sağlık Çalışanlarında İkincil Travmatik Stres. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (2): 90-95.
• Kahil, A. (2016). Travmatik Yaşantıları Olan Bireylere Yardım Davranışında Bulunan Profesyonel ve Gönüllülerin İkincil Travmatik Stres Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Kahil, A. ve Palabıyıkoğlu, N.F. (2018). İkincil Travmatik Stres. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, Current Approaches in Psychiatry, 10(1): 59-70.
• Karancı, N., Alkan, N., Akşit, B., Sucuoğlu, H. ve Balta, E. (1999). Gender differences in psyhological distress, coping, social support and related variables following the 1995 Dinar (Turkey) Earthquake. Nort American Journal of Psychology, 1(2): 189-204.
• Kılıç, B.G. ve Oral, N. (2006). Çocuklarda öğrenilmiş çaresizlik üzerine bir gözden geçirme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 13 (2): 76-86.
• Kokurcan A. ve Özsan H.H. (2013) Travma Kavramının Psikiyatri Tarihindeki Seyri, Kriz Dergisi, 20 (1-2-3):19-24.
• Kutluk, F, Yiğit, Z. (2018). Yeni Angara Müziğinde Kadın ve “Gizli Senaryoları”. Etnomüzikoloji Dergisi, 1 (1): 9-24.
• Lerias, D. ve Byrne, M.K. (2003). Vicarious traumatization symstoms and predictors. Stress and Health, 19: 129-138.
• Özen, Y. (2017). Psikolojik travmanın insanlık kadar eski tarihi. The Journal of Social Science, 1 (2): 104-117.
• Özsoy, İ. ve Okyayuz, Ü.H. (2016). Amputasyon geçirmiş kişilerin baş etme becerileri. Klinik Psikiyatri Dergisi, 19: 45-51.
• Öztürk, O., Uluşahin A. (2016). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Ankara: Nobel Tıp.
• Siva, A. N. (1991). İnfertilitede stresle baş etme, öğrenilmiş güçlülük vedepresyon incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Tukabaev, L. (2015). Göçün Feminizasyonu Bağlamında Ankara'da Eğlence Sektörü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Whitfield, N. ve Kanter, D. (2014). Helpers in distress: Preventing secondary trauma. Reclaiming Children and Youth, 22:59-61.
• World Health Organization (2013). Guidelines for the management of conditions that are specifically related to stres. World Healt Organization.
• Yalçın, H. ve Erkoç, E. (2019). Eğlence sektöründe çalışan kadınların çalışma koşullarının incelenmesi ve ebeveyn tutumlarının çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 187-207.
• Yıldırım, G., Kıdak, L.B. ve Yurdabakan, İ. (2018). İkincil travmatik stres ölçeği: Bir uyarlama çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(1): 45-51.
• Yılmaz B, Şahin NH (2007) Arama kurtarma çalışanlarında travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme. Türk Psikoloji Dergisi, 22:119-133.