ÇALIŞANLARIN YENİLİKÇİ İŞ DAVRANIŞLARINDA VE İŞTEN AYRILMA NİYETLERİNDE ÖRGÜTSEL DESTEK ALGISININ ETKİSİ: İMALAT SANAYİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 43, 269 - 290, 15.06.2022

Armağan Ercan Öznur Bozkurt

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1059273

Cited By: 1

Öz

Amaç: Çalışanların yenilikçi özellikleri işletmeleri başarıya götürmedeki kilit faktördür. Özellikle yenilikçi davranışların örgütsel olarak desteklenmesi, çalışanların yenilikçi yeteneklerini işletme için kullanmasının önünü açacaktır. Örgütsel ortamda desteklendiğini hisseden çalışanın yenilikçi iş davranışlarını sergileyeceği ve işten ayrılma eğilimi sergilemeyeceği varsayımı ile bu çalışmada imalat sektöründe çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve bu desteğin yenilikçi iş davranışları ve işten ayrılma niyeti ile olan ilişkisi incelenmiştir. Yöntem: Nicel veriye dayalı olarak yürütülen çalışmada birincil veriler kasti örnekleme ile seçilen ve büyük işletme statüsünde Düzce’ de faaliyet gösteren işletmelerden toplanmıştır. Beşli likert tipi ölçeklerle toplanan veriler SPSS24 programında analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmanın sonuçlarına göre, araştırmaya katılanların işten ayrılma niyetleri düşük, örgüt desteği algıları ve yenilikçi iş davranışı eğilimleri ise yüksektir. Çalışanların algıladığı örgütsel destek ise yenilikçi iş davranışlarını pozitif; işten ayrılma niyetini ise negatif olarak etkilemektedir. Özgünlük: Yenilikçi uygulamalar işletme başarılarının en önemli belirleyici unsuru olmaya başlamıştır. Bu yenilikçi yapılar ise çalışanlardan bağımsız ortaya çıkmamaktadır. Örgütün hiyerarşik yapısı, yönetim tarzları, iş ortamındaki işbirlikleri, bireysel özellikler ve daha pek çok faktör çalışanların yenilikçi davranışlarının oluşumunu etkileyebilmektedir. Sayılan bu bireysel ve örgütsel faktörler aynı zamanda çalışanların örgüte olan bağlılığını veya işten ayrılmaya olan eğilimlerini de etkileyebilmektedir. Bu çalışma tüm bu konuları birbiri ile ilişkili ele alması açısından ve Türkiye sanayisinin önemli bir parçası olan imalat sektörü çalışanları özelinde konuyu incelemesi açısından özgün değer taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Destek Algısı, Yenilikçi İş Davranışları Eğilimi, İşten Ayrılma Niyeti, Düzce

THE EFFECT OF ORGANIZATIONAL SUPPORT ON EMPLOYEE'S INNOVATIVE BUSINESS BEHAVIORS AND INTENTION TO TURNOVER: A RESEARCH ON THE MANUFACTURING INDUSTRY

Öz

Purpose: Innovative qualities of employees are the key factor in driving businesses to success. In particular, organizational support of innovative behaviors will pave the way for employees to use their innovative abilities for the business. . In this study, the perceived organizational support of the employees in the manufacturing sector and the relationship of this support with innovative work behaviors and intention to turnover were examined, with the assumption that the employee who feels supported in the organizational environment will exhibit innovative work behaviors and not have a tendency to turnover. Method: In the study, which is based on quantitative data, primary data were collected from enterprises operating in Düzce in the status of large enterprises and selected by deliberate sampling. Data collected with five-point Likert scales were analyzed in SPSS24 program. Findings: According to the results of the research, the participants' intention to turnover is low, their perceptions of organizational support and innovative work behavior tendencies are high. The organizational support perceived by the employees is positive for innovative work behaviors; negatively affects the intention to turnover. Originality: Innovative practices have become the most important determinant of business success. Innovative structures are not formed in every organization and businesses with innovative structures differ from other organizations with some features. The hierarchical structure of the organization, management styles, cooperation in the business environment, individual characteristics and many other factors can affect the formation of the innovative behavior of the employees. These individual and organizational factors can also affect the commitment of employees to the organization or their tendency to turnover. This study has a unique value in terms of dealing with all these issues in relation to each other and examining the issue specifically for the manufacturing sector workers, which is an important part of the Turkish industry.

Anahtar Kelimeler

Organizational Pupport Perception, Innovative Business Behaviors Intend, Intention to Turnover, Düzce

Kaynakça

• Akkoç, İ., Çalışkan, A. ve Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 105-135.
• Altunışık, R., Çoşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (Üçüncü Baskı), Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Anafarta, N. (2015). Algılanan örgütsel destek ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: İş tatmininin aracılık rolü. İstanbul Management Journal, 26(79), 112-130.
• Applebaum, D., Fowler, S., Fiedler, N., Osinubi, O. and Robson, M. (2010). The impact of environmental factors on nursing stress, job satisfaction, and turnover intention, The Journal of Nursing Administration, 40, 323-328.
• Baranik, L.E., Roling, E.A. and Eby, L. T. (2009). Why does mentoring work? The role of perceived organizational support, Journal of Vocational Behavior, 76 (3): 366-373.
• Başar, M. (2013). Girişimcilik ve girişimcilik süreçleri, girişimcilik içinde Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. 2-19.
• Beğenirbaş M. ve Çalışkan A. (2014). Duygusal emeğin iş performansı ve işten ayrılma niyetine etkisinde kişilerarası çarpıklığın aracılık rolü. Business and Economics Research Journal. 5(2). 109-127.
• Brown, S.P. and Peterson, R.A. (1993). Antecedents and consequences of salesperson job satisfaction, job involvement and organizational commitment, Journal of Applied Psychology, 73, 139 – 145.
• Bozkurt, Ö. , Meriç, S. ve Bozkurt, İ. (2017). Kişilik özelliklerinin yenilikçilik eğilimi üzerine etkisini belirlemeye yönelik kamuda çalışan yöneticiler üzerinde bir araştırma. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 58-70
• Bulut, Ç., Aktan, B., Yılmaz, S., ve Fiş, A. M. (2008). Kurumsal girişimcilik: Kavramsal yapı üzerine bir tartışma, Journal of Yaşar University, 3(10), 1389-1416.
• Camman, C., Fichman M., Jenkins D. and Klesh J. (1979). The organizational assessment questionnaire, Uupublished Manuscript, University of Michigan, Ann Arbor Michigan, 1-46.
• Candan, H., ve Kaya, T. P. (2015). İhbarcılık (whistleblowing) ve algılanan örgütsel destek arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir kamu kurumunda araştırma, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(02), 305-330.
• Çalışkan, A. ve Urtekin, S.(2009). Yenilikçi davranışların bireylerin işten ayrılma niyetine etkisi, çalışma arkadaşları ile çatışmanın aracılık rolü üzerine mersin ili serbest muhasebeci mali müşavirlerine ve muhasebe çalışanlarına yönelik bir uygulama, Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(1), 19-34.
• Çeken, H. (2012). Etik liderlik ve örgütsel adaletin örgütsel sapma davranışları üzerindeki etkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28), 18-39.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2005). Örgüt ikliminin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Bir araştırma, CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2).
• Çelik, M., Turunç, Ö., ve Bilgin, N. (2014). Lider-üye etkileşimi ve kariyer memnuniyetinin yenilikçi davranışa etkisinde etiğin düzenleyici rolüne yönelik deneysel bir araştırma.
• Çöl, G. (2011). Algılanan güçlendirmenin iş gören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
• De Jong, J., and Den Hartog, D. (2010). Measuring innovative work behaviour, Creativity and innovation management, 19(1), 23-36.
• Dinç, E. (2015). Perceived organizational support as a mediator of the relationship between effort-reward fairness, affective commitment, and ıntention to leave. faculty of business administration, Marmara University, Istanbul, Turkey. International Business Research; 8(4).
• Eisenberger, R., Hungtington, R., Hutchison, S., and Sowa, D. (1986). Perceived organizational support, Journal Of Applied Psychology, 500-507.
• Elçi, Ş., Karataylı, İ. ve Karaata, S. (2008). Bölgesel inovasyon merkezleri: Türkiye İçin Bir Model Önerisi, Tüsiad-T/2008-12/477, Ankara.
• Eser G. (2011) Güven eğiliminin algılanan örgütsel destek üzerindeki etkisi, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1):365-376.
• Giray, M. D., ve Sahin, D. N. (2012). Algılanan örgütsel, yönetici ve çalışma arkadaşları desteği ölçekleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Türk Psikoloji Yazıları, 15(30), 1.
• Gökpınar, G. (2014). İçsel-Dışsal Denetim Odaklı Beyaz Yakalı Çalışanlarda A ve B Tipi Kişilik Özellikleri İle İş Stresi Ve Algılanan Örgütsel Destek Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Endüstri Ve Örgüt Psikolojisi Programı, İstanbul.
• Guilford, J. P. (1954). Psychometric methods. New York, NY: McGraw-Hill
• Hui, C., Wong A. and Tjosvold, D. (2007). Turnover ıntention and performance ın china: The role of positive affectivity, Chinese values, perceived organizational support and constructive controversy, Journal Of Occupational And Organizational Psychology, 80, 735–751.
• Işık, C., ve Aydın, E. (2016). Bilgi paylaşımının yenilikçi iş davranışına etkisi: Ayder yaylası konaklama işletmeleri üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 5(2), 75-103.
• Janssen, O. (2000). Job demands, perceptions of effort‐reward fairness and innovative work behaviour, Journal of Occupational and organizational psychology, 73(3), 287-302.
• Jenssen, J.I. and Jorgensen, G. (2004). How do corporate champions promote innovations?, International Journal of Innovation Management, 8(1), 63.
• Jewell, L. N., and Siegall, M. (1998). Contemporary industrial/organizational psychology, Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
• Kalliath, T. J., and Beck, A. (2001). Is the path to burnout and turnover paved by a lack of supervisory support? A structural equations test, New Zealand Journal of Psychology, 30(2), 72.
• Kaplan, M., ve Öğüt, A. (2012). Algılanan örgütsel adalet ile sanal kaytarma arasındaki ilişkinin analizi: Hastane çalışanları örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 13(1), 1-13.
• Kitapçı, H., Kaynak, R. Ve Ökten, S. (2013). Güçlendirmenin iş tatmini ve işten ayrılma niyetine etkisi: Kamu ve özel sektörde mukayeseli bir araştırma, International Review of Economics and Management, Volume 1, Number 1, 49-73.
• Kleysen, R. F., and Street, C. T. (2001). Toward a multi-dimensional measure of individual innovative behavior, Journal of intellectual Capital, 2(3), 284-296.
• Makanjee, C. R., Hartzer, Y. F., and Uys, I. L. (2006). The effect of perceived organizational support on organizational commitment of diagnostic imaging radiographers, Radiography, 12(2), 118-126.
• Mardanov, I., Heischmidt, K. and Henson, A. (2008). Leadermember exchange and job satisfaction bond and predicted employee turnover, Journal Of Leadership And Organizational Studies, 15(2), 159-175.
• Marsh, R. M., and Mannari, H. (1977). Organizational commitment and turnover: A prediction study, Administrative Science Quarterly, (22), 57-75.
• McAdam, R., and McClelland, J. (2002). Individual and team-based idea generation within innovation management: Organisational and research agendas, European Journal of Innovation Management, 5(2), 86-97.
• Meriç S. , Bozkurt Ö., Işık H.(2019). Bireysel yenilikçilik eğiliminin turizm lisans eğitimi alan öğrenciler açısından değerlendirilmesi. (İçinde)Yeni Ekonomik Trendler ve İş Fırsatları, Editörler, Yüce M., Mıynat, M., Can A.V., Sakarya, Ş., Editör, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa
• Mobley, W.H. (1982). Some unanswered questions in turnover and withdrawal research, Academy of Management Review, 7 (1), 111 – 116.
• Nunnally, J. (1978). Psychometric methods. New York, NY: McGraw-Hill.
• Oktar, M. N. (2015). Engelli Bireylerle Çalışanlarda Algılanan Örgütsel Destek Ve Tükenmişlik Düzeyinin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: İstanbul İli Beykoz İlçesi Örneği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi,. Yalova Üniversitesi, Yalova.
• Rhoades, L., and Eisenberger, R.(2002). Perceived organizational support: A review of the literature, Journal of Applied Psychology, 87, 698-714
• Robbins, T., Summers, T. P. and Miller, J. L. (2000). Intra-and inter-justice relationships: Assessing the direction. Human Relations, 53(10), 1329-1355.
• Scott, Craig R., Connaughton, Stacey L., Dıaz-Saenz, Hactor R., Maguıre, K., Ramırez, R., Rıchardson, B., Shaw, Sandra P. and Morgan, D. (1999). The İmpacts of communication and multiple identifications on intent to leave: A multimethodological exploration, Management Communication Quarterly, 12(3), 400-435.
• Shen Y., Jackson T., Ding C., Yuan D. and Zhao L (2014). Linking perceived organizational support with employee work outcomes ın a chinese context: Organizational ıdentification as a mediator, European Management Journal, 32(3), 406-412.
• Siong, Z., Ming, B., Mellor, D., Moore, Kathleen A. and Firth, L. (2006). Predicting intention to quit in the call centre industry: Does the retail model fit?, Journal Of Managerial Psychology, 21, 231–243.
• Slattery, J.P. and Selvarajan, T.T.R. (2005). Antecedents to temporary employee’s turnover intention, Journal of Leadership and Organizational Studies, 12 (1), 53 – 65.
• Şenol, B. (2013). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Yaratıcılık Davranışları ve Mizah Anlayışları, Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı.(M, Baloğlu, Çev.). Ankara, Türkiye: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tett, R.P. and Meyer, J.P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnıver ıntention and turnover: path analysis based on meta-analytic findings, Personal Psychology, 46, 259 -291.
• Timuroğlu, M. K. (2015). Örgütsel ve çevresel faktörlerin örgütsel yenilik üzerine etkisi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 41–68.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Algılanan örgütsel desteğin çalışanların iş-aile, aile-iş çatışması, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi: Savunma sektöründe bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 209-232.
• Wang, H., Ma, B., Liu X. and Liu S. (2014). Job security and work outcomes in china: perceived organizational support as mediator, Social Behavior And Personality, 42(7), 1069-1076.
• West, M.A. and Farr, J.L. (1989). Innovation at work: Psychological perspectives, Social Behavior, 4, 15–30.
• Yurt, İ., Bozkurt, Ö., ve Torun, M. K. (2018). Yeşil pazarlama uygulamalarında akademisyenlerin tepkisel durumu. VI. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e sosyal bilimler kongresi ,Tam Metin Kitabı. S.68. Ankara.
• Yüceler, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 445-458.