RÜÇHAN HAKKININ KULLANIMINDA ARTAN PAYLARIN AKIBETİ

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 44, 909 - 920, 30.09.2022

Betül Büşra Ülgen

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1104230

Öz

ÖZET

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun m. 461 hükmü ile düzenlenen rüçhan hakkı, anonim şirket pay sahibinin, sermaye artırımı sonucu ihraç edilen payları, belli bir oran dahilinde satın almasını sağlar. Böylece pay sahibi, şirket içerisindeki oransal konumunu muhafaza eder. Rüçhan hakkının kullanılması için, her sermaye artırımı kararı sonrasında kural olarak, hakkın kullanım süreci de gerçekleşecektir. Ancak rüçhan hakkı, her zaman tüm pay sahiplerince kullanılmamaktadır. Bazen de rüçhan hakkına kısıtlama getirilir ve kısıtlama kararına rağmen ortaya çıkan paylar satın alınmaz. Bu durumda, artan payların akıbetinin ne olacağı sorusunun cevaplanması gerekir.

Amaç: Bu makalede, rüçhan hakkıyla ilgili genel bilgiler verildikten sonra, artan payların akıbeti hakkındaki sorun incelenmeye çalışılacaktır.

Yöntem: Literatür araştırmasına dayanan bu çalışmada, rüçhan hakkına yönelik yasal düzenlemeler ve öğreti görüşleri incelenmiştir.

Bulgular: Türk Ticaret Kanunu rüçhan hakkını tek bir madde ile düzenlemiştir. Bunun yanında rüçhan hakkı ile doğrudan doğruya bağlantılı hususlarda da rüçhan hakkına yönelik atıflar bulunmaktadır. Ancak rüçhan hakkının kullanımı sonucunda artan payların akıbetine ilişkin açık bir düzenleme bulunmamaktadır.

Özgünlük: Bu çalışmada rüçhan hakkının kanuni kullanımı ve hakkın kullanımının kısıtlanması ihtimalleri ayrı ayrı incelenmiştir. Ayrıca esas sözleşme, genel kurul ve yönetim kurulunun olası yetkilerine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

rüçhan hakkı, esas sözleşme, genel kurul, yönetim kurulu

THE FATE OF REMAINING SHARES WHILE EXERCISING PRE-EMPTIVE RIGHT

Öz

ABSTRACT

The pre-emptive right, regulated by the provision of article 461 of the Turkish Commercial Code No. 6102, allows the shareholder of the joint stock company to purchase the shares issued as a result of the capital remain within a certain rate. Thus, the shareholder maintains its proportional position within the company. In order to exercise the pre-emptive right, as a rule, the process of exercise of the right will take place after each capital remain decision. However, the pre-emptive right is not always exercised by all shareholders. Sometimes the pre-emptive right is restricted, and the resulting shares are not purchased despite the restraining order. Case, the question of what the fate of the remained shares will need to be answered.

Purpose: In this article, after giving general information about the pre-emptive right, the problem of the fate of the remained shares will be examined.

Method: In this study, which is based on literature research, legal regulations and doctrine regarding the pre-emptive right were examined.

Findings: The Turkish Commercial Code regulates the pre-emptive right with a single article. In addition, there are references to the pre-emptive right in matters directly related to the pre-emptive right. However, there is no clear regulation on the fate of the remained shares as a result of the exercise of the pre-emptive right.

Originality: In this study, the legal use of the pre-emptive right and the possibility of restricting the exercise of the right are examined separately. In addition, the articles of association, the general assembly and the possible powers of the board of directors are mentioned.

Anahtar Kelimeler

pre-emptive right, articles of association, genereal assembly, board of directors

Kaynakça

• Adıgüzel, B. (2014). “Anonim Şirketlerde Rüçhan Hakkının Sınırlanması veya Kaldırılması”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVIII, S. 1, s.1-48.
• Bahtiyar, M. (2017). Ortaklıklar Hukuku, 12. Bası, İstanbul.
• Cenkci, E. (2016). “Kayıtlı Sermaye Sisteminde Yeni Pay Alma (Rüçhan) Hakkının Sınırlandırılması Bağlamında Genel Kurulun Yetkileri -Alman ve İsviçre Hukuku ile Karşılaştırmalı-”, TBB Dergisi, S. 122, s. 315-336. Değirmencioğlu Aydın, N. (2021). Anonim Şirketlerde Rüçhan Hakkı, İstanbul.
• Dural, M., Sarı, S. (2014). Türk Özel Hukuku, Cilt: I, 9. Baskı, İstanbul.
• Eminoğlu, C. (2015). “Anonim Şirket Pay Sahipleri Açısından “Eşit Şartlarda Eşit İşlem” İlkesi”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, C. 1, S. 1, s. 79-88.
• Epçeli, S. (2010). “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’nın Yeni Pay Alma Hakkı ile İlgili Olarak Getirdiği Düzenleme, Eleştiriler ve Öneriler”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 84, S. 6, s. 3589-3625.
• Görmez, O. (2017). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Rüçhan Hakkının Kısıtlanması, İstanbul.
• Hatemi, H. (2011). Medeni Hukuk’a Giriş, 5. Bası, İstanbul.
• Kırca, İ., Şehirali Çelik, F. H., Manavgat, Ç. (2013). Anonim Şirketler Hukuku, C.1, Ankara.
• Kocayusufpaşaoğlu, N. (Kocayusufpaşaoğlu, N., Hatemi, H., Serozan, R., Arpacı, A.) (2014). Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C.I, 6. Bası, İstanbul.
• Korkmaz, M. C. (2022). Anonim Ortaklıkta Rüçhan Hakkı, İstanbul.
• Moroğlu, E. (2018). Anonim Ortaklıklarda Sermaye Artırımı, 4. Baskı, İstanbul.
• Oğuzman, M.K., Barlas, N. (2019). Medeni Hukuk, 25. Bası, İstanbul.
• Özsungur, F. (2014). “Rüçhan Hakkının Kullanılmaması ve Sermaye Artırımında Pay Taahhütlerinin Kısmen Yerine Getirilmesi Sorunu”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 2, s. 145-164. Poroy, R., Tekinalp, Ü., Çamoğlu. E. (2017). Ortaklıklar Hukuku II, 13. Baskı, İstanbul.
• Pulaşlı, H. (2017). Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 5. Baskı, Ankara.
• Soykan, İ. C. (2019). Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklıklarda Sermaye Taahhüdü Yoluyla Sermaye Artırımı, İstanbul.
• Şener, O. H. (2017). Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku Ders Kitabı, 3. Baskı, Ankara.
• Tekinalp, Ü. (2015). Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, 4. Bası, İstanbul.
• Türkmen, E. (2017). “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Yeni Pay Alma Hakkına Genel Bir Bakış”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, C.19, S. 2017(Özel Sayı), s. 2315-2344.
• Yıldız, Ş. (1996). Anonim Ortaklıkta Yeni Pay Alma Hakkı, İstanbul.
• Yıldız, Ş. (2012). “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Rüçhan Hakkı Konusunda Getirilen Değişiklikler”6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununu Beklerken Marmara Üniversitesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Özel Sayılı, C.18, S.2, s. 809-817.