PIERRE BOURDIEU: BİLİMSEL ALAN VE DÜŞÜNÜMSEL YÖNTEM

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 50, 2052 - 2071, 30.09.2024

Alparslan Akarca

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1522732

Öz

Bilimsel alan özerk olmalıdır. Çünkü tahakküm altındaki bilim, tahakkümü yeniden üreten bir bilimdir. Bilimsel tutum bilime katkı ile topluma katkı arasındaki olası farkı belirleyecektir. Düşünümsel metodoloji ise bilim insanlarına bilimin bilimini yapma fırsatını verecek olan bir yöntemdir. Bourdieu’nün yöntemi, nesnellik ilkesinden fazlasıdır. Bu, nesnelliğin nesneleştirilmesidir. Öyle görünüyor ki, Bourdieu, bilimi bilim insanlarına karşı korumaya çalışmaktadır. Ancak diğer yandan bu, öylesine paradoksal bir durumdur ki, bilim insanları bu paradoksu aşmak için bilime başvurmak zorundadır.
Amaç: Bu makalenin amacı Bourdieu’nün bilim dünyası üzerine çalışmalarını incelemektir. Makalede kullanılan metodoloji bir kavram analizi yöntemidir. Temel amacımız iktidar karşısında (iktidarın içsel ya da dışsal olması farketmez) bilimsel özerklik, sosyal süreçler karşısında bilimsel tutum ve düşünümsel metodoloji konusunu tartışmaktır.
Yöntem/Tasarım / Metodoloji / Yaklaşım: Bu çalışmada kavramsal içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.
Bulgular: Bourdieu bilim alanındaki temel problemlerin çözümünde yeni bir yöntem, yani düşünümsel metodolojiyi ileri sürmektedir. Bu nedenle böylece Bourdieu, bilim dünyasını mercek altına alıyor. Özetle, düşünümsel yöntemi bilim dünyasıyla tanıştıran Bourdieu’nün hem bilime hem de bilim felsefesine önemli katkı sağladığı söylenebilir.
Özgünlük: Bourdieu’nün bilimsel alan ve akademi üzerine çözümlemeleri, esas olarak alan teorisine dayanmaktadır. Dolayısıyla, çalışmamızda alan, habitus, sermaye, tahakküm ilişkileri kavramları ve bir alternatif yöntem olarak düşünümsel metodoloji kavramına odaklanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel alan, Bilimsel özerklik, Düşünümsel metodoloji

Etik Beyan

Bu makalenin yazımında etik kurallara uyulmuştur.

PIERRE BOURDIEU: SCIENTIFIC FIELD and REFLEXIVE METHODOLOGY

Öz

Scientific field should be autonomous because the science under the hegemonic power is that which reproduces hegemony. Scientific attitude determines the difference between making a contribution to the science and a contribution to the society. Concerning reflexive methodology, it is a method that would give scientists an opprtunity to do science of science. Bourdieu’s methodokogy is more than the objectivity principle. This is the objectification of objevtivity. It seems that Bourdieu is trying to protect science against scientists. But on the other hand, this is such a paradoxical situation that scientists must turn to the science to overcome this paradox.
Purpose: Aim of this essay is to examine Bourdieu’s works on scientific world. The methodology used in the article is a concept analysis method. Our main goal is to discuss scientific autonomy from the power (it’s no matter whether the power is internal or external), scientific attitude to social processes and reflexive methodology.
Method/Design/Methodology/Approach: It is the content analysis method that has been used in this study.
Findings: Bourdieu propose a new method, which is reflexive methodology, in order to solve the basic problems in scientific field. Since therefore Bourdieu put the scientific world under the scope. In summary, it can be said that, Bourdieu, who inroduced reflexive methodology to the scintific world, has a significant conribution to both science and philosophy of science.

Originality: Bourdieu’s analysis of the scientific field and academy is based on the field theory. Consequently, in this study, the concepts of field, habitus, capital, hegemony reletions and reflexive methodology, as an alternative method, have been brought into focus.

Anahtar Kelimeler

Scientific field, Scientific autonomy, Reflexive methodology

Kaynakça

• KAYNAKÇA Akşit, B. (24 Mayıs, 2020). Bourdieu’nün ilişkisel ve düşünümsel sosyolojisine giriş. Youtube [Video]. 12 Eylül 2023 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=V-ymQy4QfnE adresinden alınmıştır.
• Akşit, B. (2 Mayıs, 2021). Hakimiyet kurma arzusunu bilme arzusuna dönüştürmek. Youtube [Video]. 12 Eylül 2023 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=82F0N6xVf9k adresinden alınmıştır.
• Bourdieu, P. (1995). Pratik nedenler (Çev. Hülya Tufan). İstanbul: Kesit Yayıncılık.
• Bourdieu, P. (2002). Müdahil bir bilim için. Le Monde diplomatique, Ocak ve Zanaat, Pierre Bourdieu Derlemesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bourdieu P. ve Wacquant, L. (2014). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (Çev. Nazlı Ökten). İstanbul: İletişim yayınları.
• Bourdieu, P. (2014a). Sosyolojiye övgü (Ed. Çeğin ve diğerleri), Cogito içinde. (76), 8-15. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bourdieu, P. (2014b). İnsanlar ve mekanizmalar (Ed. Çeğin ve diğerleri), Cogito içinde. (76), 432-443. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bourdieu, P. (2014c). Vive la crise!: Sosyal bilimde heterodoksi için (Der. Çeğin ve diğerleri), Ocak ve Zanaat Pierre Bourdieu Derlemesi içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P. (2015). Bilimin toplumsal kullanımları bilimsel alanın klinik bir sosyolojisi için (Çev. Levent Ünsaldı). Ankara: Heretik Basın Yayın.
• Bourdieu, P. (2021). Homo academicus (Çev. Nazlı Ökten, Arzu Nilay Kocasu, Eren Gülbey). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bourdieu, P. (28 Temmuz 2021). Pierre Bourdieu belgeseli: “Sosyoloji bir döğüş sporudur. Youtube [Video]. 30 Eylül 2023 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=saZQigTgpFU adresinden alınmıştır.
• Calhoun, C. (2014). Bourdeu sosyolojisinin ana hatları (Çev. Güney Çeğin), (Der. Çeğin ve diğerleri). Ocak ve Zanaat içinde. 77-129. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çeğin, G. (2012). Yerel siyasal alan ve siyasal yatkınlıkların yapısal-inşacı analizi: Denizli kenti örneği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı.
• Karakaya, M.F. (2012). Ecce homo academicus. Sosyoloji Dergisi, 3(25), 103-111.
• Kaya, A. (2014). Bourdieu Sosyolojisinin Ana Hatları, Ocak ve Zanaat Pierre Bourdieu Derlemesi, Pierre Bourdieu’nün pratik kuramının kilidi: alan kavramı (Der. Çeğin vd). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özsöz, C. (2007). Pierre Bourdieu’nün temel kavramlarına giriş. Sosyoloji Notları, 1, 15-21.
• Özsöz, C. (2009). Pierre Bourdieu sosyolojisi ve simgesel şiddet [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. 13 Mart 2021 tarihinde https://www.academia.edu/2199754/Pierre_Bourdieu_Sosyolojisi_ve_Simgesel_%C5%9Eiddet adresinden alınmıştır.
• Swartz, D. (2011). Kültür ve iktidar Pierre Bourdieu’nün sosyolojisi (Çev. Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Wacquant, L.(2014). Pierre Bourdieu: hayatı, eserleri ve entelektüel gelişimi (Der. Çeğin ve diğerleri), Ocak ve zanaat Pierre Bourdieu derlemesi içinde. 53-76. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yardımcı, A. B. (2019). Güçlü program gerçekten güçlü müdür? Bilim sosyolojisi ve felsefesi açısından bir değerlendirme. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, VI. Yıldız Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, (ed. Mustafa Başaran vd.), 856-863. 14 Kasım 2022 tarihinde https://www.academia.edu/41497004/G%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_Program_Ger%C3%A7ekten_G%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_M%C3%BCd%C3%BCr_Bilim_Sosyolojisi_ve_Felsefesi_A%C3%A7%C4%B1s%C4%B1ndan_Bir_De%C4%9Ferlendirme adresinden alınmıştır.