An Evaluatıon on the Writing Purpose of Divanu Lugati’t-Turk

Yıl 2016, , 3259 - 3267, 25.12.2016

Yılmaz Bacaklı , Enver Kapağan , Mustafa Kundakçı

https://doi.org/10.15869/itobiad.282739

Cited By: 2

Öz

Language is a
matter of life or death for a nation. The thing connecting individuals to each
other and building a nation from them is language's power. Language not only
put nations on the stage of life, but also protects them against various
assaults. To come into existence, nations have to be successful in the
political struggle in which they rather use all the possibilities of their
cultural accumulation. And in this struggle they use language which is the
culture conveyer. When nations use language effectively, they gain power and
authority. When they don't show the rightful attention to language, all their
assets are expropriated. In short, language is the leading actor in the
nation's struggle for existence. Kaşgarlı Mahmud’s work is not accessed only as
a language teaching book. When the conditions of the era, nature of the work,
the author's identity, and the position that the work was submitted are
accessed together, this fact can be understood better.

Anahtar Kelimeler

Language, Politics, Divanu Lugati’t-Turk, Kashgar Mahmud, Nation

Divanü Lügati’t-Türk’ün Yazılma Amacı Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Dil, bir millet için
varlık yokluk meselesidir. Bireyleri birbirine bağlayan, onlardan bir millet
inşa eden dilin kudretidir. Dil, milletleri hayat sahnesine çıkarmakla kalmaz;
onları çeşitli taarruzlara karşı da korur. Milletler, var olmak için daha çok
kültürel birikimlerinin tüm imkânlarını kullanıldıkları siyasi mücadelede
başarılı olmak zorundadırlar. Bu mücadele devresinde ise kültürün taşıyıcısı
olan dili kullanırlar. Milletler, dili etkin olarak kullandıklarında güç ve
otorite sahibi olur. Dile hakkı olan dikkati göstermediklerinde ise tüm
varlıkları istimlak edilir. Kısacası dil, milletlerin varlık mücadelesinde
başat aktördür. Dili berkitip, bereketlendirenler kazanırken, ihmal edenler
kaybeder. Kaşgarlı Mahmud, milleti hesabına bu gerçeği fark ederek dilin
yanında durur. O, dilin millet demek olduğunu iyi bilir. Eseri Divanü
Lügati’t-Türk’te, Türk dilinin imkânlarını anlatmaktan çok bir milletin siyasi
kudretini tarihe not düşer. Kaşgarlı Mahmud’un eseri sadece bir dil öğretim
kitabı olarak değerlendirilemez. Dönemin şartları, eserin mahiyeti, yazarın
kimliği ve eserin sunulduğu makam birlikte değerlendirildiğinde bu gerçek daha
iyi anlaşılabilir.

Anahtar Kelimeler

Dil, millet, siyaset, Divanü Lügati’t-Türk, Kaşgarlı Mahmud

Kaynakça

• AĞAR, M. Emin (2004), Türkçe Öğretiminin Tarihçesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, S.1, s.1-10
• BANGUOĞLU, Tahsin (1987), Dil Bahisleri, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul
• CAFEROĞLU, Ahmet (1970), Kâşgarlı Mahmut, MEB Yay. İstanbul
• CANBOLAT, İbrahim S. (2007), İmaj-Gerçek ve İşlevsellik Bağlamında Eleştirel Bir Uluslararası İlişkiler Çözümlemesi Üzerine, Gazi Akademik Bakış, C.1, S.1, s.1-24, Ankara