Öz
Turkish civilizations and communities
stay in a large geograph and this determines the quality of interaction area of
Turkish Music. Many Turkish communities livein various regions in Iran. In
these regions Iran Turk’s Music prevails and this music, without losing
anything from its soul, has the same
characteristics of Turkish tribes living in Anatolia. In this sense, accent
properties and melodic patternscouncide
each other between ‘’Terekemes’’ and some immigrated communities of
‘’Karamanoğlu Beylic’’ living in Iran and ‘’Kıpçak’’, ‘’ Çepni’’
‘’Karamanoşlu’’ people living in Anatolia around Trabzon. The aim of this study
is to examine the similarities of music and accent of people living in Iran
geography and Trabzon and its around ethnomusicologicaly and musicologicaly. Thsi
study is important in respect to strenghten these smilarities being talked
about by sources between communities belonging same ancestry and living in two geography. In this study, which
is considered as sample of same properties between ıran and Turkish Music in
ethnomusicology world, literatüre review, analysis, garland and comparison
methods are used.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Caferoğlu, Ahmet, Türk Kavimleri, İstanbul: Enderun Kitabevi, 1988.
- Gülcan, Ali, Karamanoğulları’nın Kökenleri ve Selçuk – Osmanlılar Karşısında Kişilikleri, Eskişehir: Uğur Ofset, 1995.
- Hacire Çebi ile Röportaj, Görüşme Tarihi: 15.06.2016, Görüşme Yeri: Trabzon – Sürmene, 1935.
- Erişim tarihi: 11.10.2016,12:34 http://www.irankulturevi.com/turkce/muziktarih.htm.
- Başer, Fatma Âdile, Türk Halk Müziği ile Türk Klâsik Müziği’nin Oluşumu ve İlişkilerine Târihten Bakmak, Erişim Tarihi: 25.10.2016, 12:30, http://www.musikidergisi.net/?p=1646,
- Erişim Tarihi: 25.10.2016, 11:15, https://prezi.com/ifxtdwsnbqu_/iran-muzigi-ve-turk-muzigi-karsilastirmasi/
- Kafkasyalı, Ali, İran Türkleri, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları, 2010.
- Kafkasyalı, Ali, İran Türk Âşıkları ve Millî Kimlik, Erzurum: Eren Ofset, 1. Baskı, 2007.
- Kemaloğlu, Muhammed, Terekeme – Karapapah Türkleri Ağzına Ait Sözcükler “Muş – Bulanık Çevresi”, İstanbul: Türkiyat Mecmuâsı, C. 22, 2012.
- Kırzıoğlu, Fahrettin, Osmanlılar’ın Kafkas - Elleri’ni Fethi, Ankara: TTK Basımevi, 1993.
- Köse, Bayram Arif, Ortaçağda Trabzon ve Çevresinin Tarihî Coğrafyası, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2012.
- Ögel, Bahaeddin, Türk Kültür Tarihine Giriş, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, C. 8, 1987.
- Ögel, Bahaeddin, Türk Kültür Tarihine Giriş, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, C. 9, 1987.
- Öztuna, Yılmaz, Türk Mûsikîsi Kavram ve Terimleri Ansiklopedisi, Ankara: AKM Yayınları, 2000.
- Tongal, Murat, Geçmişten Günümüze Karaman Türkleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Öz
Türk medeniyetleri ve topluluklarının
çok geniş bir coğrafyada bulunması, Türk Mûsikîsi’nin kullanım ve etkileşim
sahasının niteliğini belirlemiştir. İran’ın çeşitli kesimleri de birçok Türk
topluluğunun yaşadığı bölgelerdir. Buralarda İran Türkleri’nin mûsikîsi hüküm
sürmekte ve bu mûsikî özünden hiçbir şey kaybetmeyerek Anadolu’daki aynı
altsoya mensup Türk boylarıyla benzer özellikler taşımaktadır. Bu anlamda
İran’da yaşayan Terekemeler ve Karamanoğlu Beyliği’nin dağılan, göçen bazı
toplulukları ile Anadolu’da, Trabzon ve çevresinde yaşayan Kıpçak, Çepni ve
Karamanoğlu halkları arasındaki ağız özellikleri ve ezgisel motifler birbiriyle
örtüşmektedir. Bu çalışma; İran
coğrafyası ile Trabzon ve çevresi ortak halklarının mûsikî ve ağız
özelliklerindeki benzerlikleri etnolojik ve müzikolojik bir incelemeye tâbî
tutmayı amaçlamaktadır. Çalışma; iki coğrafyada yaşayan aynı soya mensup
toplulukların söz konusu hususlarda benzerliklerini kaynaklarla temellendirmesi
bakımından önemlidir. Etnomüzikoloji evreninden İran ve Türk Mûsikîsi’nin ortak
özelliklerinin örneklem olarak kabul edildiği çalışmada; kaynak tarama, analiz,
derleme ve karşılaştırma yöntemleri kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Caferoğlu, Ahmet, Türk Kavimleri, İstanbul: Enderun Kitabevi, 1988.
- Gülcan, Ali, Karamanoğulları’nın Kökenleri ve Selçuk – Osmanlılar Karşısında Kişilikleri, Eskişehir: Uğur Ofset, 1995.
- Hacire Çebi ile Röportaj, Görüşme Tarihi: 15.06.2016, Görüşme Yeri: Trabzon – Sürmene, 1935.
- Erişim tarihi: 11.10.2016,12:34 http://www.irankulturevi.com/turkce/muziktarih.htm.
- Başer, Fatma Âdile, Türk Halk Müziği ile Türk Klâsik Müziği’nin Oluşumu ve İlişkilerine Târihten Bakmak, Erişim Tarihi: 25.10.2016, 12:30, http://www.musikidergisi.net/?p=1646,
- Erişim Tarihi: 25.10.2016, 11:15, https://prezi.com/ifxtdwsnbqu_/iran-muzigi-ve-turk-muzigi-karsilastirmasi/
- Kafkasyalı, Ali, İran Türkleri, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları, 2010.
- Kafkasyalı, Ali, İran Türk Âşıkları ve Millî Kimlik, Erzurum: Eren Ofset, 1. Baskı, 2007.
- Kemaloğlu, Muhammed, Terekeme – Karapapah Türkleri Ağzına Ait Sözcükler “Muş – Bulanık Çevresi”, İstanbul: Türkiyat Mecmuâsı, C. 22, 2012.
- Kırzıoğlu, Fahrettin, Osmanlılar’ın Kafkas - Elleri’ni Fethi, Ankara: TTK Basımevi, 1993.
- Köse, Bayram Arif, Ortaçağda Trabzon ve Çevresinin Tarihî Coğrafyası, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2012.
- Ögel, Bahaeddin, Türk Kültür Tarihine Giriş, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, C. 8, 1987.
- Ögel, Bahaeddin, Türk Kültür Tarihine Giriş, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, C. 9, 1987.
- Öztuna, Yılmaz, Türk Mûsikîsi Kavram ve Terimleri Ansiklopedisi, Ankara: AKM Yayınları, 2000.
- Tongal, Murat, Geçmişten Günümüze Karaman Türkleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 5 Sayı: 8 |
Cited By
TÜRKÜLERDE TÜRK’ÜN COĞRAFYASI
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi
https://doi.org/10.60163/tkhcbva.1453647
