Tarihi Bir Yapının Müze Olarak İşlevlendirilmesi İbrahim Paşa Sarayı-Türk ve İslam Eserleri Müzesi Örneği

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 8, 2422 - 2435, 25.12.2016

Sinem Sunter Mehmet Nuhoğlu

https://doi.org/10.15869/itobiad.281455

Öz

Sultanahmet Meydanı’ndaki günümüze ulaşan tek vezir sarayı
olması bakımından oldukça önemli olan İbrahim Paşa Sarayı,  geçmişten bugüne birçok değişikliğe uğramış
ve kullanım amacı defalarca değişmiştir. 1914’te İslam eserlerinin yurtdışına
kaçırılmasını engellemek ve sergilenmesini sağlamak için Müze-i Hümayun’da
İslam Eserleri Seksiyonu açılmış, zamanla sayıları artan bu eserler için yer
temini süreci başlamıştır. Bu eserlerin teşhiri için ilk olarak Süleymaniye
Külliyesi’nin İmaret Binası kullanılmış, yapının boyutları sorun teşkil etmeye
başladığında yeni bir bina arayışına girilmiştir. Bu arayış 1965’te İbrahim
Paşa Sarayı’nın Türk ve İslam Eserleri Müzesi’ne tahsis edilmesiyle son
bulmuştur. 1983’ten beri bu yapı Türk ve İslam Eserleri Müzesi olarak işlev
görmektedir. Tarihi bir yapının müze olarak işlevlendirilmesi yeni bir durum
değildir fakat bu yapının günümüze ulaşan tek vezir sarayı olması, çeşitli
amaçlarda kullanılması, restore edilene kadar atıl bir vaziyette olması, müze
binası olarak tahsis edilmesinden sonra İslam Eserlerini koruma misyonuna sahip
olması ve varlığını müze binası olarak sürdürmesi oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

İbrahim Paşa Sarayı, Türk ve İslam Eserleri Müzesi, Müze, Müzenin işlevi, tarihi binalar

A Historical Building as be Functionalized Museum Example of Ibrahim Pasha Palace – Turkish and Islamic Art Museum

Öz

Ibrahim Pasha Palace which is in the Sultanahmet
Square, is very important because of it’s surviving only one vizier palace.
From past to today this palace has been changed several times and it has been
used different purposes. In 1914 Islamic Art Section was opened as a part of
Imparial Museum to prevent artifacts smuggled abroad and to exibit artifacts.
Over time, place procurement proces has begun for the works of a growing number
of time. At first Suleymaniye Mosque comlex’s Imaret Building was used in order
to exibit these works but dimensions of works began problems for exibition in
the building interior. At the end, in 1965 Ibrahim Pasha Palace was allocated
for İslamic work to exibit. It isn’t a new case using a historical building as
museum but it’s important for only surviving vizier palace and to have both
protecting and conservating to Islamic Arts mission.

Anahtar Kelimeler

Ibrahim Pasha Palace, Turkish and Islamic Arts Museum, Museum, Fonction of Museum

Kaynakça

• Artun, Ali. Sanat Müzeleri 1 Müze ve Modernlik, İstanbul: İletişim Yayınları, 2006.
• Atasoy, Nurhan. İbrahim Paşa Sarayı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2012.
• Bahrani Zainab, Çelik Zeynep, Eldem Edhem. Geçmişe Hücum Osmanlı İmparatorluğu’nda Arkeolojinin Öyküsü 1753-1914, İstanbul: Ofset Yapımevi, 2011.
• Çelik, Zeynep. “Oryantalist Saplantıdan Modernist Kanona: Sultan Ahmet Çeşmesinin Yolculukları” Oryantalizmin 1001 Yüzü, İstanbul: Sakıp Sabancı Müzesi, 2013: 44-51.
• Eyice, Semavi. “Özel Saraylar (Konaklar)” İslam Ansiklopedisi, c. 21 İstanbul: MEB, 2000: 345-3547.
• İstanbul Müzeleri. Türk ve İslam Eserleri Müzesi Rehberi, İstanbul: İstanbul Devlet Basımevi, 1939.
• Kutluay, Sevgi. “Evkaf-ı İslamiye Müzesi’nin Kurulmasını Sağlayan Ortam ve Kurucuları” 100 Yıl Önce 100 Yıl Sonra, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2014: 7-42.
• Shaw, Wendy. Osmanlı Müzeciliği Müzeler, Arkeoloji ve Tarihin Görselleştirilmesi, İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
• Sinanlar, Seza. Bizans Araba Yarışlarından Osmanlı Şenliklerine Atmeydanı, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2005.
• Şahin, Seracettin. Türk ve İslam Eserleri Müzesi Emevilerden Osmanlılara 13 Asırlık İhtişam, İstanbul: Kaynak Yayınları, 2009.
• Yazgan, Esra Özkan. “Anıtsal Kültür Varlıklarının Müze Olarak Kullanımına Yönelik Yaklaşımın İstanbul İbrahim Paşa Sarayı Örneğinde İrdelenmesi”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2011.