Mekân - Cinayet Bağıntısına Küresel Bir Bakış: Bir Davranışsal Coğrafya Çalışması

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 1070 - 1087, 25.04.2017

Nurettin Özgen , Recep Bindak

Öz

Bu araştırmanın amacı,
dünyada işlenen cinayetlerin, ülkelerin coğrafik bazı değişkenleriyle ne tür
bir bağıntı oluşturduğunu analiz etmektir. 
Küresel ölçekli cinayet oranları ve ormanlık alan verileri, Dünya
Bankasının veri tabanından, araştırmanın diğer değişkenlerine ait veriler ise The
World Factbook Raporundan temin edilmiştir. Bu çalışmada bağımlı değişken
olarak 178 ülkenin yıllık cinayet oranları (Homocid) esas alınarak, ilişkisel
tarama modeli kullanılmış ve ülkelerde yıllık cinayet oranını açıklayabilecek
çoklu lineer regresyon tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen
bulgulara göre, ormanlık alanların, okuma yazma ve ölüm oranlarının yüksek
olduğu ülkelerde cinayetler daha fazla oranda işlenmektedir. Aksine, yaş
ortalaması, işsizlik ve GSMH'nin yüksek olduğu ülkelerde ise cinayet eylemleri
daha az işlenmektedir. Analiz sonuçlarına göre, küresel ölçekte, cinayet
eylemlerinin, özellikle orta Amerika ve orta- güney Afrika kıtasındaki
ülkelerde yoğunlaştığı görülmektedir. Bu bağlamda, araştırmanın bulguları,
ilgili literatür kapsamında tartışılmış ve daha sonra bazı önerilerde
bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mekân, cinayet, coğrafya, işsizlik, okuma yazma oranı, ölüm oranı, davranışsal coğrafya

A Global Overview for the Space- Homicide Relation: A Study of Behavioral Geography

Öz

The aim of this study is
to analyze the correlation of the homicide in the world with some geographic
variables of the countries.  The data
have been obtained from the database of the World Bank and the World Fact Book.
Based on the dependent variable, the annual homicide rates of 178 countries,
the relational screening model and multiple linear regression which can explain
the annual homicide rates of the countries have been used in this study.
According to findings of the research, in the countries where forested areas,
literacy rate and death rate is high, more murders are committed. On the
contrary, in the countries high at average age, unemployment rate and Gross National Product (GNP) the homicide rate is lower. According to the
analysis results, it is observed that homicide rates on a global scale have
concentrated in the countries especially in the Central America and the Central
and South Africa. In this context, the findings of the study have been
discussed within the relevant literature and some recommendations have been
made for the future studies.

Anahtar Kelimeler

Space, Homicide, Homicide Rate Behavioral Geography, Global View.

Kaynakça

• Akdeniz, S., Üzümcü, A., (2013). “Suç ve sosyoekonomik değişkenler arasındaki bağımlılık ilişkisi: Kars cezaevi üzerine bir inceleme”. Kafkas Üniversitesi. IIBF Dergisi, 4(6), 115-138.
• Akgemci, E. (2014). Kronik: Venezuela’da Şiddeti Anlamak. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. 69 (1), 217-226
• Aksak, P., Çalışkan, V. (2010). Çanakkale kentinde mala karşı işlenen suçların coğrafi dağılış özelliklerinin incelenmesi (2007). Marmara Coğrafya Dergisi, 22: 245- 275
• Aliağaoğlu, A, Alaeddinoğlu, F. (2005). "Erzurum Şehrinde Mala Karşı işlenen Suçlar: Coğrafi Bir Yaklaşım", Polis Bilimleri Dergisi. 7 (1), 17- 41.
• Aliağaoğlu, A. (2007). Balıkesir şehrinde işlenen suçlara coğrafi bir yaklaşım, Detay Yayıncılık. Ankara
• Andresen, M. A. (2006). Crime Measures and The Spatial Analysıs of Criminal Activity. British Journal of Criminology, 46: 258-285, doi:10.1093/bjc/azi054
• Barranco, R.E. (2013). Latino immigration, interaction, and homicide victimization. Sociological Spectrum: Mid-South Sociological Association, 33(6), 534-553
• Başıbüyük, O., Karakuş, Ö. (2010). Sosyal Düzensizlik ve Toplum Destekli Güvenlik Politikaları. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 13 (2), 64-97
• Blake G.O. (2014). America’s deadly export: Evidence from cross-country panel data ofdeportation and homicide rates. International Review of Law and Economics, 37, 156–168. doi: 10.1016/j.irle.2013.10.001
• Ceccato, V., Haining, R., Signoretta, P. (2002). Exploring Offence Statistics in Stockholm City Using Spatial Analysis Tools. Annals of The Association of American Geographers, 92(1), 29-51
• Chamlin, M.B. (1989). A Macro Social Analysis of The Change In Robbery And Homicide Rates: Controlling for Static and Dynamic Effects. Sociological Focus, 22: 275−286.
• Choe J (2008). Income inequality and crime in the United States. Economics Letters 101, 31–33 doi:10.1016/j.econlet.2008.03.025
• Cömertler, N., Kar, M. (2007). Türkiye’de suç oranının sosyo ekonomik belirleyicileri: Yatay kesit analizi”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 62(2), 1-17.
• Dönmezer, S. (1994). Kriminoloji. Beta Basım İstanbul.
• Emerick, N.A., Curry, T.R. Collins, T.W., & Rodriguez, S.F. (2014). Homicide and Social Disorganization on the Border: Implications for Latino and Immigrant Populations. Social Science Quarterly, 95(2),360-379. doi: 10.1111/ssqu.12051
• Filho, A.M., da Silva M.F., & Zebende G.F. (2014). Autocorrelation and cross-correlation in time series of homicide and attempted homicide. Physica A 400, 12–19. doi:10.1016/j.physa.2014.01.015
• Gürbüz, M., Karabulut, M. (2007). "Adana Beş Ocak Polis Karakolu Sorumluluk Bölgesinde Çocuk suçlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Haritalandırılması ve Analizi". Ç. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. l6 (1), 331-346.
• Hartnagel, F. T. ve Lee. G. W. (1990). Urban Crime in Canada, Canadian Journal of Criminology, 32: 591-606.
• Harvey, D. (2003). Postmodernliğin Durumu. İstanbul: Metis Yayınları
• Karakaş, E. (2004). "Elazığ Şehrinde Hırsızlık Suç Dağılışı ve Özellikleri". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14 (I), 19-37
• Karakaş, E. (2005a). "Uygulamalı Coğrafya’da Suç Haritaları I. Veri Kaynakları" Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 57-69
• Karakaş, E. (2005b). “Uygulamalı Coğrafyada Suç Haritaları II: Suç Harita Tipleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 15 (2), 31-50,
• Karakaş, E. (2006). Elazığ şehrinde suçların dağılışı ve özellikleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 15, 83-112
• Karakaş, E. (2009). Suç Coğrafyası Çalışmalarında Veri Kaynakları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 25-41
• Karasu, M. A. (2008). Türkiye’de kentleşme dinamiklerinin suça etkisi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 57(4), 255-281
• Kızmaz, Z. (2003). Ekonomik Yapı ve Suç: Bazı Araştırma Bulguları Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13 (2), 279-304
• Kızmaz, Z. (2005). Kriminolojide yeni yönelimler: bütünleşik (integrated) suç kuramları- I. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 349 - 377
• Kızılcelik, S., Erjem Y. (1996). Açıklamalı Sosyoloji Sözlüğü. İzmir: Saray Kitabevleri
• Kovandzic, K., Schaffer, M. E., Kleck, G. (2013).Estimating the causal effect of gun prevalence on homicide rates: A local average treatment effect approach. Journal of Quantitative Criminology, 29, 477 – 541, doi: 10.1007/s10940-012-9185-7
• Lefevbre, H. (2014). Mekânın Üretimi (Çev: I. Ergüden). İstanbul: Sel Yayıncılık
• Menezes, T., Silveira-Neto, R., Monteiro, C., Ratton, J. L. (2013). Spatial correlation between homicide rates and inequality: Evidence from urban neighborhoods. Economics Letters 120 (1), 97–99. doi:10.1016/j.econlet.2013.03.040
• Neuman, W. L., Berger, R. J. (1988). Competing perspectives on cross-national crime: An evaluation of theory and evidence. The Sociological Quarterly, 29, 281 - 313.
• Nişanyan, S. (2015). Nişanyan Sözlük. Çağdaş Türkçenin Etimolojisi. http://www.nisanyan sozluk.com/?k=cinayet&x=0&y=0 adresinden (13. 05. 2015) alındı.
• Özey, R. (2004). İnsan davranışları hukuk, güvenlik, suç ve coğrafya. Emniyet Genel Müdürlüğü ve Polis Dergisi, 39, 386 – 393.
• Özgen, N. (2016a). Neo-Klasik Paradigmalar ve Coğrafya Bilimine Etkileri. Beşeri Coğrafyada Araştırma Yöntemleri ve Teknikler, Özgen, N. (Ed), Pegem Yayıncılık, Ankara, ss. 199-267
• Özgen, N. (2016b). Bilimsel Araştırmanın Temelleri Üzerine. Beşeri Coğrafyada Araştırma Yöntemleri ve Teknikler, Özgen, N. (Ed), Pegem Yayıncılık, Ankara, s. 1-24
• Özgen, N. (2010). Bilim olarak coğrafya ve evrimsel paradigmaları. Ege Coğrafya Dergisi, 19(2), 1-25
• Sampson, R. J., Groves, W. B. (1989). Community Structure and Crime: Testing Social Disorganization Theory. American Journal of Sociology, 94, 774 - 802.
• Sargın, S., Temurçin, K. (2009). Türkiye’nin Suç Coğrafyası. Ankara: Beyaz Kalem yayınları
• Sezal, İ. (2003) Sosyolojiye Giriş, Ankara: Martı Yayınları.
• Shaw, C. R., McKay. H. D. (1972). Juvenile Delinquency And Urban Areas, Third Edition, Chicago: University Of Chicago Press.
• Smith, Douglas, A., Jarjoura, G. R. (1988). Social Structure and Criminal Victimization, Journal of Research in Crime and Delinquency, 25(1), 27–52.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th Ed.). Boston: Allyn & Bacon
• The World Fact Book (2014). https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ adresinden cinayet verileri (12.05.2015) indirildi.
• The World Bank (2014). Forest area (% of land area). http://search.worldbank.org/all? qterm=forest+of+countries&title= &filetype= adresinden (16. 05. 2014) alındı.
• Tümertekin, E., Özgüç, N. (2013). Beşeri Coğrafya. İnsan- Kültür- Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi
• UNODC Homicide Statistics (2013). http://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/ homicide.html. adresinden (15.06.2014) alındı
• U.S. Department of Justice, (2011). Homicide Trends in the United States, 1980-2008. Annual Rates for 2009 and 2010. http://www.bjs.gov/content/pub/pdf/htus8008.pdf adresinden 12. 04. 2015 tarihinden ulaşıldı.
• Warner, B. D., Pierce, G. L. (1993). Reexamining Social Disorganization Theory Using Calls to The Police As A Measure of Crime. Criminology, 31(4),493–517.
• Yılmaz, G. (2006). Suç ve mekân: Suçun temsili üzerine düşünceler. Mimarlık Dergisi, 328, 37-42.
• Yılmaz, A., Günay- Ergün, S. (2006). Türkiye’de şehir asayiş suçları: Dağılış ve başlıca özellikleri. Milli Eğitim Bakanlığı, Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 35(170), 230-249