Öz
Toplumlar gelişebilmek için
değişen zamanın ihtiyaçlarına göre kendilerini yenilemeye
mecburdur. Bu gelişme ve yenilenme sırasında değişenler kadar bu
değişmeleri biçimlendirecek değişmez kıymet hükümlerine de
ihtiyaç vardır. Akıl, ahlak ve gayret bu değişimlere istikamet
verecek değişmez kıymetlerden sadece üçüdür.
Toplumsal değişme bazen
gelişme şeklinde değil gerileme ve bozulma şeklinde de ortaya
çıkabilir. Bu durumda gelişmeyi sağlayacak değişmez kıymetlerin
farkında olan ve toplumlara önderlik edebilecek şahsiyetler
tavsiyeleri, teklifleri ve nihayet tenkitleri ile toplumu gerileme ve
bozulma istikametinden gelişme istikametine taşımak için çalışır.
Abay Kunanbayev de hem Kazak
hem Türk dünyası hem de tüm insanlık için örnek bir
şahsiyettir. Zamanında genel anlamda insanlığın, özelde Türk
dünyasının yaşadığı toplumsal problemlere kayıtsız kalmaz.
Halkını ve insanlığı yeniden olması gereken noktaya
taşıyabilmek için eserlerinde problemleri teşhis eder. Sebepleri
de gerçekçi ve tarafsız bir tavırla eleştirir. Özellikle ‘Kara
Sözler-Nasihatler’ isimli nesir metinlerinde bir eleştiri tarzı
olarak ironiyi tercih eder.
Abay, ironi üslubunun sarsıcı
imkânlarından faydalanarak muhatabına daha hızlı tesir etmek
ister. Çünkü ironi, hakikati diğer tenkit usullerine göre
zıtlıklardan, muhataba yöneltilmiş sarsıcı sorulardan hareketle
daha kolay gösterme imkânına sahiptir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKDEMİR, A. Müslim (2004), Küreselleşme ve Kültürel Kimlik Sorunu, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.3, S.1, s.43-50
- ATAÇ, Adnan; ŞAR, Sevgi (2008), İroni ve Etik Söylem Üstüne, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, s.13-24, Ankara
- AYAN, Ekrem (26-28 Mayıs 2014), Çağdaş Kazak Edebiyatının Kurucusu Abay Kunanbayev’in Kara Sözlerinde Eğitim, Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi, Eskişehir
- CEBECİ, Oğuz (2008), Komik Edebi Türler: Parodi, Satir ve İroni, İthaki Yayınları, İstanbul
- CENGİZ, İsmail (1995), Kazak Düşünür, Şair ve Yazarı Abay-Doğumunun 150. Yılında, Doğu Türkistan Göçmenler Derneği, İstanbul.
- ÇINARLI, Ali Abbas (1997), Büyük Kazak Şairi Abay Kunanbayev (1845-1904), Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S:3, s.119-123
- ERDEM, Tevfik (2001), Abay Yolu Romanının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi, Bilig Dergisi S:17, s.1-32, Ankara
- HOPAÇ, Mustafa (2013), Kazak Aydınlanmasında Abay Kunanbayev Düsüncelerinin Etkileri Üzerine Bir Deneme, Akademik Bakış Dergisi, S:37, s.1-11, İstanbul.
- İSMAİL, Zeyneş ve ÇINAR, A. Abbas. (1995), Abay - Abay'ın Eserlerinden Seçmeler, Türksoy Yayınları, Ankara.
- KÖSOĞLU, Nevzat (2012), Türk Dünyası Tarihi ve Türk Medeniyeti Üzerine Düşünceler, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
- KİBAR, Zafer (2014), Abay Kunanbayev-Nasihatler (Kara Sözler) Ön Söz, Ankara.
- KUNANBAYEV, Abay (2014), Nasihatler (Kara Sözler), Çev.: Zafer Kibar, Ankara.
- TÜRKKAHRAMAN, Mimar- TUTAR, Hüseyin (2009), Sosyal Değişme, Bütünleşme ve Çözülme Bağlamında Toplumda Farklı Kültür ve Anlayışların Yeri ve Önemi, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, S.1, s.1-16
Öz
In
order to develop, societies have to renew themselves according to the needs of
the different times. Social change can sometimes occur in a regression and
distortion way instead of development. In such a case, persons who are aware of
the unchanging values which provides development and who can lead societies
struggle to move society from the direction of regression and deterioration to
the direction of development with their recommendations, proposals and finally
with their criticism. Abay Kunanbayev is
an example personality both for Turkish world and for the whole humanity. At
that time, he wasn’t indifferent to the social problems that were experienced.
To move humanity to the point where they should be again, he diagnoses the
problems. He criticizes the reasons in a realistic and neutral attitude.
Especially in his prose work named ‘Kara Sözler-Nasihatler’, he prefers the
irony as a criticism method.
Anahtar Kelimeler
Abay Kunanbayev Kara Sözler Irony Kazak Literature Criticism
Kaynakça
- AKDEMİR, A. Müslim (2004), Küreselleşme ve Kültürel Kimlik Sorunu, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.3, S.1, s.43-50
- ATAÇ, Adnan; ŞAR, Sevgi (2008), İroni ve Etik Söylem Üstüne, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, s.13-24, Ankara
- AYAN, Ekrem (26-28 Mayıs 2014), Çağdaş Kazak Edebiyatının Kurucusu Abay Kunanbayev’in Kara Sözlerinde Eğitim, Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi, Eskişehir
- CEBECİ, Oğuz (2008), Komik Edebi Türler: Parodi, Satir ve İroni, İthaki Yayınları, İstanbul
- CENGİZ, İsmail (1995), Kazak Düşünür, Şair ve Yazarı Abay-Doğumunun 150. Yılında, Doğu Türkistan Göçmenler Derneği, İstanbul.
- ÇINARLI, Ali Abbas (1997), Büyük Kazak Şairi Abay Kunanbayev (1845-1904), Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S:3, s.119-123
- ERDEM, Tevfik (2001), Abay Yolu Romanının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi, Bilig Dergisi S:17, s.1-32, Ankara
- HOPAÇ, Mustafa (2013), Kazak Aydınlanmasında Abay Kunanbayev Düsüncelerinin Etkileri Üzerine Bir Deneme, Akademik Bakış Dergisi, S:37, s.1-11, İstanbul.
- İSMAİL, Zeyneş ve ÇINAR, A. Abbas. (1995), Abay - Abay'ın Eserlerinden Seçmeler, Türksoy Yayınları, Ankara.
- KÖSOĞLU, Nevzat (2012), Türk Dünyası Tarihi ve Türk Medeniyeti Üzerine Düşünceler, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
- KİBAR, Zafer (2014), Abay Kunanbayev-Nasihatler (Kara Sözler) Ön Söz, Ankara.
- KUNANBAYEV, Abay (2014), Nasihatler (Kara Sözler), Çev.: Zafer Kibar, Ankara.
- TÜRKKAHRAMAN, Mimar- TUTAR, Hüseyin (2009), Sosyal Değişme, Bütünleşme ve Çözülme Bağlamında Toplumda Farklı Kültür ve Anlayışların Yeri ve Önemi, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, S.1, s.1-16
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Nisan 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 6 Sayı: 2 |
