Komnenos Hanedanı Döneminde Bizans’ın Kilikya Politikası

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 2112 - 2131, 23.09.2017

Akif Rençber

Öz

Türk ilerleyişine karşı koyamayan Bizans, Komnenos hanedanı döneminde bu meselenin halli ve Anadolu’da yeniden var olma gayesiyle Batıdan ücretli asker talep etti. Fakat Latinler in cevabı Haçlı birliği kurma şeklinde oldu. Haçlılar, Kudüs istikametinde ilerlerken Kilikya ve çevresinde de faaliyet gösterdiler. Buna istinaden Bizans tabiiyetinde bulunan Ermeniler, Haçlılar ile ittifak yaparak bağımsız politika gütmeye başladı. Bu gelişmeler Komnenosların bölgeye müdahale etmesini geçerli kıldı. Zira siyasi, dini ve iktisadi açıdan Kilikya, Komnenos hanedanı için büyük bir öneme sahipti. Hem Anadolu'nun hem de başkentin güvenliğini sağlamak için Bizans, bölgenin doğal savunma hatlarından istifade ederek tampon bir bölge oluşturmayı hedefliyordu. Bizans, güneydeki Anadolu Hristiyanlarının hamiliğine devam ederken Müslümanlara karşı Haçlıların varlığını kabul etmekteydi. Bu nedenle, Gregoryan ve Ortodoks kiliselerini birleştirmek için birkaç kez girişim yapılmıştır. Ayrıca, Kilikya,  Bizans için önemli bir ticaret merkeziydi.

Anahtar Kelimeler

Kilikya, Komnenos Hanedanı, Haçlılar, Bizans, Ermeniler

Byzantine Cilicia Policy During The Comnenos Dynasty

Öz

Byzantine that cannot resist Turkish march Comnenos era, demanded the mercenary from the west for the solve this problem and the re-exist in Anatolia. But the Latins’ response was establishing a crusade. Crusaders were also active in Cilicia which is at the road the Jerusalem. Therefore, the Armenians, a Byzantium associate, started to follow an independent policy by alliance with the Crusaders. These developments validated Comnenos's intervention in the region because, Cilicia was politically, ecclesiastically and economically very important for the Comnenos. Byzantine aimed to create a buffer zone with the advantage of the region's natural defense lines for the security of both Anatolia and the capital. While maintaining the patronage of the Anatolian Christians in the south Byzantine recognized the existence of Crusaders against Muslims. For this reason, there were several attempts to merge Gregorian and Orthodox Church’s. Moreover, Cilicia was an important trade hub for Byzantine. 

Anahtar Kelimeler

: Cilicia, Comnenos Dynasty, Crusaders, Byzantine, Armenians

Kaynakça

• ANNA KOMNENA, The Alexiad, (çev. Elizabeth Dawes), Cambridge Press, Ontario 2000. ANONİM HAÇLI TARİHİ, (Gesta Francorum Et Aliorum Hierosolymitanorum), (çev. Engin Ayan), Selenge Yayınları, İstanbul 2013. ASBRİDGE, Thomas, Haçlı Seferleri, (çev. Ekin Duru), Say Yayınları, İstanbul 2014. AYÖNÜ, Yusuf, Selçuklular ve Bizans, TTK Yayınları, Ankara 2014. BASKICI, Murat, Bizans Döneminde Anadolu- iktisadî ve İdarî Yapı, Phoenix Yayınları, Ankara 2009. BOURNOUTİAN, George A., Ermeni Tarihi, Aras Yayınları, İstanbul 2011. CAHEN, Claude Osmanlılardan Önce Anadolu, (çev. Erol Üyepazarcı), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2014. CARNOTENSİS, Fulcherius, Kudüs Seferi, (çev. İlcan Bihter Barlas), IQ Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2009. CHAMİCH Michael, History of Armenia, c. II, (trans. Johannes Avdall), Bishop’s College Press, Calcutta 1827. DEMİRKENT, Işın, Haçlı Seferleri, Dünya Yayınları, İstanbul 1997. DER NERSESSİAN, Sirarpie, “The Kingdom of Cilician Armenia”, in A History of the Crusades, vol. II, Kenneth M. Setton (ed.), Madison, Wisconsin, University of Wisconsin Press, 1969, s. 630-659. DİEHL, Charles, Bizans İmparatorluğu Tarihi, (çev. A. Göke Bozkurt), İlgi Yayınları, İstanbul 2006. EBU’L-FEREC, Gregory, Ebu’l-Ferec Tarihi, c. II, (çev. Ömer Rıza Doğrul), TTK Yayınları, Ankara 1950. ERSAN, Mehmet, Selçuklular Zamanından Anadolu’da Ermeniler, TTK Yayınları, Ankara 2007. FALLMERAYER, Jakob Philipp, Trabzon İmparatorluğunun Tarihi, (çev. Ahmet Cevat Eren), TTK Yayınları, Ankara 2011. GREGORY, Timothy, Bizans Tarihi, (çev. Esra Ermert), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2013. HEYD, W., Yakın-Doğu Ticaret Tarihi, (çev. Enver Ziya Karal), TTK Yayınları, Ankara 2000. I. VE II. HAÇLI SEFERLERİ VAKAYİNAMESİ, (çev. Vedii İlmen), Yaba Yayınları, İstanbul 2005. IOANNES KINNAMOS, Historia, (çev. Işın Demirkent), TTK Yayınları, Ankara 2001. KAŞGARLI, Mehlika Aktok, Kilikya Tabi Ermeni Baronluğu Tarihi, Kök Yayınları, Ankara 1990. KESİK, Muharrem, Türkiye Selçuklu Devleti Tarihi Sultan I. Mesud Dönemi, TTK Yayınları, Ankara 2003. KOCA, Salim, Selçuklu Devri Türk Tarihinin Temel Meseleleri, Berikan Yayınları, Ankara 2011. KUKJİYAN, Vahan, History of Armenia, Armenian General Benevolent Union of America Press, New York 1958. MÜVERRİH VARDAN, Türk Fütuhatı Tarihi (889-1269), Tarih Semineri Dergisi, Milli Mecmua Yayınları, İstanbul 1937, ss. 154-245. NİCOLLE, David, Birinci Haçlı Seferi 1096-1099, (çev. Ece Sakar), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2013. NİKETAS KHONİATES, Historia, (çev. Fikret Işıltan), TTK Yayınları, Ankara 1995. NORWİCH, John Julius, Bizans, c. III, (çev. Selen Hırçın Riegel), Kabalcı Yayınları, İstanbul 2013. OSTROGORSKY, Georg, Bizans Devleti Tarihi, (çev. Fikret Işıltan), TTK Yayınları, Ankara 2015. RUNCİMAN, Steven, Haçlı Seferleri Tarihi, c. I-III, (çev. Fikret Işıltan), TTK Yayınları, Ankara 2008. SİMBAT SPARAPET’S, Chronicle, (trans. Robert Bedrosiyan), New Jersey 2005. SÜRYANİ PATRİK MİHAİL, Vekayiname -ikinci kısım-, (çev. Hrant Adreasyan), (TTK basılmamış nüsha), 1944. URFALI MATEOS VEKAYİ-NAMESİ VE PAPAZ GRİGOR’UN ZEYLİ, (çev. Hrant D. Andreasyan), TTK Yayınları, Ankara 2000. USTA, Aydın, Çıkarların Gölgesinde Haçlı Seferleri, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2008. VAHRAM’S CHRONİCLE, The Armenian Kingdom in Cilicia, (Trans. Charles Fried Neumann), London 1831. VASİLİEV, Alexander A., Bizans İmparatorluğu Tarihi, (çev. Tevabil Alkaç), Alfa Yayınları İstanbul 2015.