E-Okul Yönetim Bilgi Sisteminin Kullanılabilirliğinin Göz İzleme Yöntemi İle Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 5, 2908 - 2928, 15.12.2017

Duygu Mutlu Bayraktar

Öz

Bu çalışmada, e-Okul
eğitim yönetim bilgi sisteminin öğretmen adayları açısından
kullanılabilirliğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla, e-Okul sitesini
daha önce kullanmamış katılımcılara site ile ilgili beş farklı görev verilerek
analiz edilmiştir. Katılımcılar, farklı bölümlerden seçilen 10 öğretmen
adayından oluşmaktadır. Durum çalışması yönteminin kullanıldığı bu çalışmada,
göz izleme ve görüşme teknikleri ile e-Okul web sitesinin kullanılabilirliğinin
derinlemesine incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmalar, her bir katılımcının tek
tek katıldığı İnsan-Bilgisayar Etkileşimi Laboratuvarında sürdürülmüştür.
Katılımcılar, e-Okul web sitesi ile ilgili görevleri tamamladığı sürede göz
izleme cihazı ile göz ve fare hareketleri kaydedilmiştir. Ardından, genel
olarak e-Okul sistemi ve her bir görev ile ilgili öğretmen adayları ile görüşme
yapılmıştır. Sonuçlara bakıldığında, en fazla tamamlanan görevin en kısa sürede
tamamlanan son görev olduğu, en uzun sürede tamamlanan görevin ise ilk görev
olduğu görülmektedir. Görevlerin tamamlanma sayıları ve sürelerinin, buton
isimlerinin işlevine uygunluğu ile ilgili olduğu belirlenmiştir. Benzer
isimlerde, fakat göreve uygun olmayan butonlar, katılımcıların görevi geç
tamamlamalarına ya da görevi geçmek istemelerine neden olmuştur. Bu sonuçlar
ışığında, e-Okul yönetim bilgi sisteminin kullanılabilirliğini artıracak
önerilerde bulunulmuştur.       

Anahtar Kelimeler

Kullanılabilirlik, Göz İzleme, E-Okul, Bilgi Sistemi, Yönetim

Assessment of the Usability of “e-Okul” Management Information System via Eye-Tracking Method

Öz

In
this study, it is aimed to investigate the usability of e-Okul educational
management information system in terms of teacher candidates. For this purpose,
an analysis was performed following the assignment of five different tasks. The
participants consisted of 10 teacher candidates. In this study that case study
method was used. The experiments were carried out in the Human-Computer
Interaction Laboratory. During the completion of the tasks about e-Okul
Website, eye and mouse movements of the participants were recorded. Then,
interviews were performed. It was observed that completion counts and duration
of the tasks were related to suitability of the button names with their functions.
The buttons that were similar in name but not relative in terms of function
caused the participants to complete the tasks late or to skip them. As a
result, recommendations have been presented to improve the usability of e-Okul
management information system. 

Anahtar Kelimeler

E-Okul, Usability, Eye-Tracking, Management Information, Governence

Kaynakça

• Kaynakça Abran, A., Khelifi, A., Suryn, W., & Seffah, A. (2003). Usability meanings and interpretations in ISO standards. Software Quality Journal, 11(13) 325–338.
• Akar, H. (2009). E-Okul Uygulamasının Başarısına Yönelik İlköğretim Okulu Öğretmen ve İdarecilerinin Görüşleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sos.Bil.Ens. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat, s. 113.
• Alexander, D. (2003). Usability and human factors. In Proceedings of Web Workshop series at Monash University (Vol. 12).
• Ateş V., Karacan H. (2009) “Abant İzzet Baysal Üniversitesi Web Sitesi Kullanılabilirlik Analizi”, Bilişim Teknolojileri Dergisi, Cilt:2, Sayı:2.
• Bağlıbel, M., Samancıoğlu, M. ve Summak, M. S. (2010). Okul Yöneticileri Tarafından E-Okul Uygulamasının Genişletilmiş Teknoloji Kabul Modeline Göre Değerlendirilmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13).
• Bevan, N. (1995). Human-Computer Interaction Standarts. Proceedings of the 6th International Conference on Human-Computer Interaction, Tokyo, Japan.
• Bhattacherjee, A. (2001). Understanding information systems continuance: an expectation-confirmation model. MIS quarterly, 351-370.
• Cockrell, B. J. ve Jayne, E. A. (2002). How Do I Find an Article? Insights from a Web Usability Study. The Journal of Academic Librarianship, 28(3), 122– 132.
• Coutinho, W., Couto, E., Biase, C., Fernandes, P., & Bonifacio, B. (2015). Improving An Educational Mobile Application Through Usability Evaluation. In 9th International Technology, Education and Development Conference. Proceedings, Spain (pp. 5812-5820).
• Creswell, J. W. (2007). Five qualitative approaches to inquiry. Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches, 53-84.
• Davey, L. (1991). The application of case study evaluations. ERIC Clearinghouse on Tests, Measurement, and Evaluation.
• Doğu, Z. (2012). Ortaöğretim Kurumları Paydaşlarının e-Okul Eğitim Yönetim Bilgi Sisteminin İşleyiş Sürecine İlişkin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi.
• DPT (2006). Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu. (2. Baskı). Ankara: DPT Yayını.
• Erdoğan, Ç., Aydın, İ., Akın, U., & Demirkasımoğlu, N. (2014). Emotional labor and burnout among Turkish primary school teachers. The Australian Educational Researcher, 41(2), 155-169.
• Ersoy, E. (2010). Eğitim Yöneticilerinin E-Okul Sisteminin İşleyişine İlişkin Görüşleri ve Memnuniyet Düzeyleri (Esenyurt-Beylikdüzü İlçeleri Örneği). Yeditepe Üniversitesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Goldberg, J. H., & Kotval, X. P. (1999). Computer interface evaluation using eye movements: methods and constructs. International Journal of Industrial Ergonomics, 24(6), 631-645.
• Gülbahar, Y., Kalelioğlu, F., & Madran, O. (2010). Sosyal ağların eğitim amaçlı kullanımı. XV. Türkiye’de İnternet Konferansı, 2-4. Gültekin, N. (2010). Öğretmen ve İdarecilerin E-Okul Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sos.Bil.Ens. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, s. 128.
• İbil, H. (2012). E-Okul Sistemi Uygulaması Hakkında Okul Yöneticilerinin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Karasar, Niyazi. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 28. Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Kızılboğa, R. (2010). Milli Eğitim Bakanlığı E-Okul Uygulamasının Yönetici, Öğretmen, Öğrenci ve Veli Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Eğt.Bil. Ens. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, s.16, İstanbul.
• Leow, R. P., Grey, S., Marijuan, S., & Moorman, C. (2014). Concurrent data elicitation procedures, processes, and the early stages of L2 learning: A critical overview. Second Language Research, 30(2), 111-127.
• Limayem, M., & Cheung, C. M. (2008). Understanding information systems continuance: The case of Internet-based learning technologies. Information & management, 45(4), 227-232.
• MEB, (2009). E-Okul Kullanım Kılavuzu. http://eokul.meb.gov.tr (Erişim Tarihi 13.08.2016)
• Namahn. (2000). Using eye tracking for usability testing. Brussels.
• Özkan, Y. (2011). İlköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Milli Eğitim Bakanlığı’nın e-Okul Uygulamasına Yönelik Algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Parlak, E. (2016) “Web Tabanlı Eğitim Platformlarının Kullanılabilirliklerinin Değerlendirilmesi: Khan Academy Örneği”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Cilt:5 Sayı:1.
• Polat, M. (2011). Yönetim Bilgi Sistei Olarak e-Okul Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Polat, M. ve Arabacı, İ. B. (2013). Yönetim Bilgi Sistemi Olarak E-Okul Uygulamalarının Değerlendirilmesi, İlköğretim Online, 12(2), 320-333. Rosson, M. B., & Carroll, J. M. (2002). Usability engineering: scenario-based development of human-computer interaction. Morgan Kaufmann.
• Sarıtaş, T., Yıldız, E., & Durusoy, O. (2013). E-Okul Sisteminin Okullarda Kullanılmasına İlişkin Öğretmen ve Yönetici Görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2).
• Şahin Ş., Baturay M.(2011) Mebbis(Milli Eğitim Bakanlığı Bilişim Sistemleri) Web Sitesi Kullanılabilirlik Değerlendirmesi Ve Analizi. 5. ICITS. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye, 22-24 Eylül.
• Tonbuloğlu, B., & Aydin, H. (2013). Öğrenme Nesnesi Ambarlarının Kullanışlılık Değerlendirmesi: egitim. gov. tr Sitesi Örneği/Usability Assessment of Learning Object Repositories: The Case of egitim. gov. tr. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 456-480.