Genç Bir Osmanlı Aydını Abdülhak Hâmid Tarhan’ın Paris Tutulması: Belde yahut Divaneliklerim

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 766 - 777, 30.06.2018

Yusuf Aydoğdu

https://doi.org/10.15869/itobiad.385763

Öz

Abdülhak
Hâmid Tarhan, Tanzimat’ın ikinci kuşağı adlandırılan sanatçılar içerisinde biyografisi,
eserleri, yaşantısı ve kendine has mizacıyla bu kuşaktaki en farklı
sanatçıların başında gelmektedir. Şiir, tiyatro, manzum piyes, mektup gibi
birçok türde eser vermiş olan Hâmid’in hayatı ile eserleri arasında sıkı bir
bağ olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle şiirlerinde yaşadığı şehirleri,
gördüğü manzaraları şiirleştirme çabasında olan Hâmid’in Belde yahut
Divaneliklerim (1885) adlı şiir kitabı bunun en tipik örneklerindendir.
Genç yaşlarda Paris’e gitme imkânı bulan bir Hariciye memurunun yaşadığı
şaşkınlığı ve hayranlığı içeren manzumelerden oluşan bu eser, birçok yönüyle
19. Yüzyılın en önemli kültür merkezi olan Paris’in genç bir Osmanlı aydınında
yarattığı tesiri göstermesi açısından önemlidir. Hâmid, Paris’in sadece
mekânsal olarak etkisinde kalmamış, o şehri oluşturan bütün unsurları bir
hayret ve şaşkınlıkla karşılamış, gördüğü birçok unsuru şiirleştirme çabası
içerisine girişmiştir.

Bu
çalışma; Abdulhak Hâmid Tarhan’ın Belde ve Divaneliklerim adlı eserini
merkeze alarak 19. yüzyılda Paris’e giden genç bir Osmanlı aydınının bu şehirde
yaşadıklarının şiirlerindeki yansımalarını tespit etme çabasıdır.

Anahtar Kelimeler

Türk Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı, Abdulhak Hamid Tarhan, Şiir, Belde yahut Divaneliklerim, Paris

A Young Ottoman Intellectual Abdulhak Hamid Tarhan's Admiration for Paris: Belde Yahut Divaneliklerim

Öz

With
his works, his life style and his distinct temperament, Abdülhak Hamid Tarhan
is one of the most peculiar ones among the artists called as the second
generation of the Tanzimat. It may be said that there is a close link between
his life and his works, which include various genres such as poetry, drama and
letter. Belde Yahut Divaneliklerim (1885), a poetry book of Tarhan, who tried
to poetize cities he visited and scenes he seen is one of the most typical
examples of this. Consisting of poems depicting the amazement and admiration
experienced by an foreign service officer who had the opportunity to visit
Paris at his youth, this book is important in terms of showing the effect
created by Paris, a major cultural hub in the 19th century, on a young Ottoman
intellectual. Focusing on Belde Yahut Divaneliklerim, this study endeavors to
ascertain the poetic reflections of the experiences of a young Ottoman
intellectual visiting Paris in the 19th century.

Anahtar Kelimeler

Turkish Literature, The Literature of the Tanzimat, Abdulhak Hamid Tarhan, Poetry, Belde Yahut Divaneliklerim, Paris

Kaynakça

• Enginün, İ. (2007). Yeni Türk Edebiyatı (Tanzimat’tan Cumhuriyet’e), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kanter, B. (2014). “Abdülhak Hamid Tarhan’ın Şiirlerinde Duyusal Bir Mekân: Paris”. Türk Dili (Dil ve Edebiyat Dergisi), Cilt: CVI Sayı: 747 (Mart).
• Kaplan, M. (2003). Şiir Tahlilleri-I. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kaplan, M. (2006). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Dergâh Yayınları
• Kolcu, A. İ. (2008). Türkçe’de Batı Şiiri. Erzurum: Salkım Söğüt Yayınları.
• Kolcu, A. İ. (2011). Tanzimat Edebiyatı-I (Şiir). Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (2007). 19. Asır Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tanpınar, A. H. (2007). Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tanyol, C. (1985). Türk Edebiyatında Yahya Kemal (İnceleme-Anılar), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Tarcan, Ö. (2017). “Abdulhak Hâmit Tarhan (Ataları ve Sosyal Çevresi)”. http://www.ege-edebiyat.org/modules.php?name=News&file=article&sid=357. Erişim:28.07.2017 Tarhan, A. H. (1987). Bütün Şiirleri I (Sahra-Divaneliklerim-Bunlar O’dur). (Haz. İnci Enginün), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tuncer, H. (2001). Tanzimat Devri Türk Edebiyatı. İstanbul: Ders Kitapları A.Ş.