General Elections of 1954 in Turkish Political Life

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 3, 2276 - 2291, 30.09.2018

Yakup Kaya

https://doi.org/10.15869/itobiad.442083

Cited By: 4

Öz

The general elections of
1954 and the events that took place before and after these elections
constitutes the subject of this article. In this framework, firstly general
elections of 14 May 1950 and development of the Democratic Party's came to
power has been referred. The progress made in internal and foreign policy
between the ruling Democratic Party in the first phase of the 1950-1954 year
were evaluated outlined. The progress that the Democratic Party has achieved in
its internal and external politics in its first phase of ruling between 1950
and 1954 were evaluated outlined. In 1954 elections, the Democratic Party won
the majority of the parliamentary opposition to the Republican People's Party,
Republican National Party, and Turkey Peasant Party, and continued to be the
sole owner of power. The success of the Democratic Party has weakened the
representation of opposition parties in the Parliament because of the simple
majority system. When the 1954 general elections were examined, the political
and social reflections that took place in the framework of the practices of the
Democratic Party government were taken into consideration and in this context,
the effects of the elections on the Turkish political life were tried to be
analyzed. The main aim of this article is to make the analysis of the 1954
elections that marked a fairly early stage of Turkish democracy and try to
identify the added value provided by this atmosphere the formation of political
culture in Turkey.

Türk Siyasal Yaşamında 1954 Genel Seçimleri

Öz

Makalenin konusunu, 1954
genel seçimleri ve bu seçimler öncesinde ve sonrasında gerçekleşen olaylar
oluşturmaktadır. Bu çerçevede öncelikle, Demokrat Parti’nin 14 Mayıs 1950 genel
seçimleri ile iktidara geliş sürecine değinilmiştir. Demokrat Parti’nin ilk
iktidar evresi olan 1950-1954 yılları arasındaki iç ve dış politikada
gerçekleştirdiği atılımlar ana hatlarıyla değerlendirilmiştir. 1954
seçimlerinde Demokrat Parti rakipleri Cumhuriyet Halk Partisi, Cumhuriyetçi
Millet Partisi ve Türkiye Köylü Partisi karşısında Meclis çoğunluğunu kazanarak
iktidarın tek başına sahibi olmayı sürdürmüştür. Demokrat Parti’nin sağladığı
başarı basit çoğunluk sistemi dolayısıyla muhalif partilerin Meclisteki
temsilini daha da zayıflatmıştır. 1954 genel seçimleri incelenirken Demokrat
Parti iktidarının uygulamaları çerçevesinde meydana gelen siyasal ve toplumsal
yansımalar dikkate alınmış ve bu bağlamda seçimlerin Türk siyasal yaşamına
etkileri analiz edilmeye çalışılmıştır. Makalenin temel amacı Türk
demokrasisinin oldukça erken bir evresine damga vuran 1954 seçimlerinin
tahlilini yapmak ve bu atmosferin Türkiye’de siyasal kültürün oluşumuna
sağladığı katma değeri tespit etmeye çalışmaktır. 

Anahtar Kelimeler

Demokrat Parti, 1954 Genel Seçimleri, Çok Partili Demokratik Yaşam, Adnan Menderes

Kaynakça

• Kitaplar Ahmad, Feroz (2010). Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980) (4. Baskı). İstanbul: Hil Yayınları.
• Albayrak, Mustafa (2004). Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Başgil, Ali Fuat (2011). 27 Mayıs İhtilâli ve Sebepleri Görüp Yaşadıklarım (5. Baskı). İstanbul: Yağmur Yayınları.
• Burçak, Rıfkı Salim (1998). On Yılın Anıları (1950-1960). Ankara: Nurol Matbaacılık.
• Eroğul, Cem (2013). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi. İstanbul: Yordam Kitap.
• İnan, Süleyman (2011). Demokrat Parti Dönemi (1950-1960). (Editör: Süleyman İnan- Ercan Haytoğlu). Yakın Dönem Türk Politik Tarihi (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık, 115-143.
• Karpat, Kemal H. (2010). Türk Demokrasi Tarihi (1. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Koçak, Cemil (2017): Demokrat Parti Karşısında CHP Bir Muhalefetin Analizi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Özbudun, Ergun (2011). Türkiye’de Parti ve Seçim Sistemi (1. Baskı). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Öztürk, Kazım (1998). Türk Parlamento Tarihi TBMM IX. Dönem 1950-1954. 1, Ankara: TBMM Vakfı Yayınları.
• Şenşekerci, Erkan (2000). Türk Devriminde Celal Bayar 1918-1960 (1. Baskı), İstanbul: Alfa Yayınları.
• Şeyhanlıoğlu, Hüseyin (2011). Türk Siyasal Muhafazakarlığının Kurumsallaşması ve Demokrat Parti. Ankara: Kadim Yayınları.
• Toker, Metin (1991). Demokrasimizin İsmet Paşa’lı Yılları (1965-1973): DP’nin Altın Yılları (1944-1973). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Yalçın, Durmuş, Akbıyık, Yaşar, Nuri, Köstüklü vd. (2004). Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 2. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi. Yalman, Ahmet Emin (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim (1922-1971) (2. Baskı). İstanbul: Pera Yayıncılık.
• Makaleler Aysal, Necdet (2005). “Anadolu'da Aydınlanma Hareketinin Doğuşu: Köy Enstitüleri”, A.Ü. Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (35-36), 267-282.
• Çakmak, Fevzi (2015). “Halkevlerinin Kapatılması ve Cumhuriyet Halk Partisi Mallarına El Konulması”. Journal of Hıstory Studıes, 3 (7), 1-21.
• Kaya Özçelik, Pınar (2010). “Demokrat Parti’nin Demokrasi Söylemi”. SBF Dergisi, 65 (3), 163-187.
• Keskin, Yusuf Ziya (2012). “Demokrat Parti İktidarı ve Günümüze Yansımaları”. EÜSBED, 5 (1), 107-130.
• Nadi, Nadir (7 Şubat 1951). “Şakaya Gelmez!”. Cumhuriyet, 1.
• Yılmaz, Ensar (2010). “1954 Seçimlerinin Önemi, Öne Çıkan Özellikleri ve Siyasi Sonuçları”. Journal of New World Sciences Academy, 5 (4), 541-551.
• Gazeteler
• Cumhuriyet
• Yeni İstanbul
• Yeni Sabah
• Zafer
• Tezler
• Aslan, Emel (2014). Türkiye’nin İç Siyasetinde Demokrat Parti (1950-1960), Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Saka, Abdulkerim (2015). 14 Mayıs 1950 Seçimleri Ekseninde Muhalefet ve İktidarın Sesi Olan Zafer ve Ulus Gazeteleri Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tetik, İdris (2015). Demokrat Parti’nin 1950-1960 Yılları Arasında Uyguladığı Siyasi Politikaların Türk Demokrasisine Yansımaları, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, İzmir.
• Yücer, Rezzan (2016). Cumhuriyet Gazetesi’nin Bakışıyla Türkiye’de Demokrasiye Geçişte Dönüm Noktası: 14 Mayıs 1950 Seçimleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ansiklopedi Maddeleri
• Çavdar, Tevfik (1983). “Siyasal Partiler/Demokrat Parti”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C. 8, Yayına Haz. Murat Belge, Mete Tunçay vd. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Elektronik Kaynaklar
• http://www.secim-sonuclari.com /1954, E.T: 07.07.2018, 19.30. Yücel, M. Serhan (t.y.). Menderes Dönemi 1950-1960. Erişim adresi: http://www.Altayli.Net, E.T: 02.07.2018.